Σάββατο 22 Απριλίου 2023

Μη μου δολοφονείς το χαρακτήρα

 εν έχω καταλάβει ακόμα εντελώς τι σημαίνει ακριβώς αυτή η έκφραση. Η «δολοφονία χαρακτήρων». Εκτός αν δεν θέλω στο βάθος να το καταλάβω, έχω άρνηση να την αποδεχτώ. Ωστόσο πρέπει να προσπαθήσω, γιατί τη συναντώ όλο και συχνότερα σε άρθρα (ευτυχώς όχι ακόμα σε βιβλία, αλλά είναι θέμα χρόνου) σε κείμενα ανθρώπων σπουδαίων και σπουδαγμένων στην Αμερική. Που σημαίνει ότι είναι αγγλικά μεταφρασμένα, κάτι σαν αυτά που κάποτε τα λέγαμε «αγγλισμούς» αλλά τώρα δεν τολμάμε να τα πούμε έτσι. Θα ακουστεί πολύ γραφικό και ξεπερασμένο να λες ότι αγγλισμός είναι και η καλησπέρα από τις 12 το πρωί, και το επίθετο δραματικός, -ή, -ό με την έννοια του θεατρικού δηλαδή του εντυπωσιακού, και η αγκαλιά που έπαψε να είναι το ρήμα «αγκαλιάζω» κι έγινε «κάνω μια αγκαλιά», κι ακόμα κάμποσα που θα αυξάνονται και θα πληθύνονται προϊόντος του χρόνου, κι ούτε ξέρω ακόμα τι άλλο. Πάντως μέσα σ’ αυτό το εντυπωσιακό μπουκέτο η «δολοφονία χαρακτήρων» είναι σίγουρα το πιο εντυπωσιακό λουλούδι. (Μήπως και το πιο δραματικό; Ε, ναι, βέβαια!)

Πιάσε τις λέξεις μια- μία μπας και βγάλεις άκρη. Χαρακτήρας, στα ελληνικά σημαίνει πολλά πράγματα. Σημαίνει το χαρακτήρα του ανθρώπου, αλλά σημαίνει και τους ήρωες μυθοπλασίας, και τα κινέζικα γράμματα, είναι δηλαδή μια λέξη ήδη ασφυκτικά πολυσήμαντη. Η λέξη δολοφονία ξέρουμε πολύ καλά τι σημαίνει, φόνος μετά δόλου, κάτι πολύ ξεκάθαρο και μοναδικό. Χρησιμοποιείται βέβαια και μεταφορικά, αλλά όσο να ’ναι θέλει λίγη προσοχή στις μεταφορές, δολοφονία είναι, δεν είναι απλή σωματική βλάβη εξ αμελείας, λέμε τώρα. Δολοφονία χαρακτήρων άρα, μπορεί να κάνει ας πούμε ένας συγγραφέας που αποφασίζει ότι οι ήρωες του θα πεθάνουν, ή κατά προτίμηση θα δολοφονηθούν, κι ακόμα να γράφει και να μιλάει ελληνικά. Και ο Κινέζος αυτοκράτορας που θα αποφασίσει να καταργήσει κάποιους από τους 3.000 κινέζικους χαρακτήρες, άντε να πεις ότι κάνει δολοφονία, αν έχεις καθίσει να τους μάθεις όλους και ξαφνικά πάει ο κόπος σου χαμένος. Όπως νιώσαμε εμείς οι παλιοί όταν μας κατάργησαν τις δασείες και τις περισπωμένες που είχαμε φτύσει αίμα να μάθουμε για δώδεκα χρόνια στο σχολείο. Ε, το ξεπεράσαμε πάντως σε γενικές γραμμές. Άλλα είναι που δεν ξεπερνάμε, όπως τη σταδιακή κατάργηση των πτώσεων χωρίς προεδρικά διατάγματα και τα παρεμφερή. Δεν πειράζει, θα τα συνηθίσουμε κι αυτά, πού θα πάει. Εξάλλου δεν υπάρχουν πια Κινέζοι αυτοκράτορες. Παίζει μια δραματική αλλαγή εκεί κάτω, στο θέμα των αυτοκρατόρων.

