Δρόμοι και χωράφια

Στρίβω στη γωνία Ευελπίδων και Μουστοξύδη σαν να πηγαίνω σε οργωμένη άσφαλτο. Βουναλάκια και κοιλάδες, μια θάλασσα μικρή το οδόστρωμα, όπου τα τροχοφόρα χοροπηδάνε, τα δίκυκλα κινδυνεύουν και οι πεζοί σκοντάφτουν. Οι δρόμοι μας μοιάζουν με χωράφια, και τα χωράφια έχουν επεκταθεί στους δρόμους. Τα τρακτέρ των αγροτών δεν οργώνουν, κλείνουν τις εθνικές οδούς. Έχουμε πάθει σύγχυση ορίων. Όλοι τα βάζουν με τους δρόμους. Γιατί προκαλούν οι δρόμοι τόσο πολύ; Ο δρόμος είναι το μέσο της επαφής με τους άλλους, από ΄κει θα περάσουν οι υπόλοιποι, οι έξω, οι ξένοι, οι απρόσκλητοι. Κλείσε τον δρόμο, δεν περνάει τίποτα, μένουν τα πράγματα ως έχουν. Γιατί πριν περάσουν τα τρακτέρ από τον δρόμο πέρασε ο δρόμος από τα χωράφια. Πήγε στα χωράφια ο σύγχρονος κόσμος απρόσκλητος, τα αναστάτωσε, τα ταρακούνησε, τα αλλοτρίωσε, τα μεταμόρφωσε. Έγιναν γρήγορα τα περάσματα. Κλείσε τον δρόμο, γύρνα πίσω φαντασιακά, συμβολικά, στο ενιαίο, διαχρονικό χωράφι. Εκεί που όργωναν τα άλογα, ή ακόμα πιο παλιά, πιο φτωχικά, το ζευγάρι τα βόδια. Γίνε ξανά αληθινός αγρότης, εχθρός της ταχύτητας, των περασμάτων που ευνοούν άλλες κοινωνικές τάξεις, εμπόρους, μεταπράτες, άλλες εποχές. Στεκόμαστε με δέος μπροστά στο αρχετυπικό αυτό είδος: αγρότης, ο άνθρωπος που μας τρέφει. Ξεχνάμε το σιτάρι της Ρωσίας, το ρύζι της Αμερικής, την παγκοσμιοποίηση, όλα αυτά τα καταπιεστικά πράγματα. Ξεχνάμε και τα τρένα, εξάλλου μας έχουν κι αυτά ξεχάσει προ πολλού. Αν είχαμε τρένα της προκοπής και μπορούσαμε να ξεφεύγουμε από τα μπλόκα, αν ξέραμε ότι κυλούν ρόδες και σε τροχιές κι όχι μόνο στην άσφαλτο, θα μας θάμπωναν λιγότερο τα μπλόκα; Αλλά μπορεί να ξεφύτρωναν τίποτα Ινδιάνοι τότε, και να έκλειναν τις γραμμές με κορμούς. 

https://www.tanea.gr/2009/01/28/opinions/analwsima-dromoi-kai-xwrafia/

Η αγελάδα που γελά

 Οι αγελάδες θέλουν όνομα για να δίνουν περισσότερο γάλα, απεδείχθη με λίτρα μετρημένα. Αν τις φωνάζεις με το όνομά τους, τις χαϊδεύεις λίγο, τους χαμογελάς, τους δίνεις σημασία, παράγουν περισσότερο γάλα και καλύτερης ποιότητας. Και χαμογελούν όταν τις πλησιάζεις, όπως σε κείνο το κουτί με τα τυράκια που μας άρεσαν κάποτε. Περίεργα ζώα κι αυτές. Πέρασαν ως είδος από τη στρατιωτική εκπαίδευση, τη μαζική διαβίωση, γενιές ολόκληρες έζησαν και γέρασαν στριμωγμένες μέσα σε στάβλους, με έναν αριθμό στο αυτί, γεννώντας κρέας και παράγοντας γάλα, αλλά μυαλό δεν έβαλαν. Δεν θέλησαν να παραδεχτούν τα οφέλη της μαζικής κουλτούρας και της πειθαρχίας. Δεν μπόρεσαν να εκτιμήσουν την οργάνωση, την επέκταση, τον πολλαπλασιασμό, τη συσσώρευση, έννοιες τόσο σπουδαίες για τους ανθρώπους και την κοινωνία τους. Δεν σεβάστηκαν όσο έπρεπε τα κεφάλαια που επενδύθηκαν στα μεγάλα τους σώματα. Ακόμα και οι γελάδες θέλουν εξατομίκευση, ονοματοδοσία, στοργή και προδέρμ. 

