Ενας δημοσιογράφος μας κοιτάζει

Ο Ρόμαν Προτάσεβιτς είχε έρθει στην Ελλάδα για να συμμετέχει στο Φόρουμ των Δελφών. Ήρθε στην Ελλάδα με εμπιστοσύνη, ότι βρίσκεται σε μια χώρα ασφαλή, ευρωπαϊκή, ότι συμμετέχει σε μια διεθνή οργάνωση, ανάμεσα σε διάσημους και σπουδαίους. Τέτοιον εξευτελισμό της  ασφάλειας και της Ευρώπης ποιος τον περίμενε; Τέτοια άσκηση βίας μέσα σε ευρωπαϊκά σύνορα;

Στη φωτογραφία που κυκλοφόρησε από τη σύλληψη του o Ρόμαν Προτάσεβιτς γυρίζει απελπισμένα και μας κοιτάζει καθώς τον τραβούν οι ένστολοι της πατρίδας του με ύφος απολύτως ψύχραιμο, σα να τραβούν ένα χαρτί από τον εκτυπωτή, γυρίζει εκείνος και μας κοιτάζει σα να ζητάει βοήθεια. Μη με αφήνετε, εσείς που είστε κανονικοί ελεύθεροι άνθρωποι και πάτε χωρίς κίνδυνο από την Αθήνα στη Λιθουανία. Κάντε κάτι, σώστε με. Κι επιπλέον μας λέει βουβά, δεν είναι αυτός για τέτοια. Δεν ξέρει καράτε, ζίου ζίτσου, πολεμικές τέχνες, να πετάς στον αέρα και να ξεφεύγεις από τους διώκτες σου. Στον αέρα δηλαδή πετούσε, αλλά εκείνοι πέταξαν με πιο βαρύ αεροπλάνο, και τον κατέβασαν και τον ξεχώρισαν από τους άλλους επιβάτες, και τον οδηγούν στο σκοτάδι που δεν θα μάθουμε, αλλά το υποπτευόμαστε.

Ξέρουμε εμείς από τέτοια εξάλλου, πέρασε κι από δω χούντα επταετής, βραχύχρονη μοιάζει από μακριά, αλλά δεν το ξέραμε όταν τη ζούσαμε, διδαχτήκαμε πολλά για τις τεχνικές εγκλεισμού, βασανιστηρίων, δικών και καταδικών. Τότε οι Ευρωπαίοι έκαναν ό,τι μπορούσαν, είχαν διώξει την Ελλάδα από το Συμβούλιο της Ευρώπης, βοηθούσαν τους αντιστασιακούς, προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν με κάθε τρόπο με τους πολιτικούς κρατούμενους. Έσωσαν τον Θεοδωράκη με προσωπική παρέμβαση του Ζισκάρ ντ Εσταίν, και γράφοντας, καταγγέλοντας, οργανώνοντας διαδηλώσεις, εμπόδισαν να εκτελεστεί ο Παναγούλης. Οι πράξεις βίας της χούντας την εξέθεταν, έστω κι αν τελικά έπεσε από τη δική της βία.

Τι μπορεί να κάνει τώρα η Ευρώπη για να δείξει ότι δεν ανέχεται τέτοιες συμπεριφορές; Να καταγγείλει εμπορικές συμφωνίες, δάνεια, συνδέσεις; Κάτι πρέπει να υπάρχει να κάνει. Κατηγορούν για μαλθακότητα την Ένωση, πράγματι, τόσα χρόνια ειρηνική και δημοκρατική ζωή σε κάνουν να ξεσυνηθίζεις να απαντάς σε επιθέσεις, αλλά αυτό δεν είναι μοίρα. Μπορούμε να το δουλέψουμε, να προσπαθήσουμε, να βρούμε τρόπους. Η Ελλάδα, που είχε έρθει να επισκεφτεί ο δημοσιογράφος, οφείλει να δείξει αυξημένη ευαισθησία, να μην είναι μόνο λόγια και διαφημιστικά σποτ τα περί φιλοξενίας και φιλότιμου.  

