Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2008

Ένα ζωντανό μνημείο

Με τις πρώτες βροχές, και τις δεύτερες, και τις τρίτες, τρέμει το φυλλοκάρδι της πολυκατοικίας. Είναι του 55, κομμάτι άξιο να ανθολογηθεί, μοναδική στο είδος της αρχιτεκτονικά και χωροταξικά, αλλά θεμελιακά  μοιάζει με πολλές, από ό,τι λένε. Τότε δεν υπήρχε δίκτυο αποχέτευσης στο δρόμο. Επίσης, υπήρχε νόμος που απαγόρευε τις υπόγειες κατοικίες και επέτρεπε τις αποθήκες. Ο κατασκευαστής έφτιαξε 8 (οκτώ) υπόγεια διαμερισματάκια και ένα σωλήνα αποχέτευσης που έβγαζε σε αχαρτογράφητα υπόγεια νερά. Δέκα χρόνια μετά ήρθε το αποχετευτικό δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, ένα μέτρο ψηλότερα. Τριάντα χρόνια μετά κανείς δεν έμενε στα υπόγεια, αλλά ούτε σκέφτηκε να τα αχρηστέψει. Πενήντα χρόνια μετά τα υπόγεια κατοικήθηκαν ξανά, από μετανάστες. Οι κληρονόμοι του κατασκευαστή, μαζί με μεγάλη περιουσία πήραν κι αυτά τα ανήλιαγα κελιά και δεν τους πείραξε να βγάλουν κάτι. Εξήντα χρόνια μετά ο πρώτος αγωγός  είχε εντελώς καταστραφεί. Έγινε καινούργιος, πιο βαθύς από της ΕΥΔΑΠ, λόγω υπογείων, με μηχανική αντλία. Όλα τα είχε η Μαριορή, απέκτησε κι από αυτό. Αλλά οι παράνομες κατοικίες είναι στο έλεος της διαφοράς επιπέδου και πάντα κινδυνεύουν. Ποιος φταίει άραγε για την κατάσταση; Η πολιτεία είχε κάνει νόμο, άρα δεν φταίει. Δεν είχε κάνει δίκτυο, αλλά πόσα να προλάβει κι αυτή; Ο μηχανικός παρανόμησε, αλλά όλοι έτσι έκαναν τότε. Ποιος ήταν αυτός που θα πήγαινε κόντρα στο ρεύμα, να βγει από την πιάτσα, να γίνει νούμερο;. Η ΕΥΔΑΠ έκανε ψηλότερα τον αγωγό, δεν είχε υποχρέωση να καλύψει παρανομίες. Κανείς δεν φταίει. Μόνο οι μετανάστες που μένουν εκεί και πρόθυμα δίνουν νοίκια. Δεν μας αφήνουν να προοδεύσουμε. Χωρίς αυτούς θα τα αφήναμε να πλημμυρίσουν. Θα είχαμε μια ωραία υπόγεια δεξαμενή, ένα ζωντανό μνημείο της μεταπολεμικής οικοδομικής ιστορίας.

https://www.tanea.gr/2008/11/24/opinions/analwsima-ena-zwntano-mnimeio/

Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2008

Το αεικίνητο

Ας βάλουμε πίσω το ρολόι, είναι πάλι σκοτάδι στις επτά το πρωί που χτυπά το ξυπνητήρι. Ρυθμισμένο στο Γ΄ Πρόγραμμα, φέρνει στον βυθισμένο σε νάρκη εγκέφαλο- ο πιο γλυκός ύπνος έρχεται λίγα λεπτά πριν- ένα παιχνίδισμα βιολιού, ένα ζωηρό, επιδεικτικό τρέμουλο, σαν σταγόνα δροσιάς σε φύλλα, που ποτέ δεν είδα, κάτι τόσο καινούργιο και περήφανο, που δεν πάει το χέρι να το κλείσει. Ακούω όλο το κομμάτι προτού καταφέρω να σηκωθώ και ύστερα η οικεία φωνή της Ράνιας Βισβάρδη με πληροφορεί ότι είναι το «περπέτουο μόμπιλε» του Ούγγρου συνθέτη Νόβατσεκ που πέθανε το 1900. Το αεικίνητο στη μουσική για να ξυπνά το αεικίνητο στη ζωή, να το βάζει μπρος.

Αυτό που θα όφειλε να είναι αεικίνητο.

Έρχονται πρωινά που θα προτιμούσε να μείνει ακίνητο στο κρεβάτι. Άντε σήκω, λέει όλο αισιοδοξία το σόλο βιολί, και μου τάζει με το παιχνίδισμά του μοναδική προσέγγιση της μέρας: θα έχει φτιάξει ο φούρναρης ονειρεμένο ψωμί, θα βρεις στο γάλα την πιο απρόσμενη γεύση, ο ουρανός θα είναι αποκάλυψη και το ραδιόφωνο θα σε υποδεχτεί με γλυκές ειδήσεις, με φωνές αγαπημένες, εξυπνάδες ψαγμένες.

