Ο χρόνος των νέων

Δεν έχω γεράσει τόσο ώστε να μη θυμάμαι πόσο άγχος είχα για το χρόνο όταν ήμουν νέα. Κάθε μέρα μου φαινόταν σαν άπιαστο θήραμα που έπρεπε να ξετρυπώσω, να κατακτήσω, να ζήσω, να απολαύσω, να καταλάβω το βαθύτερο νόημα του και το ελαφρύτερο, να μη μου ξεφύγει, να μην το χάσω, να.. να.. να… Όλα είναι εκκρεμή όταν είσαι νέος, πρέπει να ρυθμιστούν τα πάντα, αλλά αυτή τη σοφία την έχω τώρα, την αποστασιοποίηση, τη δυνατότητα να βγάζω συμπεράσματα, την έχω τώρα, τότε δεν την είχα. Τότε με έτρωγε η αγωνία και η πεποίθηση που τα τραγούδια επιτείνουν, ότι τα νιάτα φεύγουν γρήγορα και δεν ξαναγυρνούν.

Σκεφτείτε τις δύσκολες δουλειές που έχουν να κάνουν οι νέοι στον ελεύθερο χρόνο τους. Πρέπει να επιλέξουν τη ζωή τους, να βρουν  τον τρόπο τους, τη δουλειά τους, τον εαυτό τους, τον κύκλο τους, το ταίρι τους, τα γούστα τους, τις φιλίες τους, να διαπραγματευτούν τα πάντα, να αναμετρηθούν με τα πάντα. Περνούν τις εξετάσεις καθημερινά, στα μάτια των ανθρώπων που νομίζουν ότι τους αρέσουν, νομίζουν ότι είναι σπουδαίοι, θέλουν να τους γνωρίσουν, θέλουν να αναγνωριστούν. Έχουν την αίσθηση ότι κρέμεται από πάνω τους δαμόκλειος σπάθη ο χρόνος, ότι θα τους δέσουν σε μια βδομάδα, ότι δεν πρέπει να χάσουν στιγμή, ότι ο καιρός περνάει γρήγορα καγχάζοντας, ότι έτσι και κάτι χαθεί, αλίμονο, χάθηκε το σύμπαν. Δεν είναι αλήθεια, αλλά δεν μπορούν να το ξέρουν. Η περιρρέουσα λατρεία της νιότης δεν βοηθάει, κάθε άλλο, δυναμώνει την απειλή της απώλειας, το φόβο ότι κάθε μέρα που χάνεται είναι αναντικατάστατη.

Και σάμπως δεν είναι, για όλους, νέους και γέρους; Μάλιστα οι γέροι έχουν λιγότερο χρόνο μπροστά τους από όσο οι νέοι. Κι όμως εκείνοι μπορούν να κάνουν υπομονή, γιατί έχουν κατακτήσει τα βασικά, ή έχουν παραιτηθεί από άλλα. Ξέρουν ποιοι είναι, τι ικανότητες και δυνατότητες έχουν, τι βιός και τι αντοχές. Οι συνήθειες είναι σταθερές, η ωριμότητα, όσο και να την έχουμε απαξιώσει, βοηθάει. Δεν είμαστε ίσοι απέναντι στην ανάγκη περιορισμού και αναμονής, είμαστε μάλιστα αντιφατικά αδικημένοι.

Δεν ξέρω πώς η κατανόηση αυτή, που πιστεύω ότι πολλοί συμμερίζονται, μπορεί να γίνει ρυθμιστής για μέτρα ή για κανόνες, ή οτιδήποτε τέτοιο. Αλλά καταλαβαίνω την ανυπομονησία των νέων, καταλαβαίνω και την επιθετικότητα, την αντίδραση που βγάζουν. Ζητείται μεγάλη φαντασία και σοφία από μας τους μεγαλύτερους, και δεν είμαι σίγουρη ότι την έχουμε.