 

Μανία με την τελειότητα

 Ζηλεύω τους φίλους μου που έβαλαν αμέσως σημαία στο προφίλ τους: «Υποστηρίζω το Ισραήλ» μερικοί και «Ελευθερώστε την Παλαιστίνη» κάποιοι άλλοι (Στα αγγλικά και τα δυο) Θα ήθελα κι εγώ να βάλω μία, να είμαι μαζί τους, αλλά δυσκολεύτηκα ποια να βάλω. Θα ήθελα να συμπλεύσω, να χαρώ που ανήκω σε μια ομάδα. Είναι καιρός που δεν μπορώ να χαρώ με σημαιάκια, τόσες σημαίες που πέρασαν και δεν μπόρεσα να βάλω καμία. Περνούν οι σημαίες κι εγώ μελαγχολώ.  Εκτός από την ευρωπαϊκή, επειδή ακόμα δεν είναι ακριβώς σημαία αυτή. Αυτήν την έβαλα. Μπορεί να σας ακούγεται ξενέρωτο, αλλά δεν περιμένω να με καταλαβαίνουν όλοι. Είναι ακόμα ιδέα η Ευρώπη βλέπετε, είναι τάση, είναι όραμα υπό κρίση, κι έχει αρχίσει η κρίση από καιρό. Από τότε που οι Γάλλοι ψήφισαν εναντίον του ευρωπαϊκού συντάγματος νομίζω, ή ίσως και πριν, ή ίσως και ποτέ δεν ήταν εκτός κρίσης η ιδέα της Ευρώπης.

Τι θυμάμαι… Τότε η γαλλίδα φίλη μου είχε ψηφίσει όχι στο ευρωπαϊκό σύνταγμα, διότι ήταν μεν υπέρ της ευρωπαϊκής ένωσης, αλλά έβρισκε ατέλειες στο σύνταγμα. Δεν μπορούσε όμως να εξηγήσει ότι έβρισκε ατέλειες, παρά μόνο απορρίπτοντας το ολόκληρο. Κρίμα, γιατί δεν πέρασε ποτέ το σύνταγμα εκείνο, δεν ίσχυσε, και δεν μάθαμε τις ατέλειες του. Όπως δεν μάθαμε ποτέ τις ατέλειες του σχεδίου Ανάν και άλλων τέτοιων πολύ ατελών προσπαθειών συνύπαρξης και υπέρβασης που επιμένουν να κάνουν διάφοροι σπουδαγμένοι κι επίμονοι κηπουροί του σπανίου βοτάνου της ειρήνης.

Για τα σχέδια ειρήνευσης Παλαιστινίων- Ισραηλινών δεν ξέρω λεπτομέρειες, αλλά ούτε κι από αυτά θα μάθουμε πολλές ατέλειες. Η μεγαλύτερη τους είναι οι νεκροί πολιτικοί, ο Γιτζάκ Ράμπιν ας πούμε που δολοφονήθηκε μετά από μια ομιλία περί της ειρήνης με τους Παλαιστίνιους, ο Σαντάτ στην Αίγυπτο που επίσης δολοφονήθηκε από φανατικούς εναντίον της ειρήνης. Θα πρέπει να υπάρχουν κι άλλοι, που δεν τους ξέρω. Αν δολοφονούνται όσοι απλώς διατυπώνουν την ιδέα της ειρήνης, κι αντίθετα οι ακραίοι επικρατούν και αναδεικνύονται, δεν βλέπω μεγάλες πιθανότητες να μπορέσουμε κάποτε να κάνουμε κριτική στο ειρηνευτικό σχέδιο που θα εφαρμοζόταν επίσημα, με σφραγίδα του ΟΗΕ, το οποίο, στοιχηματίζω ότι θα έχει πολλές ατέλειες. Οι άνθρωποι έχουν μανία με την τελειότητα, δεν δέχονται τίποτε λιγότερο, ακόμα δεν έχουν αποδεχτεί ότι είμαστε ατελή όντα. Κρίμα, η μελέτη των ατελειών θα ήταν συναρπαστική.

