Προϊόν συμβιβασμού

Ψηφίζουμε στη γειτονιά, χρόνια τώρα. Το «ψηφίζουμε» τέρμα όμως, τώρα πια «ψηφίζω» μόνο. Πρώτο ενικό. Τα παιδιά μου μετανάστευσαν, οι γονείς μου πέθαναν, ο αδερφός μου μετακόμισε, ο σύζυγος μου πιστεύει ότι ζει πάντα στο χωριό του, πήγα μόνη μου πρώτη φορά στο γνωστό σχολείο. Ήταν παράξενο να μην έχω να συνοδεύσω τη μαμά μου, να μην έχω να κάνω μαζί της τους ατελείωτους διαλόγους των τελευταίων χρόνων.
-Είναι πάνω το δέλτα, να ανέβουμε, ή να φωνάξω τον δικαστικό αντιπρόσωπο;
- Όχι, όχι, δεν θέλω να φωνάξεις κανέναν, μόνη μου θα πάω.
-Μα είναι δουλειά του αυτή, γιατί να κουραστείς;
-Λες να μην ξέρω τη δουλειά του δικαστικού αντιπροσώπου, είχα άντρα δικηγόρο, απλώς δεν θέλω να με λένε γριά!
-Κανείς δεν σε λέει γριά.
-Θα ξεκουραστώ λίγο εδώ. Θα ανέβουμε σιγά σιγά. Ή μάλλον, άντε να τη φωνάξεις. Γυναίκα θα είναι σίγουρα. Όλες γυναίκες είναι τώρα. Μόνο εσύ δεν ήθελες να γίνεις δικηγόρος.
-Έλα τώρα, περασμένα ξεχασμένα.
-Ο πατέρας σου είχε αλλάξει και κουρτίνες για να πάρεις το γραφείο του.
-Τι θα ψηφίσεις λοιπόν;
-Ε, πάλι τα ίδια θα λέμε, δεν συμφωνήσαμε χτες; Κοίτα αυτή τη γριά που κατεβαίνει από το αυτοκίνητο, δεν μπορεί να σταθεί μόνη της! Ενώ εγώ, ήρθα και με τα πόδια! Θα της έχουν δώσει και ψηφοδέλτιο σταυρωμένο σίγουρα!

Εκείνη δεν έπαιρνε ποτέ σταυρωμένο ψηφοδέλτιο, κι ενώ είχαμε πάντα διεξοδικά συζητήσει τις επιλογές, και πίστευα ότι την έπειθα πάντα, στην πραγματικότητα θα μπορούσε να ψήφιζε κάτι άλλο. Απέφευγε γενικά τις πολιτικές συζητήσεις, δεν ήθελε να τσακώνεται. Ο πατέρας της ήταν βασιλόφρων αξιωματικός, ο άντρας της αριστερός. Συναντήθηκαν την αισιόδοξη δεκαετία του ‘50, αυτό ήταν καθοριστικό για τη δυνατότητα συνδυασμού των αντιθέτων. Δεν τσακώθηκαν ποτέ για την πολιτική, γι άλλα πράγματα ναι. Εκείνη πλησίασε περισσότερο προς το μέρος του, κι εκείνος όμως καταλάγιασε μετά τη μεταπολίτευση, πρέπει να προτιμούσαν κεντρώα κόμματα. Νομίζω ότι ψήφιζαν οι δυο τους το ίδιο κόμμα πάντα, αλλά μπορεί και όχι, ποιος να ξέρει; Πίσω από το παραβάν κάνει ό,τι θέλει κανείς, η μυστικότητα είναι ιερή, αν υπάρχει κάτι ιερό στην υπόθεση. Κι εκεί η οικογένεια υποχωρεί, ή έτσι πρέπει, οι δεσμοί και όλα, αφήνεται ελεύθερο το άτομο να αποφασίσει. Ακόμα κι αν δεν συμβαίνει έτσι ακριβώς, τουλάχιστον ως τις τελευταίες της εκλογές ήταν άψογη η τελετουργία.

Γεννήθηκα ως προϊόν συμβιβασμού, πράγμα που επειδή εκείνη δεν εκδηλωνόταν τα πρώτα χρόνια, δεν μπορούσα να καταλάβω. Ο πατέρας μας ήταν πληθωρικός, εκείνος με πάθος ανεφερόταν στις αδικίες που είχε υποστεί, την προσφυγιά που είχε ζήσει ως παιδί, τη φυλάκιση στο Σύρμα  ως άνδρας και αξιωματικός-μετά το κίνημα του Απρίλη στη Μέση Ανατολή, κι εμείς ήμασταν βέβαια αφοσιωμένοι στον πόνο του, αν και δεν καταλαβαίναμε πολλά. Η πατρική οικογένεια, η απώλεια της πατρίδας, τα μυθικά Σπάρτα μονοπολούσαν το ενδιαφέρον και το συναίσθημα, κι ας είχαμε σχέση μόνο με την πατρίδα της μητέρας, το Αγρίνιο. Αλλά κι εκείνο δεν ήταν πατρίδα, "Δεν είμαστε από δω εμείς" έλεγε ο παππούς μας ο Θεσσαλός θυμωμένος συχνά με τους Ρουμελιώτες. Δεν αναφερόταν στην ιστορία του, ή δεν πρόλαβε, μας μεγάλωνε με παραμύθια. Η πιο γλυκιά ανάμνηση που έχω από άνθρωπο ήταν αυτός ο βασιλόφρων πρώην αξιωματικός, που είχε υπάρξει, κατά πώς μαθαμε μετά, αυστηρός πατέρας.

Η μητέρα λοιπόν δεν μιλούσε εκείνα τα χρόνια, πρίν τη χούντα. Μετά πρέπει να την έφερε κοντά στον πατέρα η χούντα, όπως κι εμάς. Μας κόλλησε επάνω του, δυστυχώς, ξαναζούσαμε τα πάθη του, ακριβώς τη στιγμή που θα κάναμε την ατομική μας επανάσταση. Πάλι καλά που κάπως ενημερωνόμασταν και τουλάχιστον μας βρήκε η μεταπολίτευση ευρωκομμουνιστές, κι όχι κνίτες.

Ωριμάζοντας καταλαβαίνω όλο και βαθύτερα τον συμβιβασμό που υπήρξε ο γάμος των γονιών μου στην ελπιδοφόρα εκείνη δεκαετία του '50. Θα ξεπερνιόνταν οι διαφορές, θα ζούσαν μαζί οι αντίπαλοι, που θέλησε η χούντα να ξαναχωρίσει, κι έκτοτε πολλοί πολιτικοί θέλουν να ξαναχωρίσουν για να εξασφαλίσουν οπαδική αφοσίωση. Γυρνώ στις ρίζες μου, στη μέρα που ο πατέρας μου είδε την ωραία κοπέλα και είπε αυτήν θέλω, και η μαμά είπε, αχ είναι Αθηναίος, θα φύγει, κάτι πρέπει να κάνω γρήγορα, και δεν επηρεάστηκαν ούτε εκείνος από τον βασιλόφρονα πατέρα της, ούτε εκείνη από το παρελθόν του φυλακισμένου σε στρατόπεδο.