Αυγουστιάτικη πανσέληνος

To φεγγάρι απαθέστατο ανέτειλε, όλη τη νύχτα δεν άφησε ύπνο να ξεγελάσει την ανάγκη για ρουτίνα. Πολλοί έμειναν ξύπνιοι, κάτι τους κάνει η έλξη της σελήνης,  δεν έχει ακόμα μελετηθεί. Οι νέοι κάθονται όλη νύχτα περιμένοντας το μεγάλο σινιάλο, ρουφάνε ασημένια λάμψη, πιστεύουν χωρίς να ερευνούν στη μαγική επίδραση της πανσελήνου, αλλά πάντα κάτι άλλο τους συμβαίνει από αυτό που περιμένουν. Δεν ρουφιέται αυτό το φως, δεν ξεδιψά, ξημερώνεσαι στεγνός και κουρασμένος.

Εδώ θα είμαι να σε βασανίσω, μου είπε το φεγγάρι καταυγάζοντας το σκοτάδι. Κάποτε περπατούσες στα νησιά. Τώρα τραβάς τα ξώφυλλα; Γέρασες και μαζί σου γέρασε ο πλανήτης. Ζεσταίνεται η γη από την ανθρώπινη μανία να ζεστάνει τη γωνιά της. Ούτε ο Αύγουστος δεν ηρεμεί. Το μελτέμι ανάβει φωτιές αντί να δροσίζει. Δεν θα βρείτε άλλον πλανήτη σαν αυτόν, όσα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας κι αν γραφτούν. Κι όση πανίδα και χλωρίδα κι αν καταστρέψετε ως ανθρωπότης, εγώ θα ανατέλλω απαθές και κάποιο άλλο είδος μπορεί να ακμάζει στο μέλλον, χωρίς γραφή, χωρίς τέχνη. Θα είναι κρίμα, εννοείται. Ίσως δεν θα μπορούν να με βλέπουν, να γράφουν ποιήματα.

Άντε κοιμήσου. Δεν βοηθάει να σκέφτεσαι τη συμφορά του Αφγανιστάν, των γυναικών τα βάσανα. Έχει ωραίο καινούργιο τείχος η Ελλάδα, δημοσιεύτηκαν εξαιρετικές φωτογραφίες την επόμενη μέρα των φωτογραφιών από το αεροδρόμιο της Καμπούλ. Μη φοβάστε, δεν περνούν εδώ της γης οι κολασμένοι. Είμαστε ασφαλείς. Κανένας πολιτικός δεν θα εκφράσει συμπόνοια για φυγάδες, αφού όλοι ξέρουν πόσο κοστίζει στη δημοτικότητά τους. Την όποιαν έχουν, όσοι ακόμα έχουν. Γιατί πρέπει να μετριέται η δημοτικότητα των πολιτικών αλήθεια; Γιατί πρέπει να τους αγαπάμε; Γιατί να μη μετριέται η δουλειά που κάνουν με μεγαλύτερη ακρίβεια; Ας μην κάνουν δηλώσεις ευσπλαχνίας, ας αφήσουν νόμους παλιούς περί ασύλου να λειτουργήσουν σιωπηλά. Ιδεολογίες και θρησκείες σώπασαν μπροστά στο φόβο και στην ικεσία των ξένων.

Έχουμε τώρα δικούς μας απελπισμένους ανθρώπους, καλλιεργητές εκτάσεων που κάηκαν. Κι η Αθήνα ακόμα πιο άσχημη και πιο μαύρη με τα δάση γύρω της καμένα, ετοιμάζεται να υποδεχτεί πλημμύρες. Δεν κουμαντέρνεται η κατάσταση, δεν γίνεται να γεμίσουν τα παρατημένα διαμερίσματα με άστεγους, οι άδειες ώρες με εθελοντισμό, η πλήξη με συλλογικό καθάρισμα δασών. Δεν ξέρουμε τρόπους. Άντε κοιμήσου.

