Παρασκευή 12 Ιανουαρίου 2024

Poor old things

Μου αρέσει που μιλάμε με πάθος για το Poor things, ταινία που βασίζεται σε ιδιοφυές βιβλίο. Η  ιδέα του Άλασταιρ Γκραίυ με την μεταμόσχευση βρεφικού εγκεφάλου σε σώμα νεαρής γυναίκας και η φαντασία που ξεχειλίζει από κει και πέρα είναι συναρπαστικά. Γέλασα πολύ με το βιβλίο, γέλασα και με την ταινία. Αλλά πλέον με την καθημερινή συζήτηση μου έχει κολλήσει το ανάποδο. Τι θα συνέβαινε αν έμπαινε ο εγκέφαλος γριάς γυναίκας σε σώμα νέας; 

Θα μου πείτε, αυτό δεν είναι καθόλου πρωτότυπο. Περίπου μας συμβαίνει, όλες οι γριές ζούμε σε σώμα φαντασιακό, είμαστε νέες στην ψυχή, ξεχνάμε τις περισσότερες ώρες της μέρας ότι το σώμα μας έχει γεράσει. Ζωηρές κι αποφασιστικές ξεκινάμε τη μέρα, και μας ξαφνιάζει η κούραση, το λαχάνιασμα στην παραμικρή προσπάθεια, οι πόνοι των αρθρώσεων, ακόμα και το πρόσωπο μας στον καθρέφτη. 

Δεν έχει άρα το ίδιο ενδιαφέρον, αφού είναι κάτι που σχεδόν συμβαίνει στη ζωή μας, αλλά σκέφτομαι ότι λίγο πολύ ένας γηραιός εγκέφαλος που έχει κρατήσει τη μνήμη του, σε νέο σώμα, θα μπορούσε ενδεχομένως να φερθεί όπως η Μπέλα Μπάξτερ, σαν αθώο βρέφος που ανακαλύπτει τη χαρά της ζωής και της γενετήσιας ορμής. Τι θα μπορούσε να συγκρατήσει την ευτυχία της δυνατότητας να χρησιμοποιήσει κάποια ένα σώμα νεανικό έχοντας την ωριμότητα και τη γνώση του γήρατος, (si la jeunesse savait, si la vieillesse pouvait); Μια τέτοια γυναίκα θα μπορούσε να μπλέξει σε περιπέτειες πιο ενδιαφέρουσες, πιο επιλεγμένες, πιο ακραίες από της Μπέλλας, έστω και με το ίδιο τέλος (στροφή σε ιατρική καριέρα). Αν ήμουν εγώ ας πούμε που ξυπνούσα από ένα ατύχημα στο σώμα ενός κοριτσιού που μόλις μπαίνει στην εφηβεία, τι θα έκανα; 

Κατ’ αρχήν θα το κοίταζα καλά καλά το σώμα. Πώς είναι; Μ’ αρέσει; Είναι ίδιο με το δικό μου στην εφηβεία, που ήταν τέλειο αλλά δεν το ήξερα κι όλο γκρίνιαζα για το μεγάλο στήθος και τα σγουρά μαλλιά; Έχω περάσει πολλές δεκαετίες να το συλλογίζομαι, οπότε δεν μπορώ να το αρνηθώ. Α, ναι, αλήθεια, είναι αρκετά σγουρά τα μαλλιά; Γιατί τώρα πλέον ξέρω και είμαι σε θέση να εκτιμήσω, οπότε, μην ξυπνήσω με τίποτε ολόισια πράσα μαλλιά, γιατί θα τα ξερριζώσω από τσαντίλα. Ή με το στήθος -σιδερώστρα που ονειρευόμουν τότε. Όχι, πρέπει να πάρω πίσω το αίμα του εφηβικού μου κόμπλεξ, θέλω το σωματάκι μου στα 14 ολόιδιο. 

Δεν ξεκινάμε καλά, θα μου πείτε. Ας συμβιβαστώ με κάτι λιγότερο, άντε ας πούμε μέχρι το ίδιο σώμα, ολόιδιο σε ξανθιά εκδοχή με γαλάζια μάτια. Ως εκεί, τίποτε λιγότερο. Μελαχρινή εκδοχή με μαύρα μάτια; Μα για ποιο λόγο; 