 

Στο βάθος κήπος

Είχαμε πάει επίσκεψη σε κάποιο σπίτι με κήπο. Υπάρχουν  φωτογραφίες, εγώ πολύ μικρή με τους γονείς μου σε καρέκλες πλιάν, γύρω μας τα δέντρα, κάτω πλακάκια και παρτέρια. Μα τίνος ήταν αυτός ο κήπος; Δεν σκέφτηκα να ρωτήσω τους γονείς μου όσο ζούσαν αν και οι φωτογραφίες εκείνες με πλημμύριζαν θαυμασμό και απορία. Είχα πατήσει εγώ η ίδια το πόδι μου σε τέτοιο κήπο; Είχα παίξει εγώ η στερημένη από κήπους, από χώμα, από δέντρα, πάνω σε τέτοιο πλακάκι; Οι φωτογραφίες το επιβεβαίωναν. Και ποιοι ήταν αυτοί που είχαν το σπίτι αυτό; Γιατί δεν τους θυμόμουν, γιατί δεν ξαναπήγαμε ποτέ ξανά επίσκεψη, σε εποχή μεταγενέστερη, που θα μπορούσα να καταγράψω την ανάμνηση;

Περπατώντας αυτούς τους μήνες στην Αθήνα σε μέρη που δεν συνήθιζα, επιστρέφοντας τρόπον τινα σε γειτονιές απαρνημένες, στα Πατήσια και πιο νότια και πιο δυτικά, περνάω μπροστά από μονοκατοικίες που μπορεί να έχουν κήπο. Δεν φαίνεται πάντα ο κήπος, δεν έχει κάποια ταμπέλα στην πόρτα που να γράφει «Στο βάθος κήπος» όπως είχαν κάποτε μερικές ταβέρνες και ήθελα πάντα να προχωρήσω μέσα, να δω τον κήπο στο βάθος, αλλά δεν γινόταν. Ή έτσι νόμιζα, γιατί τι θα πείραζε να προχωρούσα λίγο και να έλεγα, «συγγνώμη, μπορώ να δω τον κήπο;» Θα έβρισκα κάποια δικαιολογία, ότι θέλω να φέρω την παρέα μου που είναι λίγο παράξενη με τους κήπους. Πάνε χρόνια που δεν έχω δει τέτοια ταμπέλα, οπότε μάλλον καθυστερημένα μου ήρθε η ιδέα.

 Μερικές από τις μονοκατοικίες της οδού Νάξου, που διασχίζω από τη μια άκρη στην άλλη, είναι παρατημένες και η στενή πορτούλα του κήπου χτισμένη έτσι που δεν μπορείς να δεις μέσα. Μερικά δέντρα όμως έχουν ψηλώσει πάνω από τις πόρτες, πάνω από τους φράχτες, καμιά φορά και πάνω από το ίδιο το σπίτι. Μαντεύεις ότι εκεί πέρα υπάρχει κήπος, κρυμμένος, αποκλειστικός, για τους κατοίκους του σπιτιού και για τους γύρω ακάλυπτους. Το πολεοδομικό της Αθήνας σ’ αυτούς στηρίχτηκε εξάλλου,  σχεδίασε τετράγωνα πολυκατοικιών με φάτσα μπαλκόνια και στο βάθος κήπο, κάποιου σπιτιού που είχε κήπο ήδη, και κάπως οι τριγύρω τον εκμεταλλεύονταν ενώ ταυτόχρονα τον κατέθλιβαν με το ύψος τους. Ο ξένος κήπος καθώς έφθινε και χανόταν μετονομάστηκε σε ‘ακάλυπτο’, ίσως να είχε  από την αρχή αυτό το όνομα, δεν ξέρω ιστορία πολεοδομικής ορολογίας. Θα ήταν ενδιαφέρον να την έγραφε κάποτε κάποιος ειδικός, μαζί με όλη αυτή την αλλαγή που έχουμε ζήσει στον τρόπο που κατοικούμε μέσα στην πόλη.

Αναρωτιέμαι πώς κατάφεραν οι άνθρωποι που είχαν τέτοιο προνόμιο, κήπο στο σπίτι τους, να τον απαρνηθούν και να μετακομίσουν σε διαμερίσματα. Βέβαια υπήρχαν προβλήματα πολύ πιο σοβαρά, έπρεπε ο κόσμος να χωρέσει, κάποιοι χρειάζονταν χρήματα, διαμερίσματα, ορόφους, αλλά και πάλι. Ομολογώ ότι θα ήθελα κάποτε να αναλύσει κάποιος τόσο πολυτελή τραύματα, τη μετακόμιση από τις μονοκατοικίες στις πολυκατοικίες, αλλά πέρα από τα συνήθη κλισέ. To πώς νιώθει μια γυναίκα που είχε συνηθίσει να πίνει καφέ στον κήπο της, ας πούμε, να δέχεται επισκέψεις το απόγευμα και να μιλά για ποικιλίες τριανταφυλλιών, όταν μετακομίζει σε διαμέρισμα με μπαλκόνι.

