Βόλτα στου Ζωγράφου

Στο βάθος του τοίχου η βίλα 

 Στο χάρτη είδα ότι το Δημοτικό θέατρο Ζωγράφου είναι στην περίφημη βίλα, κι έτσι αποφάσισα να πάω. Χρόνια πριν, τυχαία την είχα δει περνώντας με αυτοκίνητο, κι έκτοτε ήθελα να ανακαλύψω τι ήταν αυτό το κτίριο που με είχε θαμπώσει ανάμεσα στις πολυκατοικίες του Ζωγράφου. Κάποτε που είχα μείνει στου Ζωγράφου για λίγους μήνες,  δεν την είχα δει. ΄Εβλεπα μόνο στενά και στριμωγμένες πολυκατοικίες, πιο καινούργιες βέβαια από τις δικές μας, της Κυψέλης, αλλά τίποτε περισσότερο.

Λίγο πιο κάτω από το θέατρο και τη βίλα, κάποιο άλλο ωραίο
κτίριο έχει γίνει μάλλον παιδικός σταθμός

Ξεκίνησα λοιπόν με τον χάρτη της Google, και τη διαδρομή που μου υπέδειξε, να πάρω το 608 που παίρνουν και οι φοιτητές για την Πανεπιστημιούπολη. Η διεύθυνση της εκδήλωσης, Ανακρέοντος 60, με έβγαλε σε ένα στενό όπου βρισκόταν ένα υπόγειο "Πολιτιστικό κέντρο του Δήμου", αφού είχα ανέβει μια σκληρή ανηφόρα. Θα πάτε προς τα πάνω και ύστερα θα κατεβείτε, μου είπε μια γυναίκα που συνάντησα, η οποία γνώριζε μια δημοτική σύμβουλο και την πήρε τηλέφωνο. Τυχερή ήμουν.

Πίσω από τοίχο ψηλό και μουτζουρωμένο, ενισχυμένο με λαμαρίνα
η βίλα Ζωγράφου

Βρήκα το θέατρο, σουρούπωνε πια, και βίλα δεν έβλεπα πουθενά. Πήγα κύκλο -κύκλο ως τη μάντρα, τελικά το διέκρινα από τη δεξιά πλευρά των καθισμάτων, ένα κτίριο με προβολείς που φώτιζαν εμάς, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να το δούμε. Άφησα τη θέση μου και βγήκα να εξερευνήσω. Πώς μπορούσες να πλησιάσεις, να δεις την περίφημη βίλα από κοντά;
Δεν μπορούσες. Κατέβηκα ένα δρομάκι και βρέθηκα μπροστά σε μια άλλη βίλα, στην αρχή νόμιζα ότι ήταν η ίδια, αλλά τελικά, αφού ανέβηκα και κατέβηκα αρκετά, κατάλαβα ότι είναι άλλη, μικρότερη, που μάλλον έχει γίνει παιδικός σταθμός. Η μεγάλη ήταν κλειστή ολούθε, με τους προβολείς να τυφλώνουν τον υποψήφιο θεατή.
Γύρισα στο θέατρο κι άκουσα τη φίλη μου Γεωργία Βεληβασάκη να τραγουδά ελληνικά και ισπανικά τραγούδια με κρητική λύρα και κιθάρα. Ωραία ήταν.

Κάποια άλλη βίλα στου Ζωγράφου

Επιστρέφοντας στο σπίτι κάθησα κι έψαξα στο Internet να καταλάβω αν θα μπορέσω να δω αυτό το κτίριο που είχα κάποτε αντικρίσει σαν όνειρο. Ένα σωρό φωτογραφίες στις μηχανές αναζήτησης. Η βίλα, διάβασα στην Βικιπαίδεια, ήταν του κτηματία της περιοχής, ο οποίος είχε διατελέσει βουλευτής του Δηλιγιάννη. Είχε αγοράσει ένα τεράστιο κτήμα από την προηγούμενη ιδιοκτήτρια, κι είχε οικοπεδοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος του, κρατώντας μόνο για τον εαυτό του το κομμάτι για το αρχοντικό του.
Το γνωστό σενάριο, το πώς δημιουργήθηκε η Αθήνα πέρα από το τρίγωνο που είχαν σχεδιάσει ο Κλεάνθης και ο Σάουμπερτ τότε που νόμιζαν ότι θα φτιαχνόταν για πρωτεύουσα του νέου κράτους μια κανονική πόλη. Κτηματίες που πριν φτιαχτεί σχέδιο, μόνοι τους χαράκωναν το χάρτη και πουλούσαν οικόπεδα, ύστερα έχοντας τις ψήφους των νέων ιδιοκτητών ως πολιτική δύναμη, περνούσαν το σχέδιο να εγκριθεί. Αν ήσουν και ο ίδιος πολιτικός θα απλουστευόταν η διαδικασία.
Για κάμποσα χρόνια, ίσως μετά από τότε που την είχα δει μπροστά μου ξαφνικά, η βίλα Ζωγράφου είχε καταληφθεί, βρίσκω και επ' αυτού πολλά ντοκουμέντα και κείμενα. Ως τον Μάρτιο του 2017, που την ανακατέλαβε ο Δήμος. Πετυχαίνω τηλεοπτικό ρεπορτάζ, είχαν γίνει και επεισόδια όταν μπήκαν τα ΜΑΤ στην κατάληψη, δείχνουν μέσα τα πανώ και ένα γυμναστήριο.
Αν αυτοί οι προνομιούχοι του 19ου αιώνα, ειδικά οι πολιτικοί, είχαν κρατήσει τα προσχήματα πουλώντας τα οικόπεδά τους και θησαυρίζοντας, αν είχαν σχεδιάσει μερικές πλατείες, δρόμους λίγο πιο φαρδείς, κοινόχρηστους χώρους, πόσο αλλιώτικη θα ήταν η ζωή μας στην Αθήνα! Για τον εαυτό τους και τη δική τους ζωή θεώρησαν δίκαιο να κρατήσουν χώρο και πράσινο και ομορφιά, για την πελατεία τα βασικά, κι ούτε καν. Κι ο κόσμος βέβαια αγόραζε οικόπεδα σαν ζεστά ψωμάκια. Κι έτσι αυτή η εξοχή, που μαντεύεις ακόμα τα ρέματα και τους λόφους, από το λαχάνιασμά σου, δίπλα στα δάση του Υμηττού, δεν έχει μια γωνιά της προκοπής, πέρα από τη βίλα του μεγαλοκτηματία.
Κι οι καταλήψεις βέβαια, δεν το συζητώ, πάντα στα ωραιότερα μέρη.