Σήκωσαν κεφάλι. Έχουν κι αυτές ψυχή. Τους αρέσει να τους δείχνουν οι άνθρωποι την εκτίμησή τους. Μπορεί να τις προορίζουν για το σφαγείο, αλλά όσο ζουν απαιτούν σεβασμό. Τι βαρεμάρα κι αυτά τα ζώα. Θα περίμενε κανείς να τους συμβαίνει κάτι πιο ενδιαφέρον, πιο περίπλοκο. Είναι σαν μερικούς ανθρώπους. Ξέρετε, οι περισσότεροι είναι έτοιμοι να παράγουν το γάλα που χρειάζεται χωρίς διαμαρτυρία, στριμωγμένοι στον προβλεπόμενο χώρο, καταναλώνοντας το αναγκαίο άχυρο και ξεχνώντας τον τελικό προορισμό. Μερικοί όμως χρειάζονται να τους δείχνεις στοργή, να τους δίνεις σημασία, να τους χαμογελάς, να θυμάσαι το όνομά τους, τα γενέθλιά τους, να μην τους στριμώχνεις, να τους φροντίζεις, να τους χαϊδεύεις και να τους τραγουδάς, αλλιώς δεν έχει γάλα. Κι έρχεται τώρα η επιστήμη και λέει ότι όλοι αυτό θέλουν; Α, όχι, μιλούσαμε για γελάδες. 

Σούπα στην Ουάσιγκτον

Βάλαμε την τηλεόραση και σε απευθείας μετάδοση αρχίσαμε να βλέπουμε γκρο πλαν τα πρόσωπα από το μαζεμένο πλήθος στην Ουάσιγκτον δυο ώρες πριν από τη μεγάλη στιγμή. Σκούφους, χοντρά μπουφάν, μέχρι κουβέρτες είχαν πάρει οι άνθρωποι για το κρύο και γελούσαν μέσα στην παγωνιά με κίνδυνο να παγώσει το στόμα τους, να κρυσταλλιάσουν τα μάτια τους καθώς υγραίνονταν από συγκίνηση. Θα πρέπει να έκαναν χρυσές δουλειές οι πλανόδιοι πωλητές σούπας, αν υπήρχαννομίζω ότι θα είχα πάει να πουλήσω σούπα εκεί, να θησαυρίσω, που μ΄ αρέσουν οι σούπες. Ένα μεγάλο καζάνι σε τροχήλατο στήριγμα, με μια κουτάλα να σερβίρω σε μπολ από πολυουρεθάνιο, να εκπροσωπώ το ελληνικό δαιμόνιο. Αλλά ήμουν εδώ, με τα παιδιά μου τα βλέπαμε όλα από τη ζέστα του σπιτιού, δυστυχώς από πολύ μακριά, κι έχοντας καταναλώσει επί μέρες την ελληνική μιζέρια. Αλλά δεν βαριέσαι, όσα και να ακούσαμε και να διαβάσαμε, δεν βάλαμε μυαλό, θύματα της μεγαλύτερης βιομηχανίας θεάματος του κόσμου, της αμερικανικής: αρχίσαμε πάλι να κλαίμε βλέποντας τα ευτυχισμένα πρόσωπα των συνανθρώπων σε κείνο το ρωμαϊκό ντεκόρ. 

Εντάξει, σχεδόν φοβάσαι αν σκέφτεσαι πόσες προσδοκίες έχουν επενδυθεί στον άνθρωπο αυτό, αλλά επίσης συνειδητοποιείς ότι η χαρά δεν έχει να κάνει μόνο με το μέλλον, τις προσδοκίες, την πολιτική. Είναι ένα σημείο που φτάσαμε όλοι μας, μια συμβολική στιγμή της ανθρωπότητας, που μας έπιασε από τις μασχάλες και μας ανέβασε σαν μικρά παιδιά σε ένα σκαλί από όπου μπορούμε να κοιτάμε διαφορετικά τον κόσμο. 

Είναι δύσκολο να πιστεύει κανείς στους ανθρώπους, ειδικά όσο μεγαλώνει και τους γνωρίζει καλύτερα, αλλά ας κρατήσουμε για λίγο ακόμα την πίστη μας, τη νεανική αθωότητά μας, κάνει καλό, σχεδόν όσο και η σούπα. 
https://www.tanea.gr/2009/01/21/opinions/analwsima-soypa-stin-oyasigkton/

Σήκω χόρεψε

Πολλοί γκρινιάζουν για τα έξοδα της γιορτής εγκατάστασης του Ομπάμα στον Λευκό Οίκο, τόσα λεφτά εν μέσω κρίσης λένε. Ο ξέφρενος ενθουσιασμός του Νοεμβρίου πέρασε, εκείνη η κορυφαία στιγμή όταν οι πανηγυρισμοί αυθόρμητα απλώθηκαν στον κόσμο όλο. 

Αλλά και οι οργανωμένες γιορτές έχουν την αξία τους, το μεθύσι που δεν έρχεται από τη νίκη, αλλά προετοιμάζεται με αλκοόλ, οι εκδηλώσεις που δεν ξεκινούν εύκολα, από το ξεχείλισμα της χαράς, αλλά δουλεύονται σιγά σιγά, με τη μουσική, το τραγούδι, τον χώρο που έχει προβλεφθεί για χορό, τον χρόνο που έχει αφιερωθεί στη συνάντηση, όλη αυτή την αλχημεία που μπορεί να οδηγήσει τελικά στη μεγάλη απόφαση: να σε κάνει να σηκωθείς από την καρέκλα, να εγκαταλείψεις την ασφάλεια του τραπεζιού και της ακινησίας, να πάρεις θέση στην πίστα, να εκτεθείς, να ξετυλίξεις την τέχνη του κορμιού σου στο κούνημα, όση έχεις, όση μπορείς. Ή να προχωρήσεις ακόμα περισσότερο, να καλέσεις και κάποιον άλλον, μια ντάμα, έναν καβαλιέρο, να ρισκάρεις τον συνδυασμό. Μεγάλες στιγμές, μοναδικές και σπάνιες, ειδικά όταν αποκαλύπτουν κάποιον άλλον να χορεύει από αυτόν που γνωρίζουμε συνήθως, όταν ας πούμε στις σχολικές εκδρομές χορεύουν οι καθηγητές ξαφνικά, ή όταν σε κάποιο γάμο χορεύουν οι μεγάλοι και μένουν οι μικροί άφωνοι από κατάπληξη. 