Έχει ησυχία, περπατώντας, καθώς προσπαθώ να μαντέψω σε ποιο βάθος απ’ όλους κρύβεται κήπος, μου φαίνεται ότι κάνω κάτι σαν ψυχαναλυτική καταβύθιση στο δικό μου παρελθόν. Αυτό που δεν θυμάμαι κι ας έχω τεκμήρια. Λες κι είναι κρυμμένοι στον κήπο που ψάχνω οι γονείς μου και θα φανούν να με καλέσουν μέσα, γελαστοί και νέοι, να μου τον δείξουν επιτέλους αυτό το μυστικό κήπο που δεν μπορώ να θυμηθώ, να τον δω με όλα του τα χρώματα, τον ήλιο του και τη σκιά του, τη ζέστη του και τη δροσιά του.

Περιορισμένες μετακινήσεις

Κάποτε ονειρευόμουν να κάνω τις πεζοπορίες του Ρουσώ με παπούτσια όμως καλύτερα από αυτά τα σατινένια γοβάκια που περιγράφει ότι φορούσαν οι φίλες που τον συνόδευαν, και ρούχα πιο βολικά από τις φούστες τους με τα φουρώ. Όχι ότι δεν είναι υπέροχο να περπατάς σε γαλλική εξοχή- και ελβετική και γαλλική και γερμανική και όλες τέλος πάντων τις ευρωπαϊκές εξοχές- με σατέν γόβες και ανοιχτόχρωμα κρινολίνα, αλλά ας μην το παρακάνουμε.

Και με τα αθλητικά παπούτσια και τις σύγχρονες φόρμες καλά τα πήγαμε τις μέρες του περιορισμού μετακινήσεων. Όσο πιο πολύ περιορίζονταν οι μετακινήσεις με αυτοκίνητο, τόσο άνοιγαν οι ορίζοντες με τα πόδια, και εξερευνήσαμε μέρη που δεν ξέραμε ενώ είναι δίπλα μας, τόσο πολύ το αυτοκίνητο τα δείχνει αδιάφορα και αφιλόξενα, ενώ με τα πόδια είναι αλλιώς. Περιμένοντας το ξεκίνημα για τα μονοπάτια του Ρουσώ, αρκέστηκα κι εγώ στα αθηναϊκά πεζοδρόμια, το μεγάλο εχθρό μου, τη μεγάλη αγάπη μου. Γνωριστήκαμε καλύτερα, κι είχα όπως ο Ρουσώ κι εγώ παρέα.  Έζησα το πάρτι που ονειρεύομαι, να περπατώ με φίλες μου και φίλους σε ένα φαρδύ πεζοδρόμιο και να κουβεντιάζουμε, και να διασχίζουμε συνοικίες, και να φτάνουμε σ’ ένα πάρκο, σ’ ένα πεζόδρομο, να καθόμαστε να ξεκουραστούμε.

Ανακάλυψα ότι σε πολλές γειτονιές που δεν ήξερα πολύ καλά πού πέφτουν, υπάρχουν πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, μικρά παρκάκια, μικρά σπιτάκια, περισσότερη ησυχία από τα μέρη τα δικά μας και το κέντρο που το έχω λειώσει στο περπάτημα. Δεν είναι ακριβώς η εξερεύνηση της Πάρνηθας που διαρκώς με καλεί όπως άλλους τους κράζει η θάλασσα, αλλά κάτι καινούργιο ως απασχόληση και διασκέδαση που δεν ξέρω ακόμα πού να κατατάξω. Ιδανικά χρειάζεται συνδυασμό προσώπων, ένας να ξέρει τα μέρη, ή τουλάχιστον να ξέρει να θέτει καίριες ερωτήσεις στους περαστικούς, κάποιος να έχει μαζί του λίγο νερό, κάποιος να μην κουράζεται ποτέ, κι ένας με καλό προσανατολισμό. Αυτά τα πάρτι ονειρεύομαι.

