Χαιρετώ τους τολμηρούς

Ερμηνείες δόθηκαν πολλές και θα δοθούν και άλλες. Ένθεν και ένθεν, με πολιτικές αναλύσεις του τύπου, τι συμφέρει ποιον πολιτικό, ποιο κόμμα, ποιους ξένους. Μερικοί τα ξέρουν όλα σε βάθος χρόνου, παρελθόντος και μέλλοντος, άλλοι  μιλούν για  προγόνους, για προδοσίες και ξεπούλημα, για αποτυχία και παρακμή. Αν διατυπώσεις σκέψεις πιο απλές σε κατακεραυνώνουν. Δύσκολα κυκλοφορείς με το θάρρος της γνώμης σου στα τραγουδισμένα Βαλκάνια, κι αυτό κάνει περήφανους, όσους είναι σίγουροι  πως θα ανήκουν πάντα σε αυτούς που δημιουργούν τις δυσκολίες, ποτέ σε αυτούς που τις υφίστανται.

Βαρέθηκα να μιλάω με γλωσσοδέτες, να μην τολμώ να αναφέρω την ύπαρξη γειτόνων βόρειων και νότιων χωρίς να θεωρηθώ ύποπτη ανθελληνικών θέσεων. Βαρέθηκα το κάλπικο αίσθημα ανωτερότητας που θρέψαμε με τα ταπεινότερα υλικά, επειδή υπήρξαμε η πλούσια δυτική χώρα όταν έβγαιναν όλες από κομμουνισμούς και μπαίναν σε εμφυλίους, κι έρχονταν οι δασκάλες πιάνου να φυλάνε γέρους και μωρά και οι καθηγητές να μαζεύουν ελιές. Ούτε κι η πτώση απ’ αυτή την ακμή δανεικού πλούτου με συγκινεί. Θέλω να μπορώ να μιλάω σαν άνθρωπος με ανθρώπους, με το όνομα που δίνουν στον εαυτό τους, και με έχουν στριμώξει οι ασυμβίβαστοι, οι αδέκαστοι, οι αδιάλλακτοι, οι γνήσιοι απόγονοι του Μεγαλέξανδρου χρόνια τώρα, να πρέπει να σκύβω το κεφάλι στις δικές τους απόψεις, αυτές που υποχρεωτικά ταπεινώνουν τον άλλον. Να πρέπει να συμμετέχω στον τσαμπουκά των πολιτικών που έχτισαν καριέρα με την αδιαλλαξία τους περί το όνομα.

Έτσι μπουχτισμένη θα πρέπει τώρα να ζητήσω και συγγνώμη που ήλπισα ότι θα τελειώναμε κάποια στιγμή μ’ αυτή την ιστορία χάρις στην τόσο πρωτότυπη, στη μεγαλειώδη για τα κομπλεξικά Βαλκάνια απόφαση του Ζάεφ να συμβιβαστεί; Ναι, το θεωρώ πολύ σημαντικό, πολύ σπουδαίο σαν κίνηση, κι αν μπορώ, αν έχω φωνή σαν απλός πολίτης, το γράφω, το καταθέτω, για μένα αυτό είναι το θάρρος, η πρωτοτυπία, η πρόοδος, το μεγαλείο: η επιλογή της διαπραγμάτευσης. Η απόφαση της παραχώρησης. Είναι πιο τολμηρός ο Ζάεφ από όλους τους δικούς μας πολιτικούς. Οι δικοί μας τα μασάνε μια ζωή. Του βγάζω το καπέλο. Σε αυτόν και σε όσους πήγαν στις κάλπες και ψήφισαν το ναι. Κι ακόμα ελπίζω στο σχέδιο, στο συμβιβασμό, στο κοινό ευρωπαϊκό μέλλον.