Μπερδεύεται από την αρχή το σενάριο. Μικροπροβλήματα. Ας βρεθεί ένας τρόπος να έχω ακριβώς το ίδιο σώμα, το οποίο αυτή τη φορά θα το φροντίσω όπως δεν το έκανα ποτέ. Θα γραφτώ σε μπαλέτο, σε γιόγκα, σε κολύμβηση, όλα μαζί. Σε ορειβατικούς συλλόγους. Σε ιστιοπλοϊκά μαθήματα. Σε ό,τι μου γυάλιζε τέλος πάντων. Κυρίως, με βήματα μεγάλα και γεμάτα θάρρος θα εισβάλω κι εγώ σε κάθε σημείο της γης που θα μου προκαλεί ενδιαφέρον, σε χορούς, σε ακριβά ξενοδοχεία, σε παλάτια κάθε είδους, σε οίκους μόδας με σαλόνια για ατομικές επιδείξεις, και με την άνεση που ποτέ πριν δεν είχα, θα σαρώνω  βεβαίως τις κατακτήσεις κι όλα τα σχετικά. Αντί για την αμνησία της Μπέλλας θα έχω την απλή αφηρημάδα της Άννας και μνήμη βαριά από προσωπικά τραύματα που θα μου έχουν δημιουργήσει ανοσία απέναντι σε απόπειρες νέων τραυμάτων. 

Δεν θα ήταν πρωτότυπος ο χαρακτήρας. Στη λογοτεχνία ένα σωρό νέες γυναίκες έχουν μυαλό γριάς σοφής ή ενοχλητικής, συνδυάζοντας πιθανόν στο μυαλό του συγγραφέα την ωριμότητα της μαμάς τους με το κορμί του εφηβικού τους έρωτα. Πάρτε τις διάφορες Λολίτες που δίνονται στο σεξ χωρίς πρόβλημα πριν καλά καλά αναπτυχθούν σα γυναίκες. Ποτέ δεν με έπεισαν. Ενώ η Μπέλα Μπάξτερ με το μυαλό μωρού, ελεύθερη από ανατροφές και οικογένειες, αυτή μάλιστα, με πείθει ότι δίνεται στη χαρά του σεξ σαν καθαρό σώμα με καθαρό μυαλό. Και η γριά που μεταμορφώνεται σε νέα ομοίως, έχει ξεπεράσει τα ταμπού και τις αναστολές, έχει φτάσει στην πηγή ενώ την εγκαταλείπει το σαρκίο. Εκτός αν βαριέται, και το ρίξει κατευθείαν στις σπουδές, αφήνοντας τα θύματα της γοητείας της να ξεροσταλιάζουν. Παλιακό, αλλά διασκεδαστικό κι αυτό. 

Μπορεί να μην είναι και τόσο βαρετή η υπόθεση. Αν βγει η ηρωίδα αστεία τα υπόλοιπα θα λυθούν, και θα ταυτιστούμε μαζί της όλες εμείς οι απολύτως ξαφνιασμένος από τη φθορά άγουρες μαθήτριες του 60, κι ούτε καν εκδρομείς. Θα περάσουμε ωραία.

 

 

Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2024

Καλή θητεία δήμαρχε

 

Αγαπητέ μας δήμαρχε, εύχομαι καλή δύναμη στο δύσκολο έργο σου, θα σου χρειαστεί πολύ, αν κρίνω από την τελετή ορκωμοσίας και τις γκρίνιες που προκάλεσε. Σε κάθε βήμα σου αυτό θα συμβαίνει, κριτική από δεξιά κι από αριστερά, πολύ συχνά ανούσια και άδικη. Δεν θα είναι εύκολο να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου, την οποία ωστόσο χρειάζεσαι πολύ, κι εμείς οι κάτοικοι αυτής της πόλης τη χρειαζόμαστε περισσότερο. 

Δήμαρχε μας, διαδέχεσαι έναν δήμαρχο που έχασε τις εκλογές για έναν παράξενο λόγο: Ο Κώστας Μπακογιάννης έσπασε τα νεύρα των Αθηναίων με τα έργα στην Πανεπιστημίου, αυτό το ράβε- ξήλωνε που κράτησε σε όλη τη θητεία του. Και λέω παράξενο επειδή συνήθως οι Αθηναίοι ψηφίζουν σα να ζουν κάπου άλλού, σαν να μην τους αφορά ό,τι συμβαίνει στην πόλη, σα να έχουν παραιτηθεί από κάθε ελπίδα βελτίωσης της καθημερινότητας και να μπορείς εύκολα να τους δελεάσεις με μια φαντασμογορική χριστουγεννιάτικη διακόσμηση.

Αυτή τη φορά όμως ψήφισαν σαν αληθινοί περιπατητές του κέντρου, σαν κάτοικοι της πόλης τους. Ίσως να έχουμε πλέον μπουχτίσει αυτή τη συμπεριφορά, ίσως είναι ευκαιρία να προσληφθεί αυτό το μήνυμα, και να ελπίσει κανείς ότι κάποια πράγματα μπορεί να αλλάξουν. 