Η προσπάθεια αντίστασης είναι μάταιη. Η δολοφονία χαρακτήρων δολοφονεί πρωτίστως κάτι τύπους σαν εμάς που θυμούνται ακόμα τη νέα ελληνική γλώσσα της σχολικής μεταρρύθμισης Παπανούτσου, πριν το 1967 δηλαδή, είδος εν ανεπαρκεία η οποία συν τω χρόνω αυξάνεται δραματικά. Η ανεπάρκεια. Η οποία από τα βάθη της ψυχής ανασύρεται όταν βλέπει τέτοιες εκφράσεις, και στηρίζει άκουσα την εξάπλωσή τους. Μα κάτι σπουδαίο πρέπει να είναι για να το γράφουν συνέχεια καθηγητάδες από την Αμερική. Εγώ δεν καταλαβαίνω, που σπούδασα μόνο στην Ελλάδα. Και λιγουλάκι σε χώρες παλιές, παρακμιακές, που δεν μπορούν να επιβάλουν το γλωσσάρι τους. Ας πρόσεχα. Είναι σαν τεστ γνώσεων, αν σε ενοχλεί σημαίνει ότι ανήκεις σε παρακατιανούς αποφοίτους ελληνικών σχολών που δεν έκαναν μεταπτυχιακό σε ανθρωπιστικές επιστήμες. Κι ας μη σου φαίνεται ανθρωπιστική η δολοφονία. Έστω και χαρακτήρων.

Ακόμα προσπαθώ να μεταφράσω, τι εννοούν οι ποιητές, συγγνώμη, οι καθηγητές, όταν γράφουν περί δολοφονίας χαρακτήρων; Μήπως ας πούμε, προσβλητικές επιθέσεις; Συκοφαντικές δυσφημήσεις; Σκέτες δυσφημήσεις; Δεν έχω καταλήξει. Καμία ακριβής μετάφραση δεν είναι εξίσου βαρύγδουπη, κι επειδή τα βαρύγδουπα μας αρέσουν, οφείλω να υποχωρήσω. Σκέφτομαι μάλιστα, τι κρίμα να γεννηθώ τόσο νωρίς. Αν ήμουν τώρα έφηβη, θα μπορούσα να πω στους γονείς μου, αν μου έκαναν αυστηρές παρατηρήσεις, σαν εκείνες που συνήθιζαν, «Μη μου δολοφονείς το χαρακτήρα!». Και θα έμεναν άφωνοι, τουλάχιστον για λίγα λεπτά.

https://www.athensvoice.gr/epikairotita/politiki-oikonomia/798309/mi-mou-dolofoneis-to-haraktira/?fbclid=IwAR2a_QgQPehMMo2wrXp1mfEkhqjSHUl-6SundEPPalt2YYi5YYf096Masqc#.ZET3Qul1zcs.facebook

Πέμπτη 20 Απριλίου 2023

Adieu Michel

 Περπατούσαμε στην Ομόνοια, ναι, στην Αγίου Κωνσταντίνου, για φαντάσου, και ήταν γεμάτη φως. Ο Χρήστος, ο Γιώργος, ο Μισέλ, αγόρια γενναιόδωρα, ανοιχτά, τολμηρά στη σκέψη, που προσπαθούσαν να γίνονται ακόμα τολμηρότερα. Τι μέρες γενναιόδωρες ζήσαμε. Ξεχνούσα να πω ευχαριστώ, δεν είχα και σπουδαίους τρόπους. Ευχαριστώ τώρα. Ας μην είναι πολύ αργά. Έστω, για τα μάτια του κόσμου. Να θυμηθούν λίγο όσοι θυμούνται.

