Νύχτα στο Σύνταγμα

Ένα βράδυ στην πλατεία Συντάγματος το συντριβάνι φαινόταν από μακριά σα χιονισμένο, σαν αφρισμένο, σα να φουσκώνει και ν' απλώνεται σαπουνάδα από το νερό που τιναζόταν ψηλά. Πολύ φαντασμαγορικό. Να ήταν μέρος της χριστουγεννιάτικης διακόσμησης που είχε μόλις εμφανιστεί; Πλησιάζοντας έβλεπες σαπουνάδα παντού, σα να ήθελε ο Κινγκ Κονγκ να πλύνει τα χεράκια του έχοντας μόλις τελειώσει το γεύμα κάπου εκεί κοντά. Μια παρέα νεαρών τριγύρω γελούσε κάνοντας ότι μαζεύει σα χιονόμπαλα τη σαπουνάδα στις παλάμες, κάνοντας πως την πετά ο ένας στον άλλον. Περπάτησα ως την είσοδο του μετρό προσπαθώντας κι εγώ να γελάσω λίγο, να βγάλω λίγο αφρό από κάποια πηγή ευθυμίας μέσα μου, και δεν το κατάφερνα. Γιατί όμως; Σκηνές στα συντριβάνια τη νύχτα είναι από τις πιο αγαπημένες στο σινεμά, η Αννίτα Εκμπεργκ που βουτά στη Φοντάνα ντι Τρέβι με τον Μαστρογιάννι να την ακολουθεί μαγεμένος, κι άλλες φωτογραφίες ανέμελων παιδιών τις ζεστές μέρες που διαρρηγνύουν τα αβλαβή σύνορα με το νερό παραβιάζοντας και το δημόσιο αγαθό, την ωραία πηγή, οικειοποιώντας το για λίγο. Το δημόσιο γίνεται αυθαίρετα ιδιωτικό, όπως γινόταν με τον αφρό εκεί στο Σύνταγμα, κι ο φόβος κάποιας πιθανής τιμωρίας, το θάρρος, όλ' αυτά ισορροπούν κάποιες στιγμές, όσες χρειάζεται να εντυπωσιαστεί κάποια δύσκολη φίλη, να βάλει τα γέλια, να αλλάξει το σκηνικό, να αφρίσει ελάχιστα η μονοτονία, να σηκώσει η πλήξη το φρύδι της και ν' αλλάξει πλευρό. Θά' πρεπε να μπορούσα κι εγώ να χαμογελάσω. Αλλά τίποτα.

Ίσως έχει νόημα να παραβιάζεται το δημόσιο, να οικοιοποιείται και να χρησιμοποιείται ιδιωτικά, όταν είναι δημόσιο, όταν ανήκει στο δημόσιο χώρο και ξέρουμε τι θα πει αυτό, τι δικαιώματα έχουμε πάνω του, πότε τα παραβιάζουμε, πότε τα παραβιάζουν άλλοι. Αυτό το συντριβάνι τίνος είναι; θα το φροντίσει κάποιος όταν φύγουν οι νεαροί; Είναι δημόσιο; Τι θα πει δημόσιο σ' αυτή την πόλη; Το ξέρουν οι αθηναίοι ότι αυτό είναι το συντριβάνι της πόλης; Υπάρχουν αθηναίοι; Υπάρχει πόλη όταν κανείς δεν διεκδικεί το δημόσιο χώρο της σαν δημόσιο, όταν παντού το ιδιωτικό καραδοκεί;

Κι ορίστε τώρα μέσα στη νύχτα, που κάνει το Σύνταγμα πιο συμπαθητικό απ' ότι η μέρα, αραιώνει ο κόσμος, οι κράχτες που σε τραβάνε δέκα -δέκα από το μανίκι σε κάθε τετράγωνο, τα μηχανάκια στο πεζοδρόμιο, τα ταξί στο δρόμο, με τόσους αφρούς και τόση πλάκα, στην καρδιά της Αθήνας, στο Σύνταγμα (μα τι σημαίνει Σύνταγμα; τι συντάσσεται; ποιος ο συντάκτης; οι συντασσόμενοι;) με τόσο αφρό, τόση πλάκα, να μη μπορώ να γελάσω.