Παίρνω το θάρρος λοιπόν δήμαρχε μας να σε συμβουλεύσω ως μακράς θητείας περιπατητής στην πόλη μας: Μην πιάσεις κι εσυ τα μεγάλα έργα, να χαρείς. Μην αρχίσεις να αναπλάθεις την Ομόνοια, την Πανεπιστημίου, τον Εθνικό κήπο, τα πάρκα, τα φαρδιά πεζοδρόμια και τις μεγάλες πλατείες, όλα τα μέρη που είναι ήδη μεγάλα και ωραία. Μόνο συντήρηση θέλουν αυτά, το έχουμε πια καταλάβει. Λίγη καθαριότητα, λίγη καθημερινή, βαρετή αλλά αναγκαία φροντίδα. Υπάρχουν όμως τόσα μέρη δίπλα σ’ αυτά που χρειάζονται αληθινή παρέμβαση. 

Πάρε την Πανεπιστημίου και την ατυχή ανάπλαση: δίπλα είναι η Σταδίου, θλιβερή και κακοποιημένη, με κλειστά μαγαζιά, μουτζουρωμένα ερείπια, και ένα πεζοδρόμια στη γωνία με Αιόλου που βυθίζεται από το 1980, όταν έβαλαν φωτιά στον Κατράντζο. Είναι κι αυτός σημαντικός δρόμος, δήμαρχε μας, και χρειάζεται πολλά. Στρέψε εκεί τη δράση και το ενδιαφέρον, θα εκτιμηθεί κάθε βήμα που ίσως καταφέρεις να κάνεις. Καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι δουλειά δημάρχου να ζωντανέψει ένα ολόκληρο προβληματικό κομμάτι του κέντρου, όμως κάτι θα μπορεί να κάνει. Ψάξε το.

Κι έπειτα, ρίξε μια ματιά στα ερείπια του κέντρου, σκεπασμένα με κουρελιασμένες λινάτσες ή γυμνά, που σαπίζουν τριγυρισμένα από τα νέα μας πρότζεκτ, και σκέψου κι εκεί μήπως μπορεί κάτι να κάνει η δημαρχία; Και τα παρατημένα γιαπιά σε κάθε γειτονιά, ίσως κι αυτά υποπέσουν στην αντίληψη σου. Κάποιος νόμος, κάποιος κανονισμός, δεν θα υπάρχει να μπορείς να τα αλλάξεις;

Έχουμε μάθει αγαπητέ δήμαρχε να ζούμε στην πόλη αυτή με το κεφάλι κάτω, αναγκαστικά, γιατί αλλιώς θα σκοντάφτουμε σε κάθε βήμα, κι αυτή η στάση μας έχει εξασκήσει στο συμβιβασμό. Δεν ξέρουμε να ζούμε και να ζητάμε καλύτερη καθημερινότητα. Περπατάμε στους δρόμους γιατί τα πεζοδρόμια δεν μας χωράνε, η ζωή μας κινδυνεύει κάθε λεπτό. Για δες λοιπόν εκείνες οι στοές που έγιναν στις γειτονιές για να φαρδύνουν τα πεζοδρόμια, μήπως γίνεται με κάποιο τρόπο να ενωθούν μεταξύ τους; Και μη μου πεις ότι είναι θέμα υπουργείου τάδε, δεν αντέχουμε πια να ακούμε τέτοια. Βρες εσυ τα ζητήματα και πες τα, και ανάδειξε τα. Έχουμε κουραστεί και μπουχτίσει, θα τα καταλάβουμε, πιστεύω. 

Η αλήθεια είναι πως η συνεργασια με τους πολίτες δεν γίνεται αυτονόητα. Ας πούμε, ο μπλε κάδος μας ανακύκλωσης είναι καθημερινά γεμάτος σκουπίδια, οπότε, όλη η δική μου προσπάθεια, που καθαρίζω τα κεσεδάκια και τις κονσερβες, πάει χαμένη, αφού τελικά αναγκάζεται το απορριματοφόρο να τα μαζέψει όλα μαζί. Κάπως πρέπει να εκπαιδευτούν οι δημότες, και φοβάμαι ότι άλλη εκπαίδευση από τα πρόστιμα δεν έχει βρεθεί. 

Σε κάθε περίπτωση αγαπητέ δήμαρχε, σου εύχομαι καλή χρονιά και καλή θητεία. Έχω πολλές ιδέες να σου πω ακόμα, αλλά θα τελειώσω με μια γενική προτροπή. Μην απαξιώσεις όλα όσα έκανε ο προηγούμενος. Κράτα μια συνέχεια στα πεπραγμένα, στις καλές ιδέες, αναγνώρισε τις. Η πολιτική στάση απαξίωσης των αποχωρούντων, με κάποιο παράξενο τρόπο, έχει κακές επιπτώσεις στη δική μας καθημερινότητα. 

Καλή δύναμη. 

 

 

Πόσο δύσκολο να γίνει το προσωπικό, πολιτικό.

Τη νύχτα που έφτασε ο Καραμανλής στο Ελληνικό να αναλάβει τα ηνία της χώρας που είχε βρεθεί στο χείλος του γκρεμού, πενήντα χρόνια πριν, δεν...