Αφήνω το κομμάτι να τελειώσει, το αφήνω να με ταρακουνήσει κι ας ξέρω ότι η υπόσχεσή του είναι αυτοτελής, ό,τι λέει το τηρεί τη στιγμή που το λέει. Το πιστεύει όσο εκφέρεται. Περιμένει να το γευτώ όσο κρατάει.

Ωστόσο κάπως διαπερνά τη μέρα η σταθερή προσήλωσή του στην ελαφράδα και τον ρυθμό, κάπως ελαφραίνουν τα πόδια.

Το επόμενο πρωί, ίδια ώρα, το ίδιο αέρινο βιολί κι ανάμεσά του οι παθιασμένες ανάσες του πιάνου. Διπλή επίδραση ελαφράδας.

Ευχαριστώ κυρία Βισβάρδη. Δεν το καθιερώνετε, κάθε μέρα στις 7, ίδιο βιολί να ξυπνά τα αεικίνητα που πρέπει να είμαστε;

Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2008

Μαχμούτ και Μπάρακ

 

Δεν με λένε πια Μαχμούτ, μου ανακοίνωσε ψύχραιμο το γειτονάκι μας, επτά χρόνων παιδί που μοιάζει μικρότερο. Το αλλάξαμε! Τώρα με λένε Κώστα! Ούτε καν Τάκη από το υποκοριστικό ελληνοποίησης: Μαχμούτ Μαχμουτάκη, ούτε καν Μάκη από την πρώτη συλλαβή, Κώστα για σιγουριά και ασφάλεια. Δεν τόλμησα να πω στο παιδί ή στους γονείς του να αφήσουν ήσυχο το όνομά του, όπως έκανε η νεαρή φίλη που ήταν μαζί μου.

Στην Ελλάδα θα ζήσουν, κατάλαβαν έγκαιρα ότι η ζωή θα είναι πιο εύκολη χωρίς εξωτικά ονόματα, και δη μουσουλμανικά. Όσο για τα ψυχικά τραύματα του παιδιού, θα τα λύσει όταν καζαντίσει. Ακόμα δεν μπορούμε εύκολα να δεχθούμε τους διαφορετικούς από εμάς.

Και έχουμε καταντήσει μανιακοί με τα ονόματα, όχι μόνο της Μακεδονίας και της Βόρειας Κύπρου, ή όλων αυτών των χωριών που άλλαξαν υποχρεωτικά στις αρχές του 20ού αιώνα και των εξοχών που ακόμα παλεύουν οι ελληνοπρεπέστεροι όλων ημών να αλλάξουν, αλλά και των μεταναστών. Για να δούμε, θα μπορέσουμε ποτέ να ξεπεράσουμε αυτό το στάδιο; Θα λειτουργήσει άραγε απελευθερωτικά η εκλογή του Ομπάμα, ή θα την αφομοιώσουμε και αυτή μέσα στον αντιαμερικανισμό μας πριν επωφεληθούμε από τις ευεργετικές ουσίες της; Θα ήταν κρίμα. Γιατί πέρα από το ποια πολιτική θα ακολουθήσει ο νέος πρόεδρος, το συμβολικό βάρος της εκλογής του θα μπορούσε να αλλάξει πολλά στο μυαλό των ανθρώπων, το γεγονός ότι είναι μιγάς, συνδυασμός δηλαδή χρωμάτων- και όχι μόνο-, ακόμα και το όνομά του, τόσο ελάχιστα αμερικανικό. Μπαράκ, φέρνει στον νου μπάρες, σύνορα και εμπόδια δηλαδή, που ωστόσο τα ξεπέρασε, σαν να σήκωσε άλλες μπάρες, εκείνες των πρωταθλητών βαρέων βαρών που κάποτε θαυμάζαμε. Εμείς θα περάσουμε καμιά μπάρα;

