Βρυξέλλες, αγαπημένη πρωτεύουσα

Με τις Βρυξέλλες και το Βέλγιο έχω σύνδεσμο βαθύ και τους οφείλω χρέη, όχι μόνο επειδή λατρεύω τον Ζακ Μπρελ και τον Ερζέ.
Το 1979 είχε προκηρυχθεί μια υποτροφία από την ελληνική κυβέρνηση για ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Παρίσι, στην πολύ σπουδαία σχολή Δημοσιογραφίας Centre de formation des journalistes, δέκα μήνες με θέμα την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το επαγγελματικό μας σωματείο, η ΕΣΗΕΑ, του οποίου δεν ήμουν ακόμα μέλος, είχε αναλάβει να διοργανώσει εξετάσεις για να διαλέξει τον καλύτερο υποψήφιο. Πήγα και τις έδωσα, πέρασα, ήρθα πρώτη. Όμως η σχολή μου έστειλε ένα γράμμα που έλεγε ότι δεν με θεωρεί κατάλληλη. Κανένας από την Ελλάδα δεν πήγε εκείνη τη χρονιά στο πρόγραμμα.

Ωστόσο εγώ πήγα στο Παρίσι για σπουδές, έκανα ένα μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο, στη Νομική σχολή ουσιαστικά, με θέματα πολύ πιο θεωρητικά και αναλυτικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι αφού βρισκόμουν εκεί, πέρασα από την περίφημη Σχολή, να μάθω γιατί δεν ήμουν κατάλληλη για το δικό τους πρόγραμμα, και μου έδειξαν μια επιστολή από την Ελλάδα, από το σωματείο, που έλεγε ότι ναι μεν είχα πρωτεύσει στις εξετάσεις, αλλά είχαν επιφυλάξεις και μπλα μπλα μπλα. (Επειδή δεν ήμουν μέλος; Επειδή δούλευα στην Αυγή που τότε ήταν περιθωριακή και αριστερή, ενώ είχαμε δεξιά διοίκηση στην Ένωση;)

 Έκανα αίτηση να με πάρουν την επόμενη χρονιά στο πρόγραμμα, και με πήραν. Την υποτροφία την έδωσε η βελγική κυβέρνηση. Για μένα αυτό έλεγε πως ήμασταν από τότε ένα μεγάλο κράτος, η Ευρώπη, κι ας αντιστέκονται ακόμα διάφοροι φύλαρχοι στις παρυφές και στο κέντρο.΄Θεωρούσα πως οι πολίτες θα καταλάβαιναν το δικό τους συμφέρον, το πόσο οι ελευθερίες και οι δυνατότητες τους προστατεύονται σε μια ομοσπονδία όπως αυτή που θα γινόταν η Ευρώπη, αλλά απεδείχθη ότι τα πράγματα δεν είναι εύκολα στο θέμα της κατανόησης των πολιτών.

Στους δέκα μήνες του προγράμματος επισκέφθηκα τρεις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, γνώρισα δημοσιογράφους απ' όλο τον κόσμο, πήγαμε πολλές φορές στις Βρυξέλλες και λιγότερες στο Στρασβούργο, έγραψα άρθρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, κι έγινα φανατική οπαδός της. Υπήρχε τότε μεγάλος ενθουσιασμός, φαινόταν ν' ανοίγεται ο δρόμος μπροστά μας χωρίς εμπόδια. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι τριανταπέντε χρόνια αργότερα θα βρισκόμασταν στο ίδιο σημείο των εθνικών επιφυλάξεων από όλα περίπου τα έθνη, που όλο και πληθαίνουν στους κόλπους της Ένωσης, ότι ακόμα δεν θα είχε συντελεστεί η πολιτική ένωση, ότι οι εθνικισμοί θα ήταν ζωντανοί και πολύ αποτελεσματικοί για όλους τους ηγέτες που τους χρησιμοποιούν.

Δεν κατάφερα όλον αυτόν τον καιρό να υπερασπιστώ όσο θα ήθελα την ιδέα της Ένωσης. Ο αγώνας συνεχίζεται...