Στην παραλία βάζουν μουσική και ουρλιάζουν ως το ξημέρωμα, λατρευτές του Διονύσου. Το σινιάλο δεν δόθηκε, ο δρόμος του φεγγαριού μένει απάτητος. Θα ξαναπροσπαθήσουν.

 

Ανιση μάχη

Άλλο πράμα να το ακούς, η φωτιά, κι άλλο να το βλέπεις, να απλώνει ο καπνός κι εκεί που λες πως έσβησε να ξαναφουντώνει. Να εκτείνεται το σημείο απ’ όπου οι φλόγες ξεπετάγονται, κι από πάνω να φαίνονται τα αεροπλάνα και τα ελικόπτερα μικρούτσικα σαν μυρμήγκια. Αυτή η τύχη μας έλαχε τη Δευτέρα το πρωί, να δούμε το μέτωπο του δρυμού από την παραλία του Σουνίου, κι εκεί πέρα από τα λόγια και τις ειδήσεις και τις φωτογραφίες και τις υποθέσεις και τα αναθέματα που είχαμε ακούσει και παρακολουθήσει μέρες τώρα, εκεί καταλάβαμε με τα μάτια μας τη διαφορά των δυνάμεων. Από τη μια η ανέμελη κι αδιάφορη φύση, α ναι, εμείς την αγαπάμε αλλά δεν το ανταποδίδει, να φροντίζει τον εαυτό της μόνη της και να ανταποκρίνεται στα τρυφερά ονόματα που της δίνουμε: καλοκαίρι. Δηλαδή όλα καλά και ο καπετάνιος να κάθεται, όπως δείχνει το καινούργιο φεγγάρι. Απλώς να τον παραλύει η ζέστη τον καπετάνιο, καθώς και το πλήρωμα. Ούτε ανεμοστρόβιλοι, θύελλες, κρύο, τίποτε βίαιο, μόνο αυτό το αποχαυνωτικό, ελκυστικό, χαμογελαστό, απέραντο γαλάζιο καλοκαίρι, που σε υποχρεώνει γλυκά να τα παρατάς όλα και να τρέχεις στη θάλασσα. Μόνο αυτή η ατελείωτη, ήσυχη κι απαθής ζέστη, όλο και πιο σταθερή κι αδιάκοπη η ηλιοφάνεια, όλο και πιο λίγα τα σύννεφα. Μήνες και μήνες ελάχιστα τα σύννεφα, καμία βροχή να μη χαλά τις βόλτες, να μην κατεβάζει το θερμόμετρο, να μην ποτίζει τα μακρινά χώματα, τα πέρα από τη ζωή μας. Τόσο ευχάριστη,  ωραία η χώρα. Η ωραιότερη  του κόσμου.

Και ιδού, από την πολλή καλοκαιρία, την πολλή ομορφιά, τη διαρκή κι αδιάκοπη ηλιοφάνεια, έρχεται η καταστροφή χειρότερη από θύελλες και καταιγίδες και ανεμοστρόβιλους. Από τη μια λοιπόν αυτή η υπέροχη φύση που μας έχει πλάσει ανέμελους, μας έχει ποτίσει με εμπιστοσύνη, αυτήν να εμπιστευόμαστε περισσότερο από κάθε και καθένα, από την άλλη οι πυροσβέστες, τα επιτελεία, τα ελικόπτερα, τα αεροπλάνα, οι εθελοντές, οι αντλίες, οι ξένοι βοηθοί. Τα δέντρα που ποθήσαμε και καμαρώσαμε, τα βουνά που μας παρηγόρησαν, όλα τα αγαπημένα μέρη εχθροί μας. Άνιση μάχη.