Βέβαια, μετά τα φώτα σβήνουν, την άλλη μέρα ξαναρχίζει η ρουτίνα, οι κουραστικές προσπάθειες, αλλά χωρίς λίγα τέτοια οργανωμένα διαλείμματα δεν παράγεται έμπνευση στην καθημερινότητα. Χρειαζόμαστε έμπνευση για να αντιμετωπίσουμε την κρίση, οι Αμερικάνοι πιο πολύ απ΄ όλους, όχι μόνο επειδή αυτοί την ξεκίνησαν αλλά κι επειδή έχουν την επινόηση μέσα στη ζωή τους. Κρίση είναι, θα περάσει, κάτι θα επινοήσουν οι άνθρωποι σε όλον τον κόσμο, δεν μπορεί. Άντε, ας χαμογελάσουμε κι εμείς λιγάκι. 
https://www.tanea.gr/2009/01/20/opinions/analwsima-sikw-xorepse/

Η περιέργεια της γάτας

Μια γάτα μπήκε στο στούντιο των ειδήσεων ενός γερμανικού καναλιού την ώρα που ο μετεωρολόγος έλεγε τον καιρό, εκείνος την πήρε αγκαλιά και είπε το δελτίο μαζί της. Αυτές είναι οι ειδήσεις που μου αρέσουν, και όχι μόνο σε μένα, αφού έκανε τον γύρο του κόσμου και σε ένα σωρό εφημερίδες τη διάβασα και την ξαναδιάβασα. Με την ευκαιρία μάθαμε το βιογραφικό του μετεωρολόγου, ο οποίος είναι βεντέτα στην πατρίδα του, διότι είναι και νέος και ωραίος και πολύ καλός επιστήμων, όπως είναι αρκετοί άνθρωποι ακόμα και γύρω μας δηλαδή, αλλά πού μυαλό να τους δούμε εμείς έτσι όπως είμαστε προσηλωμένοι στα δήθεν σοβαρά και καταθλιπτικά που συμβαίνουν. Χάρις στην πρωτοβουλία της γάτας θα μπορούσαν να γεννηθούν συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων πολύ ενδιαφέρουσες. Γιατί σκεφθείτε, εσείς τι θα κάνατε αν μια γάτα έμπαινε στο στούντιο την ώρα που λέγατε τον καιρό; Είναι κάτι που μας αγγίζει όλους, γιατί όλοι έχουμε λίγο- πολύ επαφή με γάτες και υπάρχουν τόσα να ανακαλύψεις στη συμπεριφορά αυτών των αιλουροειδών που λόγω μεγέθους και γενετικής μετάλλαξης που έγινε πριν από αιώνες, ζουν μαζί μας χωρίς να έχουν απαρνηθεί τα βασικά τους ένστικτα. Και σε αυτή την περίπτωση η περιέργεια δεν έφαγε τη γάτα, αντίθετα την έκανε σταρ παγκόσμιας εμβέλειας, οπότε μπορούμε να αναλύσουμε την επίδραση της διασημότητας στα τετράποδα. Γιατί, νομίζετε ότι δεν υπάρχει; Αντί να ασχολούμαστε με τέτοια σοβαρά ζητήματα, ασχολούμαστε με εγκλήματα ανθρώπων σε διάφορες κλίμακες, από μικρά που δυσκολεύουν την ειρηνική ζωή, μέχρι μεγάλα που καταστρέφουν την ειρηνική ζωή και τη ζωή γενικότερα. Αθεράπευτα και απελπιστικά ανθρωποκεντρικοί, δεν καταφέρνουμε να βγούμε από τον κόσμο μας που επαναλαμβάνεται κουραστικά, να δούμε λίγο παραέξω... 
https://www.tanea.gr/2009/01/16/opinions/analwsima-i-periergeia-tis-gatas/

