Μορφές πατριωτισμού

Συγχαρητήρια στους καλλιτέχνες!

Για δυο μέρες είχαμε αγωνία με τις παραστάσεις στο Ηρώδειο, θα γίνουν, δεν θα γίνουν; Έβρεχε το μεσημέρι, σταματούσε το απόγευμα, γινόταν η παράσταση το βράδυ. Κυριακή που πήγα εγώ στην Περουζέ, το πάνω διάζωμα ήταν άδειο, με τα μαξιλάρια πακεταρισμένα σε πλαστικό. Είχαμε μαζί ομπρέλα, αδιάβροχο, μπουφάν, συν το καρεκλάκι για τη μέση, αλλά μόνο το τελευταίο χρειάστηκε. Μαζεμένοι όλοι στο αρχαίο θέατρο μάλλον ζεσταθήκαμε, κι ο μαέστρος Βύρων Φιδετζής ήταν μούσκεμα στον ιδρώτα όταν βγήκε να υποκλιθεί στο τέλος. Στο πρόγραμμα διάβασα ότι η παρτιτούρα της όπερας του Θεόφραστου Σακελλαρίδη ήταν κατεστραμμένη, ότι τυχαία κατάφερε να τη βρει, ότι του πήρε δυο χρόνια η προσπάθεια να την αποκαταστήσει. Είναι εντυπωσιακό που το έργο ενός τόσο δημοφιλούς συνθέτη δεν διασώθηκε σε κάποια βιβλιοθήκη, σε κάποιον εκδότη. Δεν ήταν δα και το Μεσαίωνα, αρχές του 20^ου αιώνα, κι όμως αγνοούνται πολλά έργα του.

Το χειμώνα είχα παρακολουθήσει στο Μέγαρο Μουσικής μια άλλη συναυλία της Φιλαρμόνια, της ορχήστρας που διευθύνει ο Βύρων Φιδετζής, με έργα από χαμένα χειρόγραφα του Σκαλκώτα που βρέθηκαν σε κάποια βιβλιοθήκη. Και πέρσι είχα πάρει κι εγώ μέρος, ως απλή χορωδός, στην πρώτη εκτέλεση ενός ρομαντικού έργου, του Ρέκβιεμ του Δημήτρη Λιάλιου, γραμμένου στα τέλη του 19^ου αιώνα. Δεν τον γνώρισα καλύτερα τον μαέστρο, αλλά τον ζήλεψα βλέποντας τον σαν  Ιντιάνα Τζόουνς της μουσικής, σε αναζήτηση χαμένων χειρογράφων ή τυπωμένων μουσικών έργων. Απορώντας βέβαια πάντα, πώς γίνεται ακόμα και όπερες που αγαπήθηκαν να έχουν εξαφανιστεί; Καλά κάτι που ποτέ δεν κατάφερε να παιχτεί και μένει κλεισμένο στα συρτάρια, αλλά και οι επιτυχίες;  Ήταν καταδικασμένη σε απομόνωση η δυτική μουσική στην Ελλάδα; Δεν νομίζω, ο Σακελλαρίδης υπήρξε δημοφιλέστατος. Από την άλλη, και η λαϊκή παραγωγή άργησε να καταγραφεί, ακόμα καταγράφεται από διαδόχους της άλλης ερευνήτριας - Ιντιάνα Τζόουνς, της Δόμνας Σαμίου. Σα να υπάρχει σε όλα τα επίπεδα ένα είδος υποτίμησης της ίδιας της καλλιτεχνικής παραγωγής, μια συμπεριφορά που ωστόσο σταδιακά θεραπεύεται.

Η ζωή είναι μεγάλη και χωράει συγκινήσεις από όλα τα είδη της μουσικής, κι από πολλές ανακαλύψεις. Μερικοί στην παράσταση της Περουζέ γελούσαν με το ξεπερασμένο ιδίωμα, δεν ξέρω αν κάποια στιγμή κατάφεραν τα πάθη της να τους αγγίξουν. Προσωπικά, υπέκυψα στα μαγικά που πάντα κάνει το τραγούδι, όπως ο ήρωας του έργου. Θα καταφέρει να αφήσει ίχνη στους νέους που το τραγουδούσαν, να εμπνεύσει και να καρπίσει με κάποιον τρόπο;

Πόσο θα ήθελα να συζητάμε τέτοια…