Αν τουλάχιστον αρχίζαμε να εκπαιδευόμαστε, αν εκπαιδεύονταν οι νέοι, αντί για στρατιωτική θητεία 12 μηνών να οργανώνονταν σεμινάρια αρχίζοντας από τους πιο ευάλωτους τόπους, μήπως δεν θα ήταν τόσο αργά να τη φέρουμε τη μάχη στα μέτρα μας;

 

 

Πιθανές διαταράξεις

Παλιά υπήρχε ένα περίπτερο αναψυχής στην εθνική οδό προς Θεσσαλονίκη, το μαγαζί πουλούσε μόνο μπακλαβαδάκια σε ατομικές συσκευασίες, αλλά σταματούσα όποτε μπορούσα για να δω λίγο τη θέα. Ήταν σε ένα λοφάκι απέναντι από τη βόρεια Εύβοια, έβλεπες σε όλο του το μεγαλείο το δασωμένο βουνό, παρθένο δάσος, σχεδόν ντρεπόσουν από εκείνη την ανεμπόδιστη θέα στην ομορφιά του. Δεν είχα πάει ποτέ στη βόρεια Εύβοια. Μου έλεγαν οι φίλοι πόσο ωραία είναι κι όλο έλεγα ότι πρέπει να κάνω ένα ταξίδι, να γυρίσω λίγο από χωριό σε χωριό και ιδανικά χωρίς πρόγραμμα, να βρω μονοπάτια και να χωθώ στα δάση. Τα τελευταία χρόνια είχε εγκαταλειφθεί το περίπτερο, έριχνα βλέμματα βιαστικά προς το πράσινο βουνό οδηγώντας, κάποτε θα το επισκεφτώ, υποσχόμουν στον εαυτό μου. Πάει τώρα.  

Λες κι ήταν υπερβολικά ωραίο αυτό το βουνό, λες κι ήταν και υπερβολικά εκτεθειμένο στα βλέμματα μας, των κινούμενων στην ηπειρωτική γραμμή της Εθνικής, βιαστικοί, άλλου κόσμου κάτοικοι. Δυσπρόσιτο κι από τους πυροσβέστες. Δείτε τους ήρωες, έγραφε ένα ρεπορτάζ με φωτογραφίες, αλλά δεν έβλεπες ήρωες, έβλεπες κούραση, αμηχανία και απόγνωση. Τι να σου κάνει κι ο ηρωισμός αν δεν έχει εργαλεία, εκπαίδευση και τρόπους; Η φωτιά προχωρά σταθερά και ανίκητα. Αλίμονο σε όσους έχουν ανάγκη από ήρωες. Εμείς εδώ έχουμε ανάγκη από ήρωες, αλλά κι αυτοί ακόμα χρειάζονται άλλου είδους προετοιμασία.

Το μυστικό είναι βέβαια ότι οι ήρωες δεν επαρκούν. Όταν φουντώνουν οι φλόγες έχουν ήδη περάσει πολλοί μη ήρωες με την ανεμελιά τους, τα σκουπίδια τους, τα ξερά τους χόρτα, το θυμό τους που μπορεί να γίνει εμπρηστικός, αφού καίγοντας έρχεται η όρεξη. Υπάρχουν και αυτοί, εμπρηστές χωρίς αιτία.  

Οπότε, η πολιτική αντιπαράθεση γύρω από τις φωτιές είναι εξαιρετικά χρήσιμη για όλους. Βρίζοντας οι μεν τους δε, θα καλλιεργήσουμε το πνεύμα της άμιλλας και θα ξεχαστούμε. Για να μπορέσουμε να ζήσουμε χωρίς μεγάλες διαταράξεις και άβολες αλλαγές στην καθημερινότητα, να φανατιστούμε και να συνεχίσουμε, με τα σκουπίδια παντού, την ανεμελιά, το μίσος στο δημόσιο χώρο, όλη αυτή τη μοναδική κουλτούρα μας. Φαντάζεστε  να αλλάζουμε συνήθειες, να πρέπει να καθαρίσουν οι Δήμοι τα ξερά, τώρα μέσα στη ζέστη, μέσα στις διακοπές; Και πού να τα πάνε τα σκουπίδια; Πού να τρέχουν; Θα κερδίσουν μήπως ψήφους έτσι; Το ένα φέρνει τ’ άλλο, γι αυτό καλύτερα θεωρίες και καυγάδες.