Αντίσταση στα αντιβιοτικά

Ήθελα να περάσω χωρίς αντιβίωση το βαρύ μου κρυολόγημα. Πήρα βιταμίνες, καραμέλες για τον λαιμό, σιρόπι, εχινάτσια, χάπια για συνάχι, τσάι του βουνού, φλαμούρι. Έφτιαξα σούπα με κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, χορτόσουπα, τραχανά. Κάθε μέρα σούπα, χυμό, σιρόπι, αλλά ο λαιμός δεν περνούσε και ο πόνος προχώρησε στο στήθος. Ο βήχας έγινε βαθύς, ανησυχητικός. «Κράτα γερά» έλεγαν οι φίλες μου, τηλεφωνικώς, μην κολλήσουν κιόλας, «είμαστε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε κατανάλωση αντιβιοτικών, αναπτύσσουμε τα πιο απίθανα μικρόβια, να αντισταθείς!». Αντιστάθηκα, πέρασα δέκα μέρες κλεισμένη σπίτι, έτρωγα σούπες, και προσπαθούσα να νιώσω σαν ηρωίδα της Τζέιν Όστεν. Ξέρετε, αυτές που αρρώσταιναν και κινδύνευαν να πεθάνουν, και όλα τα πρόσωπα του έργου έπεφταν επάνω τους να τις περιποιηθούν και κατακτούσαν τις καρδιές των ανδρών που έπρεπε, και στο τέλος τους παντρεύονταν, αφού είχαν γλιτώσει από του Χάρου τα δόντια. Το κακό είναι ότι κανείς γύρω μου δεν φαινόταν αποφασισμένος να παίξει τον ρόλο των προσώπων της Όστεν, ούτε να ανησυχεί κατάλληλα. Τέλειωσαν οι σούπες, τα σιρόπια, τα βότανα, πήγα στο φαρμακείο πνιγμένη στον βήχα. Ο φαρμακοποιός άπλωσε το αντιβιοτικό χωρίς να μιλήσει. Από ευγένεια, αφού κι εγώ δεν μπορούσα να μιλήσω. 

Πέρασαν άλλες δέκα μέρες με την αρρώστια να υποχωρεί πολύ αργά. Δεν είναι απλώς τα μικρόβια πολύ ανθεκτικά, είμαστε κι εμείς λιγότερο. Κόντεψα να φτάσω τις ηρωίδες της Όστεν στον χρόνο αποθεραπείας, και πόσο θα ήθελα να περάσω μερικές μέρες εντελώς ξάπλα, με τα μέλη της οικογενείας μου να φτιάχνουν τις σούπες και να τις φέρνουν στο κρεβάτι, να ανησυχούν λίγο... 

Τι τα θέλετε, έχουν χαλάσει και τα αμυντικά μας συστήματα, η οικογένεια, τα ήθη, τα έθιμα, όλα. 
https://www.tanea.gr/2009/01/15/opinions/analwsima-antistasi-sta-antibiotika/

Πίσω στη βιοπάλη

Οι αστακοί δεν μπορούν να μιλήσουν. Αν τον ρωτούσαν, τον αστακό των 140 χρόνων, τι προτιμά, να τον ρίξουν πίσω στο στοιχείο του ή να τον κρατήσουν στο νεοϋορκέζικο εστιατόριο όπου τον είχαν σε μια δεξαμενή και τον έδειχναν, κι ίσως ετοιμάζονταν να τον μαγειρέψουν, ίσως αποφάσιζαν να τον κρατήσουν για μασκότ, μπορεί να τους εξέπληττε. Δεν σκέφτηκαν ότι ένας τόσο γέρος αστακός ίσως έχει κουραστεί να τρέχει κάθε μέρα στο κυνήγι της τροφής του, να έχει να αντιμετωπίσει νεώτερους ανταγωνιστές και εχθρούς, να πρέπει να σκοτώνει για να τρώει, να μη βρίσκει δυο λεπτά γαλήνης στη ζούγκλα του βυθού. Πώς το έκαναν αυτό, το καημένο το οστρακόδερμο που είχε μόλις αρχίσει να νιώθει τις χαρές της σύνταξης, του έτοιμου φαγητού που σου το σερβίρουν στην ώρα του χωρίς να κοπιάζεις καθόλου κι αφήνεσαι και νομίζεις ότι το δικαιούσαι βρε αδερφέ, τόσες δεκαετίες μετά, όταν έχεις γεμίσει τις θάλασσες με παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα, τρισέγγονα... Είναι σαν να βγάζεις έναν υπερήλικο από το γηροκομείο και να τον ρίχνεις πίσω στην πιάτσα να κερδίσει το ψωμί του, να τον ξαμολάς στην Ομόνοια να βρει δουλειά σαν ανειδίκευτος μαζί με τους εικοσάρηδες, με τους μετανάστες. Μα πρέπει να είναι κάπου ήσυχα ο άνθρωπος, να τον παρακολουθεί γιατρός, να παίρνει τα φάρμακά του, να τον φροντίζουν οι απόγονοί του. Αλλά τι περιμένεις από εστιάτορες μιας χώρας που δεν ξέρει τι θα πει Εθνικό Σύστημα Υγείας, ιατρική περίθαλψη και ασφάλιση, και πιστεύει με τόση δύναμη στην αιώνια νεότητα ώστε να καταδικάζει ανθρώπους και αστακούς να μη γερνούν ποτέ; Κάντε με σούπα καλύτερα, ίσως να έλεγε ο αστακός, αλλά δεν είπε τίποτα και σιωπηλά, σέρνοντας την κουρασμένη πανοπλία του, ξανάπεσε στη βιοπάλη.
https://www.tanea.gr/2009/01/14/opinions/analwsima-pisw-sti-biopali/