Με τον Μισέλ είχαμε κάνει μαζί μια έρευνα για τον ελληνικό κινηματογράφο. Με είχε καθοδηγήσει βέβαια, μου τα έμαθε όλα εκείνος. Εχω φυλάξει τις συνεντεύξεις. Τι κρίμα που δεν βγάζαμε φωτογραφίες τότε.

Πέμπτη 13 Απριλίου 2023

Σε ποιο βιβλίο θα ορκιζόσασταν

 Σε ποιο βιβλίο θα ορκιζόσασταν;

Διευθύντρια της ΝΑSA ορκίστηκε πάνω στο βιβλίο "Γαλάζια κουκκίδα" αντί για τη Βίβλο. Ταιριάζει. Άρχισα να σκέφτομαι πάνω σε ποιο βιβλίο θα ορκιζόμουν αν έπρεπε να ορκιστώ σε όσα κάνω.
Ας πούμε: πτυχίο Νομικής (περιλάμβανε ορκομωσία)
Δημοσιογραφία σε εφημερίδες
εκπομπές λόγου στο ραδιόφωνο
εθελοντική διδασκαλία σε μετανάστες
Συμμετοχή σε χορωδίες
Δεν έχω αποφασίσει ακόμα. Νομίζω θα διάλεγα τους Αθλίους του Ουγκώ για τα τρια πρώτα, αλλά μου λείπει κάτι για τη μουσική μου καριέρα. Μάλλον σε ένα απλό σολφέζ (Μανώλη Καλομοίρη)
Εσείς με ποιο βιβλίο θα ορκιζόσασταν, αν μπορούσατε να διαλέξετε;

Πέμπτη 6 Απριλίου 2023

Κι ομως η Κεραμέως τον έκοψε

 Θα πρέπει να διάβασα γύρω στις 300 αναρτήσεις περί του νέου που είπε στον Τσίπρα «Η Κεραμέως με έκοψε», καγχαστικές ή οικτίρμονες για τη στάση των νέων να μην αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, επίσης έγιναν σχετικά βιντεάκια και μιμίδια. Πολύ αστείο. Στο τέλος αυτές οι επαναλήψεις της ίδιας άποψης μοιάζουν πολύ με τροπάριο, ένας ένας να επαναλαμβάνει τα ίδια λόγια που την πρώτη φορά ακούστηκαν ευρηματικά, λες και χρειάζεται να κάνει δήλωση ότι ανήκει στο τάδε στρατόπεδο, μην τον παρεξηγήσουν. Άνθρωποι σοβαροί κατά τεκμήριο μπαίνουν στον κόπο να βεβαιώσουν με δικά τους λόγια, ότι κι αυτοί συντάσσονται. Θα πρέπει να υπάρχουν κι εκείνοι που κρατιούνται, ελπίζω δηλαδή, που λένε –όπως λέγαμε στις εφημερίδες πριν γράψουμε σχόλια και χρονογραφήματα– τα ίδια λεει ο τάδε στην τάδε εφημερίδα, μην επαναλαμβανόμαστε. Όχι, στα κοινωνικά δίκτυα η επανάληψη είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως. Ή μήπως είναι μήτηρ πάσης κακίας, όπως η αργία; Σε τι μας μεταμορφώνει η αγωνία να συνταχθούμε σε στρατόπεδα;

Ωστόσο, η Κεραμέως, ως υπουργός Παιδείας, καθιέρωσε τη βάση εισαγωγής στις Σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίες όμως, ουσιαστικά, παίρνουν σπουδαστές μετά από διαγωνισμό. Ίσως είναι πολύ περίπλοκο για να το συλλάβουμε σε έξυπνες, γρήγορες ατάκες. Οι θέσεις στα Πανεπιστήμια είναι περιορισμένες. Δεν φτάνουν για όλους τους κατόχους Απολυτηρίου. Γίνονται, λοιπόν, οι Πανελλήνιες για να διαγωνιστούν οι κάτοχοι Απολυτηρίου και να μπουν όσοι χωράνε. Αυτή είναι η λογική των εξετάσεων.

