Τα πεζοδρόμια του Βερολίνου

Στο Βερολίνο ο Αθηναίος παθαίνει σοκ με τα φαρδιά πεζοδρόμια. Πού είναι το κέντρο, αναρωτιέσαι, ακόμα και στην καρδιά της πόλης, στη βομβαρδισμένη εκκλησία του Γουλιέλμου, κι ας είσαι στο κέντρο των λεωφορείων τουλάχιστον. Αλλά μήπως το κέντρο είναι στην Αλεξάντερ πλατς, την πολυτραγουδισμένη; Περιμένεις να δεις κάπου μεσαιωνικά στενά, όπως υπάρχουν και στις πιο ευρύστερνες πρωτεύουσες, όμως βρίσκεις στη θέση τους ένα ευρύστερνο πάρκο. Αυτή η πόλη φτιάχνεται διαρκώς, από τον 13^ο αιώνα που σημειώνεται για πρώτη φορά στα χαρτιά, και φτιάχνεται σε όλο και μεγαλύτερη κλίμακα, όλο και περισσότερο ανοιχτή για το άπληστο ανθρώπινο μάτι.

Σ’ ένα πολύ μικρό ταξίδι, κατάφερα να κάνω δυο βραδινές βόλτες. Έβγαλα φωτογραφίες τα κτίρια και τα πεζοδρόμια στη μπλε ατμόσφαιρα του δειλινού, την αναμέτρηση του με τα φώτα των μαγαζιών και του δρόμου. Ό,τι προλάβαινα. Ίσως είναι καλύτερα να μην προλαβαίνει κανείς να συνηθίζει αυτό το εύρος, είναι μεγάλη η δόση για μας. Να μην προλάβει και το βήμα να προσαρμοστεί στην απίστευτη αυτή άνεση, μην κακομάθει. Κι αν έχεις παρέα μαζί, τρία ή τέσσερα άτομα που όχι μόνο χωρούν να περπατούν αγκαζέ στο ίδιο πεζοδρόμιο, αλλά και να κάνουν συλλογικά ζιγκ- ζαγκ, μπορεί να πάθεις ψυχικό τραύμα στο γυρισμό στην πατρίδα, να βλέπεις παράξενα όνειρα. Άπληστο και το βλέμμα, άπληστο και το βήμα του ανθρώπου, δώσ’ του χώρο να χαζέψει και να βολτάρει στην πόλη, με το δικό της μαγικό μυστικό, την ελπίδα ότι θα δει και θα συναντήσει το ανείπωτο κι ανεύρετο έτερον, ήμισυ ή οτιδήποτε άλλο, κι άντε μετά να τον μαζέψεις.

Ωστόσο, όσο λίγο κι αν κυκλοφορήσεις, αποκλείεται να μην πέσεις πάνω σε Έλληνες που ζουν εκεί, πρώτη ή δεύτερη γενιά μετανάστες, και να μη θυμηθείς -αντάμα με τα νεοκλασικά της Λεωφόρου υπό τας φιλύρας- πόσο μεγάλη και βαθιά σχέση έχουμε ως έθνος όχι μόνο με την πόλη αυτή, αλλά με ολόκληρη τη Γερμανία, σχέση που αντί να κοιτάξουν οι πολιτικοί να θεραπεύσουν από το παλιό τραύμα του πολέμου και της εξόντωσης των Ελλήνων εβραίων, προσπάθησαν επιπόλαια να καταστρέψουν, περιφρονώντας όχι μόνο τη δική μας ψυχολογική κατάσταση, αλλά και το δεσμό με τους εκεί Έλληνες.

Είχα κάνει ρεπορτάζ πριν ακόμα πέσει το τείχος, για τους Έλληνες εκεί και τα σχολεία που ζητούσαν, να μαθαίνουν τα παιδιά τη γλώσσα των γονιών, να μην ξεχνιέται η καταγωγή τους. Έκτοτε, σχολεία λειτούργησαν πολλά, αλλά οι πολιτικοί και τα παιχνίδια τους δεν σκέφτηκαν να απαλλάξουν τους ελληνικής καταγωγής Γερμανούς και τους νέους πάμπολλους μετανάστες από άθλια διλήμματα και ζητήματα ταυτότητας, καλλιεργώντας μίσος και ξύνοντας πληγές, πιστεύοντας ότι έτσι θα έχτιζαν καριέρες. Και τα κατάφεραν βεβαίως.

Μακάρι το φάρδος των πεζοδρομίων να ανοίγει και τα μυαλά, και τις καρδιές. Να μην ξεσυνερίζονται οι εδώ, εννοώ στο Βερολίνο, τη δική μας στενότητα.