 

Σταμάτα

Σταμάτα να γράφεις για το Πεδίο του Άρεως, μου λέει θυμωμένος πριν κανα μήνα κάποιος γνωστός, και καταπίνω τη γλώσσα μου εκεί που ετοιμαζόμουν να πω για τον ήχο του Άλσους που με τρόμαξε ένα βράδυ. Σταμάτα, τόσα χρόνια γράφεις, εσύ φταις για όλα που έπαθε το πάρκο μας, αυτό δεν το είπε, αλλά σαν ενοχικό άτομο που είμαι αμέσως φορτώθηκα τις ευθύνες. Μήπως φταίω εγώ στ’ αλήθεια; Δεν είμαι βέβαια και καμιά διάσημη πένα, αλλά μήπως σιγά -σιγά υποσκάπτω την υγεία των φυτών και τη θετική στάση των κατοίκων, όλον τον καιρό που γράφω και ξαναγράφω;

Φταίω που έγραφα ότι έμπαιναν αυτοκίνητα και το διέσχιζαν στη μακρινή δεκαετία του 80, καθώς υποβαθμίζονταν σταδιακά οι γειτονιές τριγύρω; Μήπως φταίω που είχα ξαναγράψει όταν αποφάσισαν να μην προσλάβουν άλλους φύλακες για την παιδική χαρά, κι όταν μπάζωσαν τη λιμνούλα με τις πάπιες, κι όταν την ξήλωσαν τελείως;

Λίγα χρόνια μετά, όταν γινόταν η Έκθεση βιβλίου και άρχισαν να διαμαρτύρονται κάτι «ομάδες περιοίκων» για την εμπορευματοποίηση, και κατάφεραν να φύγει η Έκθεση και μετά να φύγει και η άλλη έκθεση με τα φυτά, μήπως φταίω και γι αυτά, αφού είμαι κι εγώ περίοικος, αν και μου άρεσαν οι εκθέσεις, διότι άντε τώρα να βγάζεις άκρη με περιοίκους;

Κι αργότερα, όταν οι περίοικοι μέσα στον επαναστατικό τους οίστρο κατάφεραν να το κρατούν κλειστό τρία χρόνια μετά την ανάπλαση, μήπως φταίω που έγραφα ότι περιμένουμε κάποιοι άλλοι περίοικοι να ανοίξει;

Γενικά, μήπως είναι ύποπτο πράγμα να είσαι περίοικος; Και τώρα που το αναψυκτήριο Άλσος έχει γίνει μέγα και τρανό κέντρο διασκεδάσεως, και κάθε βράδυ παρκάρουν θηριώδη αυτοκίνητα στα δρομάκια του πάρκου, τα οποία συνεχώς μετακινούνται για να χωρέσουν κι άλλα, μάλλον θα φταίω που απορώ γιατί οι άνθρωποι που έχουν ξοδέψει τόσα λεφτά για το αυτοκίνητο τους και για την έξοδο τους, δεν μπορούν να πάνε στο διπλανό πάρκινγκ με δέκα ευρώ; Και γιατί το κανονικό πάρκινγκ έχει κατεβασμένα ρολά από την πλευρά του πάρκου, ενώ ασφυκτιούν τα θηριώδη οχήματα γύρω- τριγύρω; Μετά από τόσες περιπέτειες που πέρασε το πάρκο και πήγαμε φέτος να χαρούμε, καλύτερα να μην πω τίποτε, μην αποφασιστεί επίσημα να γίνει πάρκινγκ ολόκληρο το πάρκο, μια κατάληξη τα χωρίζει εξάλλου, οπότε, ποιος θα φταίει;