Μούμιες

Οι φωτογραφίες δείχνουν κάθε μέρα περιποιημένα πτώματα στη Γάζα. Κηδείες ομαδικές, σώματα παιδιών και γυναικών. Ίσως αυτά προτιμά ο φακός του φωτογράφου, ίσως οι άνδρες, που θα μπορούσαν να είναι «μαχητές της Χαμάς», θάβονται ξεχωριστά, πάντως πιο πολλοί άνδρες φαίνονται στις φωτογραφίες όρθιοι γύρω από τους νεκρούς, οργισμένοι, σκυφτοί, ντυμένοι με σκούρα ρούχα, γκρίζα, όπως γκρίζα είναι γύρω τους τα κτίρια, φτωχικά, γδαρμένα, μισογκρεμισμένα. Το μόνο χρώμα στις εικόνες είναι στα σάβανα, αυτά τα υφάσματα που τυλίγουν τους νεκρούς αφήνοντας να φαίνεται μόνο το πρόσωπό τους. Λευκά με πορτοκαλί γράμματα ή πράσινα, τι να γράφουν άραγε; Να μιλάνε για ήρωες, να συστήνουν τον νεκρό στον άλλο κόσμο, να είναι απλώς διακοσμητικά μοτίβα; Τα νεκρά σώματα τυλιγμένα έτσι μοιάζουν με τις αιγυπτιακές μούμιες όπως βγαίνουν από τις σαρκοφάγους. Μόνο που είναι ολοκαίνουργα τα λείψανα. Και τα γυμνά πρόσωπα θα μπορούσαν να είναι ζωγραφισμένα φαγιούμ. Αλλά αυτό που φαίνεται δεν είναι ζωγραφιά, είναι τα πραγματικά πρόσωπα των νεκρών. Τα μάτια τους είναι κλειστά, γαληνεμένα επιτέλους, χωρίς τις γκριμάτσες των ζωντανών, τον φόβο, την κραυγή, την ικεσία, τον θυμό, το μίσος, τίποτα πια σ΄ αυτά τα πρόσωπα. Έχει τελειώσει ο αγώνας, ακινητοποιήθηκαν τα πόδια που τρέχανε, πηδούσαν πάνω από λακκούβες, χώνονταν σε λάσπη, τα χέρια που πετούσαν πέτρες ή απλώς μαγείρευαν, έραβαν, έντυναν, κουβαλούσαν πέρα δώθε το νοικοκυριό στις προσφυγιές. Καμιά κίνηση, κανένα ξόδεμα ενέργειας, κολλημένα χέρια- πόδια στο ίδιο μακρουλό σχήμα. Δεν θα τις βρουν αρχαιολόγοι τις μούμιες αυτές, δεν θα θαμπώσουν μελλοντικές γενιές σε ανασκαφή, μόνο να για μια στιγμή δείχνουν στα μάτια της υφηλίου όλη τη γλύκα της ζωής, για κάθε προσωπάκι χωριστά το αμετάκλητο του θανάτου, κεντάνε με φαρμακωμένες βελονιές την αίσθηση της ανθρωπότητας όπου ανήκουμε. 

https://www.tanea.gr/2009/01/13/opinions/analwsima-moymies/

Κομπόστα για ελέφαντες

Αργά αγοράστηκε, αργά στολίστηκε, αργά φωτίστηκε, κι ακόμα πιο αργά στέκεται υπομονετικά περιμένοντας να ξεστολιστεί το καημένο το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας. Είναι παράξενο αυτό που μας έτυχε φέτος, πιο ανθεκτικό από ποτέ. Δεν ρίχνει τις βελόνες, κι ενώ οι γιορτές πέρασαν συνεχίζει να σηκώνει τα στολίδια περήφανα, προβάλλει ισχυρά τα πράσινά του φύλλα. Μας βρήκε στο σπίτι πιο κουρασμένους από κάθε χρονιά, ανόρεχτους και σκοτεινούς, αποτραβηγμένους, σκορπισμένους και λιγότερο ανυπόμονους να γιορτάσουμε, να αγοράσουμε δώρα, να δοκιμάσουμε μελομακάρονα. 

Αλλά όσο εμείς γίναμε μπλαζέ τόσο αυτό μας βγήκε ορεξάτο, επίμονο, με τα κλαριά στο ύψος τους να μην έχουν λυγίσει από το βάρος στολιδιών και συμβολισμών. Δεν θα αποσυρθεί μόνο του, αυτό είναι σίγουρο, θα κάνει δύσκολη τη διαδικασία της αποκαθήλωσης έτσι θαλερό που βγήκε. Τσιμπάει περισσότερο σε κάθε προσπάθεια να το απογυμνώσεις, τραβώντας τα καλώδια σε πετυχαίνει στο πρόσωπο, ξεκρεμώντας τα παιχνίδια σε πετυχαίνει στο μυαλό έτσι καθώς τινάζεται κι ακόμα θροΐζει και βγάζει μυρωδιά δάσους που δεν εξαντλήθηκε τελείως στο διαμέρισμα τόσες μέρες. Οδυνηρά θυμίζει την τελευταία βόλτα στην Πάρνηθα, τα καμένα και τα απεριποίητα άκαυτα, τις ώρες που δεν τη χάρηκες όσο θα ήθελες, την παρελθούσα και τη μελλοντική στέρηση από δέντρα, όλες τις φορές που τα επιθύμησες από μια εικόνα ή ένα μακρινό τοπίο και δεν ικανοποίησες την επιθυμία. Σαν ένα κομμάτι άγριου δάσους το μετέφερες που θα εξημερωνόταν, αλλά δεν τα κατάφερες, ακόμα είναι άγριο το δάσος και μακρινό, ας κρατάς τώρα τελειωμένο το δέντρο. Θα μπορούσε να γίνει τροφή ελεφάντων, διάβασα. Ο Δήμος Αθηναίων προσφέρει απλώς ένα φορτηγό που περνά και τα μαζεύει για κομποστοποίηση, αλλά δεν δίνει στους ελέφαντες την κομπόστα. Θα ήταν παρηγοριά μεγάλη.
https://www.tanea.gr/2009/01/09/opinions/analwsima-komposta-gia-elefantes/