Κάποια στιγμή, ωστόσο, έπεσε η ιδέα να μπει άλλος ένας περιορισμός στις εισαγωγικές: η βάση του δέκα. Να μην περνάνε παρά όσοι παίρνουν πάνω από τη βάση στα εξεταζόμενα μαθήματα, κι ας έμεναν κενές οι θέσεις. Ήταν μια ιδέα που θύμιζε πολύ αριστεία και υιοθετήθηκε με ενθουσιασμό. Δεν χρειαζόταν μεταρρυθμίσεις, ήταν αυστηρή και μας έχει λείψει η αυστηρότητα στην Εκπαίδευση, με απλό, εύκολο τρόπο. Φαινόταν δίκαιη, ελάχιστοι πήραν το μέρος των «κομμένων» θυμίζοντας ότι οι εξετάσεις είναι διαγωνισμός κι αυτό αρκεί, προειδοποιώντας ότι κάποιες σχολές θα μείνουν άδειες έτσι όπως είναι οργανωμένο το σύστημα.

Ήταν μια ιδέα που κατάφερε να χωρίσει Πράσινους-Βένετους πολύ χαριτωμένα και πανεπιστημιακά. Δεν χρειαζόταν να λες πολλά για να σε καταλάβουν, έλεγες «βάση του 10» κι αμέσως έκλεινες το μάτι στους δικούς σου. Είναι να μην αποκτήσει τέτοια ιδιότητα κάθε ιδέα, μετά δεν υπάρχει περίπτωση γίνει σοβαρή συζήτηση. Πολύ απλά, οι «αριστεροί» κατάργησαν τη βάση του 10, και πολύ απλά οι «δεξιοί» την ξανάφεραν. (Αλίμονο στους κεντρώους.) Η Κεραμέως δηλαδή. Αν η σχολή προτίμησης του εν λόγω νέου έχει κενές θέσεις εξαιτίας αυτής της ρύθμισης, τότε δικαιούται απολύτως να πει ότι τον έκοψε η Κεραμέως.

https://www.athensvoice.gr/epikairotita/politiki-oikonomia/796500/ki-omos-i-kerameos-ton-ekopse/?fbclid=IwAR1ap1tOw5HfFAf31_0vTymPLCXGhEcLBBopob_EOfNoumcvLYe8lBfwiWw

Δευτέρα 3 Απριλίου 2023

Σχέσεις αμερικανίδων

 Λόγω της ρήξης στο μηνίσκο κάθομαι σπίτι και βλέπω μαζεμένα όσα σίριαλ δεν είδα στη ζωή μου όλη. Τα γεωπολιτικά του Diplomat μου φάνηκαν απλώς φόντο στην εντελώς απίθανη σχέση του πρωταγωνιστικού ζευγαριού. Η εύθικτη, δύσκολη, απαιτητική αμερικάνα, όπως ένα σωρό άλλες στην οθόνη, κάποια στιγμή του μαυρίζει το μάτι του γοητευτικού συζύγου της που προσπαθεί να την πείσει ότι μπορεί να μείνει σε δεύτερο ρόλο, κι όλο τον διώχνει και τον βρίζει, κι όλο εκείνος γλυκά επιμένει. Πιο πολύ επιστημονική φαντασία δηλαδή μου φάνηκε, παρά οτιδήποτε άλλο

Ιπτάμενες γιαγιάδες

  Σηκώνω το εγγόνι μου αγκαλιά να πάμε στην αλλαξιέρα και καθώς το μικρό του βάρος πλημμυρίζει το σώμα μου, προφέρω ασυναίσθητα τις χαϊδευτι...