https://www.tanea.gr/2008/11/10/opinions/analwsima-maxmoyt-kai-mparak/

Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2008

O κόσμος αλλάζει

 H λευκή γιαγιά του Ομπάμα πέθανε λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες. Ήταν η γυναίκα που τον είχε μεγαλώσει από τα 10 του, σύμφωνα με τις δικές της αρχές καταπώς είχε δηλώσει, αρχές μιας γυναίκας από το Κάνσας η οποία είχε δουλέψει πολύ σκληρά στη ζωή της και είχε στερηθεί διάφορες καταναλωτικές χαρές για το χατίρι του εγγονού της. Και μάλλον θα τον είχε πληγώσει όταν κάποτε δήλωσε, ίσως της ξέφυγε, ότι φοβάται καμιά φορά στον δρόμο όταν την προσπερνούν μαύροι άνδρες. Πάντως καλά τον διαχειρίστηκε τον φόβο της ο Ομπάμα, δεν του έκοψε τα πόδια. Κι εκείνη πάλι, ωραία τον πάλεψε και τον φόβο αυτόν και τις άλλες προκαταλήψεις που σίγουρα θα είχε, μεγαλώνοντας με στερήσεις το μαύρο εγγόνι. Δεν είναι οι άνθρωποι εκ γενετής άνετοι και γενναιόδωροι, δεν μεγαλώνουν με τα βασικά άρθρα περί ισότητας στην καρδιά τους, μπορούν να το παλέψουν ωστόσο, και με την πάλη αυτή αλλάζουν τον κόσμο. Γιατί υπάρχουν παππούδες και γιαγιάδες που δυσκολεύονται να δεχθούν τα εγγόνια τους από μεικτούς γάμους, αρνούνται να τα βάλουν με τις προκαταλήψεις τους, τις θεωρούν αιώνιες αλήθειες και καταδικάζουν μικρά παιδιά να μεγαλώνουν με μια απόρριψη που τα πληγώνει σε ανυπολόγιστο βάθος. Ο κόσμος αλλάζει όσο τον αλλάζει ο καθένας μόνος του, γύρω του όσο μπορεί, και μέσα του όσο αντέχει. Αν οι δυο αυτοί παππούδες, ο βετεράνος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η κλητήρας που κατάφερε να γίνει διευθύντρια τράπεζας, είχαν μείνει κολλημένοι στους φόβους τους, ο κόσμος θα είχε μείνει πολύ πίσω. Ο κόσμος άλλαξε με τη στάση τους, με την υπέρβαση που έκαναν, όπως αλλάζει με την υπέρβαση που μπορούν να κάνουν όλοι όσοι τυχεροί έχουν την ευκαιρία.

https://www.tanea.gr/2008/11/05/opinions/analwsima-o-kosmos-allazei/

Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2008

Είχε νόημα η ουτοπία;

Τώρα, σήμερα, εμείς περνάμε μια συνηθισμένη Τρίτη κι οι πολίτες των ΗΠΑ ζουν κάτι πολύ ξεχωριστό και πρωτόγνωρο, ομολογώ τους ζηλεύω. Μπορεί να έφτασαν εκεί που βρίσκονται από απελπισία, από την οικονομική κρίση και τα οκτώ χρόνια Μπους, αλλά το σοκολατί πρόσωπο της ελπίδας στις εκλογές αυτές θα πρέπει να τους δίνει φτερά. Και δίνει σε όλους μας φτερά. Μπορεί να μην κάνει θαύματα ο Ομπάμα αν βγει, πρέπει να τα βγάλει πέρα με την κατάσταση που θα βρει, η πραγματικότητα θα προσγειώσει σίγουρα πολλές προσδοκίες. Όμως η δική του εκλογή θα είναι το θαύμα. Μπορεί να μην είναι πια υπερδύναμη, οι ΗΠΑ, να μη ρυθμίζει ολομόναχη τις τύχες του πλανήτη, στο κάτω- κάτω αυτό ποτέ δεν συνέβη στ΄ αλήθεια, όμως ακόμα ό,τι συμβαίνει εκεί έχει μεγάλη επιρροή σε όλο τον κόσμο. Τα σύμβολα που παράγει μπολιάζουν κι αλλάζουν κάθε ανθρώπινο πλάσμα στη γη. Είναι μέγας παραγωγός εικόνων, πέρα από οτιδήποτε άλλο, εξάγει ιστορίες και παραμύθια, αλήθειες και ψέματα, ιδέες κάθε είδους, αριστουργήματα και ανοησίες περισσότερο από κάθε άλλη χώρα. Και με τον Ομπάμα απέδειξε ότι μπορεί να κάνει τις ιδέες πράξη. Κέρδισαν την πραγμάτωση των ιδεών τους οι Αμερικάνοι, κι αυτό το κέρδος το προσφέρουν στον κόσμο ολόκληρο. Δεν πήγαν τσάμπα οι νόμοι, οι θεσμοί, τα άρθρα για την ισότητα, δεν πήγαν χαμένοι οι αγώνες κατά του ρατσισμού. Είχαν δίκιο όσοι πίστεψαν στην ουτοπία της ισότητας, των ευκαιριών, στην πλήρη κατάργηση των διακρίσεων. Μπορεί όντως ένας μαύρος να γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ. Δεν έγινε σε μια μέρα, δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα η προσπάθεια, δεν αφορά όλον τον κόσμο, δεν έλυσε τα προβλήματα, δεν κατάργησε όλες τις διακρίσεις. Αλλά είχε περιεχόμενο, το απέδειξε, και συνεχίζει ακόμα.

https://www.tanea.gr/2008/11/04/opinions/analwsima-eixe-noima-i-oytopia/

Πόσο δύσκολο να γίνει το προσωπικό, πολιτικό.

Τη νύχτα που έφτασε ο Καραμανλής στο Ελληνικό να αναλάβει τα ηνία της χώρας που είχε βρεθεί στο χείλος του γκρεμού, πενήντα χρόνια πριν, δεν...