Η πλατεία ήταν γεμάτη

Πού είχαμε μείνει; Ποια ήταν η τελευταία ιδέα που είχαν οι κάτοικοι των Εξαρχείων πριν μπει ο Δεκέμβρης; Βόλτα στους πεζόδρομους με καροτσάκια και ποδήλατα και αυτοκόλλητα στα τζάμια των παράνομα παρκαρισμένων αυτοκινήτων; Ύστερα από όσα έγιναν και τόσα που ειπώθηκαν, όταν πια Εξάρχεια έφτασε να σημαίνει άντρο καταστροφέων και τρομοκρατών φρουρούμενο νυχθημερόν, χωρίς αέρα να ανασάνεις επί ένα μήνα, ποιος φανταζόταν ότι θα είχαν κουράγιο να συνεχίσουν οι κάτοικοι, θα συζητούσαν ξανά για την καθαριότητα του λόφου του Στρέφη, θα οργάνωναν γιορτές για όλη την οικογένεια στην πλατεία... Φαντάζει γελοίο σχεδόν, έτσι δεν είναι; Να μένουν ακόμα άνθρωποι σ΄ αυτή τη γειτονιά που τόσος κόσμος τη φοβάται. Μήπως να κυκλοφορούν σεμνά και να μην το πολυδηλώνουν, να κοιτάζονται προσεχτικά κάθε πρωί στον καθρέφτη, μήπως εντοπίσουν κερατάκια να φυτρώνουν στο κρανίο τους; Αποκαρδιωμένη όπως ήμουν από τα γεγονότα και τις εξελίξεις, δεν περίμενα, ομολογώ, να τους δω ξανά να οργανώνουν κάτι, τόσο εύκολα σε παίρνει από κάτω η κούραση και η απογοήτευση, τόσο δύσκολα πετυχαίνει οτιδήποτε κοινό προσπαθεί κανείς να στήσει, τόση δυσπιστία βρίσκει οποιοδήποτε άνοιγμα. Αλλά αυτοί επιμένουν να υποστηρίζουν μια καλύτερη καθημερινότητα και μάλιστα κυριακάτικα, να προσπαθούν να εκμεταλλευτούν αυτό τον παρατημένο χώρο για μικρές γιορτές, που δεν υπόσχονται τίποτα το ηρωικό, λίγη αντικαταθλιπτική μάζωξη στην πλατεία, μέρα μεσημέρι Κυριακής, με παιδιά και μεγάλους και μεγαλύτερους, ντόπιους και μετανάστες, μουσική και χορό, λίγο κρασί, λίγο φαγητό και πολλά αγόρια, καθώς και κορίτσια. Η πλατεία ήταν γεμάτη, εν ολίγοις. Είναι μικρή πλατεία εδώ που τα λέμε, είναι περίκλειστη και γεμίζει εύκολα, αλλά έχει δυνατότητες. Ακόμα και στην καρδιά του χειμώνα, ίσως οι πειραματισμοί με υπαίθρια σούπα είναι μια ιδέα για την επόμενη φορά.

