Κάλαντα

Χτύπησαν το κουδούνι όταν πια είχα απελπιστεί να περιμένω τα κάλαντα. Άδικα είχα μαζέψει πεντάευρα και δίευρα, κανένα παιδί δεν ερχόταν. Άλλες χρονιές δεν προλάβαινα ν' ανοίγω, άκουγες λαχάνιασμα στη σκάλα ενώ στο κατώφλι ακόμα τραγουδούσαν. Δεν έφταναν τα νομίσματα, σκαλίζαμε τις τσέπες. Φέτος τι περονόσπορος ήταν αυτός;

Θα μου πήγαινε στραβά η μέρα αν δεν έρχονταν ούτε αυτά τα δυο αδέρφια. Τα ξέρω από μωρά, τότε που η οικογένεια νοίκιαζε ένα υπόγειο στην πολυκατοικία, ένα παντελώς ακατάλληλο διαμέρισμα για διαβίωση. Οκτώ τέτοια είχε φτιάξει ο κατασκευαστής και είχε πάρει την πολεοδομική άδεια ονομάζοντας τα αποθήκες, αφού από το 1955 ο νομοθέτης είχε απαγορεύσει να κατοικούν άνθρωποι σε υπόγεια. Πρωτοπόρος ο νομοθέτης, αλλά μέχρι να προσαρμοστεί ο πληθυσμός χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια. Για καιρό τα παράνομα σπίτια νοικιάζονταν, κι όταν βελτιώθηκε το επίπεδο ζωής στην Ελλάδα έμειναν άδεια και ξανανοικιάστηκαν σε μετανάστες τη δεκαετία του '90.

Εκεί λοιπόν τα είχα πρωτογνωρίσει τα μικρά, το κοριτσάκι να μπουσουλάει σ' ένα βρεγμένο πάτωμα μια μέρα που οι γονείς τους ζητούσαν βοήθεια για ν' αντιμετωπίσουν τη σχεδόν καθημερινή κατάσταση πλημμύρας. Έμαθα πολλά για την υπόγεια Αθήνα ψάχνοντας να βρω άκρη. Ένιωθα κάπως υπεύθυνη, σα να είχα αποφασίσει εγώ να χτιστούν υπόγεια στις κατά τα άλλα ευάερες και ευήλιες πολυκατοικίες, αλλά δεν κατάφερα παρά να τους πείσω να μετακομίσουν. Τότε ήταν που μου είχαν πρωτοπεί τα κάλαντα, τραυλίζοντας, μισή στροφή μονάχα. Τα είχα ενθαρρύνει, ξανάρθαν, καθιερώθηκε η εμφάνιση τους κάθε χρόνο. Άλλαξαν σπίτι, έχουμε τώρα και μπαλκόνι, με είχαν πληροφορήσει χαρούμενοι.

Χάρις στα κάλαντα συνέχισα να παρακολουθώ πόσο ψηλώνουν κάθε χρόνο, κι αυτά και άλλα γειτονόπουλα που δεν εμφανίστηκαν φέτος. Τι απέγιναν όλ' αυτά τα παιδιά; Δεν θέλω να σκέφτομαι την πιθανότητα να επέστρεψαν στις πατρίδες των γονιών τους. Καθόλου ελπιδοφόρο μήνυμα για τον καινούργιο χρόνο. Τα ακατάλληλα υπόγεια πάντως έχουν αδειάσει πάλι.

Φέτος το αγόρι έχει ρίξει απότομα μπόι, κι έχει ακμή στο πρόσωπο, πάει Α' Λυκείου. Μου είπαν τα κάλαντα με όλες τις στροφές, και “εκ της Περσίας...” και “πλήθος αγγέλων”, τα πάντα. Ελπίζω στο σχολείο να μην ακολουθήσει θεωρητική κατεύθυνση. Τα τριγωνάκια τους δεν είχαν κορδελίτσα, κι επειδή φυλάω και κορδελίτσες και τριγωνάκια δια παν ενδεχόμενο, τους πρότεινα να βάλουν από μία και εξήγησα τα περί παλμών που παράγουν ήχο και περί μετάλλου που προτιμάται για μουσικά όργανα. Ξέρεις τώρα εσύ απ' αυτά, αφού πας Α' Λυκείου, είπα. Το παραδέχτηκε. Συνήθως τα παιδιά αντιδρούν σε τέτοιες παρεμβάσεις. Ευχηθήκαμε και του χρόνου, εγώ με την ελπίδα να τα ξαναδώ και να μη νιώθουν άτυχα που θα αντιμετωπίσουν το ελληνικό εξεταστικό σύστημα. Και να πάνε θετική κατεύθυνση βέβαια.

Άλλα παιδιά δεν ήρθαν.