Ο δρόμος  δίνει χαρά από μόνος του. Με παρέα πια γίνεται κανονική γιορτή, γεμάτη έξτρα εμφανίσεις που κανένας δεν κουράστηκε να ετοιμάσει. Είναι εκεί και μας περιμένουν. Ενίοτε προσφέρουν θλίψη οι αθηναϊκές γειτονιές, αναπόφευκτα, αλλά η χαρά της αναγνώρισης, της επίσκεψης των ονομάτων, συνοικιών, τοποθεσιών, δρόμων και πλατειών, αυτή πάντα υπάρχει στο βάθος.

Με μισό εμβόλιο, με μάσκες, κάναμε κάμποσα χιλιόμετρα. Με πλήρη εμβολιασμό άραγε θα συνεχίσουμε, ή θα πιάσουμε τραπέζι στην εστίαση με τα κλειδιά του αυτοκινήτου στο χέρι;

Μικρότητες

Πού διδάσκονται ελληνικά  οι μετανάστες; Όχι σε επίσημα κέντρα εκπαίδευσης, διότι δεν υπάρχουν. Και λίγα που στήνονταν με ευρωπαϊκά προγράμματα, σύντομα ξεστήνονταν. Σε σπίτια όπου προσέχουν ηλικιωμένους όταν κοιμούνται οι ηλικιωμένοι; Ή σε  σπίτια με μωρά, όταν κοιμούνται τα μωρά. Ή τις ελεύθερες ώρες από δουλειές σκληρές, με μεγάλο ωράριο; Στην κουκέτα που μοιράζονται με τον αδερφό τους; Κανείς δεν ξέρει. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να μάθει πώς καταφέρνουν οι μετανάστες να μάθουν ελληνικά. Μόνοι τους, εργαζόμενοι σκληρά, προλετάριοι, με ελάχιστα μέσα, με την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο, χωρίς τετράδια, χωρίς σχολεία. Κι όμως θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον μια τέτοια έρευνα. Τι τρόπους βρίσκουν, πώς μπορούν, όχι τα παιδιά, αυτά αμέσως τα καταφέρνουν, οι μεγάλοι, με ποιο τρόπο μαθαίνουν ελληνικά, και να μιλούν και να γράφουν. Ποιες γλώσσες διευκολύνουν, ποιες είναι δύσκολες. Πότε μελετούν, με ποια φορά γράφουν όσοι έχουν συνηθίσει  γραφές που ξεκινούν από δεξιά, τι κοινές λέξεις βρίσκουν. Πόσα πράγματα θα μπορούσαμε να έχουμε μάθει, αφού ζούμε το προνόμιο να έχουμε μετανάστες από όλον τον κόσμο σε αυτό το σταυροδρόμι, και παρόλη την κρίση  και την αναχώρηση  χιλιάδων, να υπάρχουν μερικοί ακόμα που ρίζωσαν εδώ και θέλουν να μείνουν.

Α, ωραίο υλικό για πολιτική αυτό, οι μετανάστες που ζητούν πολιτογράφηση. Το φθινόπωρο κυκλοφορεί μια τράπεζα θεμάτων με ένα σωρό ερωτήσεις, δύσκολες, περίπλοκες, γεμάτες παγίδες, και με μερικά λάθη στα κείμενα. Πλούσια ύλη,  και οι εξετάσεις θα γίνονται γραπτά, αδιάβλητες.  Ευκαιρία να μάθουν κάτι παραπάνω για την ένδοξη χώρα μας όσοι έκαναν την εξαιρετική επιλογή να θέλουν να ζήσουν εδώ. Μια χώρα που γιορτάζει διακόσια χρόνια ζωής, ελευθερίας, επεκτάσεων, επιτευγμάτων, δημοκρατικών αγώνων κλπ.