Δύσκολο ξύπνημα

Δυσκολεύτηκαν σήμερα να ξυπνήσουν το πρωί. Οι έφηβοι έχουν βιολογική ανάγκη το ξενύχτι, είχα διαβάσει κάποτε, αλλά δεν θα μπορέσουν οι έρευνες αυτού του τύπου να αλλάξουν τα σχολικά ωράρια. Ακόμα πιο δύσκολα θα ξαναγυρίσουν στα μαθήματα. Είναι κι άλλα πράγματα που συμβαίνουν με τα εφηβικά μυαλά, τα θυμόμαστε όλοι, αλλά δεν ξέρουμε τον τρόπο να τα πλησιάσουμε όταν βρισκόμαστε σε άλλη φάση της ζωής μας. Τον περασμένο Δεκέμβριο έζησαν πράγματα συνταρακτικά με πολλούς τρόπους, πρώτα θυμό και αγανάκτηση κι ύστερα τη συνειδητοποίηση μιας ξεχωριστής δύναμης που τους έδινε η συλλογική δράση. Γνωρίστηκαν μεταξύ τους με τρόπους διαφορετικούς, ανέδειξαν ηγετικά ταλέντα και αναγνώρισαν συγκινήσεις που δεν υποπτεύονταν. Είναι από μόνα τους τόσο δυνατά αυτά που έζησαν ώστε δύσκολα θα μπορέσουν να κάνουν κριτική αποτίμηση, ωστόσο θα πρέπει να σοκαρίστηκαν με την καινούργια επίθεση των Εξαρχείων, αυτή τη φορά σε αστυνομικό. Θα πρέπει ξαφνικά όλες οι πορείες που πήγαν μέσα στον Δεκέμβρη, όλα τα συνθήματα που φώναξαν, οι έντονες στιγμές που έζησαν με τους καινούργιους φίλους τους και τους παλιούς που αναδείκνυαν καινούργιες ιδιότητες, να φάνηκαν κάτι διαφορετικό από αυτό που νόμιζαν οι ίδιοι όταν έπαιρναν μέρος με τόση θέρμη. Ίσως ξανασκέπτονται εκείνο το: «το αίμα κυλάει, εκδίκηση ζητάει!» και διάφορα παρόμοια. Το εννοούσαν έτσι ή ήταν απλώς ποιητική αδεία, μια κραυγή διαμαρτυρίας για τον άδικο θάνατο ενός εφήβου στους δρόμους της πόλης; Κι όλα τα υπόλοιπα ποιητικά, ανατρεπτικά, μηδενιστικά, απόλυτα, καταστροφικά που άγγιξαν και άφησαν να τους γοητεύσουν, θα τα ξανασκεφτούν, θα τα ζυγίσουν, θα ψάξουν για καινούργιες λέξεις ή θα τους παρασύρει η γοητεία της εξέγερσης και θα φορτώσουν στους μεγαλύτερους την ευθύνη για κάθε στραβή συνέπεια, την ευθύνη που υποτίθεται ότι διακαώς διεκδικούν; 
https://www.tanea.gr/2009/01/08/opinions/analwsima-dyskolo-ksypnima/

Κρύο πολύ κρύο

Απ΄ έξω μαυροφόρα συννεφιά, βροχή ημερών, μουλιασμένη άσφαλτος, θάλασσα που σ΄ ανατριχιάζει, αλλά μέσα από τα τζάμια της καφετέριας οι εγκαταστάσεις της θέρμανσης δουλεύουν φουλ και οι ταξιδιώτες μπορούν να βγάζουν μπουφάν, κασκόλ και γάντια, να τα ακουμπούν στις πολυθρόνες. Μέσα από τη χειμερινή πανοπλία αποκαλύπτονται καλοντυμένοι και περιποιημένοι σαν να είναι στο σπίτι τους, σαν να δέχονται κόσμο στο σαλόνι τους, ενώ είναι καθ΄ οδόν. Μια νεαρή φοράει κάτι σαν φόρμα γκρίζα με ροζ στρασάκια, πιάνει το κινητό της αγκαλιά στο αυτί και με ύφος ανήσυχο βγαίνει έξω, να μιλήσει. Τη μουλιάζει η βροχή, της παίρνει τα μαλλιά ο κρύος αέρας, και καθόμαστε όλοι από μέσα από το τζάμι της καφετέριας και την κοιτάμε άναυδοι να αφοσιώνεται τόσο στη συζήτηση από το κινητό που να μην καταλαβαίνει ότι το γκρι της φόρμας της γίνεται μαύρο σιγά σιγά, καθώς βρέχεται. Κάτι πολύ συνταρακτικό φαίνεται ότι ακούει από το τηλέφωνο, δεν δίνει σημασία στο κρύο και στα ρούχα που επιλέχτηκαν για κάποια πολύ οικεία εμφάνιση, για σουίτα σε σαλέ όπου μπορείς δίπλα στο τζάκι να φοράς και πιτζάμες αφού δεν σε βλέπουν, ή ένα πολύ φιλελεύθερο και άνετο γιορτινό σπιτικό που επιτρέπει στα παιδιά ακόμα και τις επίσημες μέρες να κυκλοφορούν με μοντέρνα εσω-εξώρουχα που δίνουν άνεση και σιγουριά αιλουροειδούς, δεν σφίγγουν και δεν εξαναγκάζουν να περπατάς ποζάτα. Βέβαια, ανήκει στις ηλικίες που αψηφούν τις καιρικές συνθήκες. Κρίμα που δεν είναι η Ευρώπη η ίδια που απειλείται να βρεθεί χωρίς φυσικό αέριο μέσα στον παγωμένο χειμώνα, ούτε η Ουκρανία που ήδη παγώνει σιωπηλά από τις ρωσικές πολιτικές επιλογές, είναι κρίμα που δεν είναι παρά ένα νεαρό ερωτευμένο- πιθανότατα-  κορίτσι αυτό που τόσο γενναία περιφρονεί τις καιρικές συνθήκες. 
https://www.tanea.gr/2009/01/07/opinions/analwsima-kryo-poly-kryo/

Κανονικότητα των ταραχών

Σαν να μην είχαμε ξαναδεί χειμώνα, ξεκινήσαμε για την καθιερωμένη επίσκεψη στο χωριό. Αυτό μας έφαγε, το καθιερωμένο. Καλά έλεγαν οι διαδηλωτές την προηγούμενη Τετάρτη (ή μήπως ήταν Πέμπτη;). «Όχι στην κανονικότητα των γιορτών»! Κανονικά κι εμείς, όπως κάθε χρόνο, πήγαμε στο σπιτάκι που μας συγχωρεί για την εγκατάλειψη επί δεκαετίες, αλλά αυτή τη φορά έδειξε τα δόντια του. Παγωμένο, άγριο, αρνούμενο να συμβιβαστεί με τις ανάγκες μας, πέτρα η καρδιά του: μας αρρώστησε για να συμπλεύσει με την κρίση, να μας βγάλει από τον εφησυχασμό, τη ρουτίνα της χρονιάς, όλα αυτά τα ωραία. Μας βύθισε σε αρχαίες ανάγκες για ζέστη και φως που νομίζαμε ότι έχουν ικανοποιηθεί άπαξ διά παντός, και γενικώς σε καταστάσεις που σε κάνουν να θυμάσαι τους παππούδες και τις γιαγιάδες σου. Πόσο θα κρύωναν επί αιώνες πριν εφευρεθεί το καλοριφέρ, πόσο θα βαριόνταν επί αιώνες πριν εφευρεθεί η ηλεκτρική λάμπα, πόσο θα παιδεύονταν να μαγειρέψουν ή να πλύνουν, να περπατήσουν ή να ταξιδέψουν, ακόμα και να κοιμηθούν στα κρύα δωμάτια. Πόσο θα κουράζονταν για το καθετί επί αιώνες πριν μαθευτούν όλες αυτές οι ανέσεις, τις οποίες εμείς θεωρούμε δεδομένες. Συμμάχησε και ο καιρός με όσους θέλησαν φέτος να μας δώσουν ένα μάθημα. Από τη μια «τα παιδιά» από την άλλη η κρίση, ήρθε και η βαρυχειμωνιά να ενισχύσει την περιρρέουσα διάθεση τιμωρίας. Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν κι άλλοι σαν εμένα που μέσα στη γενικότερη αναστάτωση, όπου οι ταραχές έχουν γίνει ρουτίνα, νοσταλγούν κάτι πιο ήσυχο. Αληθινά μαθήματα ας πούμε, σχολείου ή οτιδήποτε άλλου, για μικρούς και μεγάλους, δραματικής τέχνης ή κεραμικής, οδήγησης ή ισπανικών, μια κανονικότητα που φαίνεται ότι θα αργήσουμε να ξαναδούμε.

Εφιάλτες του χρόνου

Παραμονή Πρωτοχρονιάς η είδηση, και το βίντεο της εκτέλεσης του Σαντάμ έπαιζε σαν μακάβριο δώρο στα δελτία.

Κάτι θα είχαν στον νου τους όσοι το αποφάσισαν και το έκαναν πράξη τέτοια μέρα, κάποια πρόκληση του χρόνου, των τόπων και των ανθρώπινων μυαλών.

Στα εφηβικά μας χρόνια στην Ευρώπη η θανατική ποινή δεν είχε καταργηθεί ακόμα. Τότε, συζητιόταν με πάθος η σκοπιμότητά της και η ηθική της κ.λπ. Στην Ελλάδα ίσχυε, αλλά δεν εκτελούνταν. Μετά την καταδίκη εις θάνατον των χουντικών, είχαν μερικοί αγανακτήσει που η ποινή μετατράπηκε σε ισόβια. Κι όμως, τώρα πια, που τα βλέπουμε τα πράγματα από απόσταση, πόσο μας είχε προωθήσει πολιτικά και πολιτιστικά αυτή η αλλαγή της ποινής, πόσο ώριμη ήταν η σκέψη του πρώτου Καραμανλή, και μας γλίτωσε από το βάρος του αίματος.

Τώρα πια στις ευρωπαϊκές χώρες φαντάζει αδιανόητη η επιβολή και εκτέλεση θανατικής ποινής, είναι όρος η κατάργησή της για τις χώρες που συμμετέχουν στην Ένωση. Είναι συνείδηση κοινή η βαρβαρότητά της. Ο κόσμος έχει προχωρήσει, αλλά όχι, έρχεται χαιρέκακο το μήνυμα από το Ιράκ, εδώ είναι ακόμα η βαρβαρότητα, ο μεσαίωνας, δεν προχωρά η ανθρωπότητα, είναι καταδικασμένη να αναπαράγει τον εαυτό της, τον κύκλο του μίσους και της εκδίκησης, δεν μπορεί να ξεφύγει. Δεν μπορεί να την κάνει την υπέρβαση, όσοι αιώνες κι αν περάσουν. Δεν είναι απλά μια ομάδα που έχει πάρει την εξουσία εκεί και εκτελεί τον αντίπαλό της, το μήνυμα έχει ισχύ επειδή στηρίζεται από την υπερδύναμη, που θέλει να λέγεται πρωτοπόρος του πολιτισμού.
 Έτσι εφιαλτικά μπαίνει η νέα χρονιά, σαν σαρκαστικό γέλιο και κοιταζόμαστε- είναι το 2007; Ναι, κι έχει νόημα ξανά να ξαναβρούμε τον εαυτό μας και τις αξίες μας πιο πεισματικά από ποτέ.
https://www.tanea.gr/2007/01/02/opinions/analwsima-efialtes-toy-xronoy/