Στα μυστήρια μέρη που διδάσκονται οι μετανάστες, ρίχνονται στη μελέτη να αφομοιώσουν όλο αυτό το υλικό. Και τώρα, ένα μήνα πριν τις πανελλήνιες αυτές εξετάσεις, βγαίνει και υπουργική απόφαση ότι πρέπει και να αποδείξουν πως δούλευαν συνέχεια τα τελευταία χρόνια, με αξιοπρεπές εισόδημα. Δεν φτάνει να μαθαίνετε, πρέπει και να δουλεύετε, με αποδείξεις, ταμεία, κρατήσεις.  Δεν φτάνει να δουλεύετε, πρέπει και να μαθαίνετε: ελληνική Ιστορία, γλώσσα, Γεωγραφία, πολιτικούς θεσμούς και πολιτισμό.

Δύσκολο πολύ να καταφέρετε να πολιτογραφηθείτε, αλλά τουλάχιστον αυτή τη φορά θα πάρετε μια γεύση του ελληνικού μεγαλείου σε όλη τη μικρότητά του. Θα είναι συμπυκνωμένο μάθημα ιστορίας, των νεωτέρων χρόνων βέβαια. Για τους αρχαίους, θα πρέπει να βολευτείτε όπως ξέρετε, στις κουκέτες, τις κουζίνες των ξένων σπιτιών, διαδρόμους, πάρκα και λοιπές εγκαταστάσεις.

 

Κυψέλη- Φάληρο με τα πόδια

 Καθώς τα όμορφα παπούτσια σκονίζονται στην πάντα άβολη θέση τους μέσα στο σπίτι και φθείρονται τα αθλητικά στους δρόμους, απλώνεται η πόλη με νέες προοπτικές μπροστά στις δυνάμεις μας. Και ποιος τα λέει αυτά, εγώ που παρίστανα ότι την ξέρω, έχοντας περάσει άπειρες ώρες να την περπατώ σε όλες τις κατευθύνσεις, νόμιζα. Ντρέπομαι που το λέω, αλλά προσπερνούσα τις αναγγελίες του Τύπου για ποδηλατόδρομους από το κέντρο στην παραλία, δεν τα πίστευα, δελτία τύπου των δημάρχων χωρίς αντίκρισμα είναι αυτά, έλεγα, έχοντας καταναλώσει υπερβολική ποσότητα δελτίων τύπου στην καριέρα μου.

Χρειάστηκε λοιπόν να με πάρουν από το χέρι οι φίλες μου και να μου δείξουν ότι ο ποδηλατόδρομος υφίσταται κι έχει τη χαλαρή λειτουργία που οφείλει στη χώρα των χαλαρών, δηλαδή περπατιέται κι από πεζούς. Ας όψονται οι κλέφτες ποδηλάτων που με έχουν κάνει δίποδο άτροχο εδώ και δεκαετίες. Δώσαμε λοιπόν ραντεβού στο άγαλμα της Μελίνας που έχει και παγκάκια, για την πρώτη στάση, διότι είχαμε ξεκινήσει ποδαράτο από τις γειτονιές μας, εκείνη Ιλίσσια, Κυψέλη εγώ. Κι από κει με πήγε στου Φιλοπάππου, όπου εγώ της διηγήθηκα την ιστορία του καημένου του άρχοντα που τον άφησε ο παππούς χωρίς βασίλειο, αλλά εκείνος εκεί, Φιλόπαππος με το όνομα, κι εκείνη μου έδειξε τα πέτρινα σπίτια της πρώην συνοικίας το Όνειρο, η οποία από ευφημισμός έχει γίνει αληθινό όνειρο. Κι ευτυχώς είναι τύπος που καταγράφει γεωγραφικά τις ταβέρνες, οπότε οδηγημένη από το αλάθητο αυτό κριτήριο με έβγαλε στα ορεινά Πετράλωνα, απ’ όπου κατηφορίζοντας φτάσαμε στο σταθμό του ΗΣΑΠ. Κι εκεί περνώντας απέναντι μπήκαμε στον επίσημο ποδηλατόδρομο που συνεχίζεται μέχρι το Φάληρο, και γελώντας με την κατάπληξη μου με έβγαλε φωτογραφία να δοκιμάζω τα όργανα γυμναστικής του Δήμου Ταύρου, ή ίσως να ήταν του παρακάτω Δήμου.

Μπέρδεψα λίγο τους Δήμους, οπότε χρειάστηκε να κάνω επανάληψη, στο γυρισμό. Ταύρος, Καλλιθέα, Μοσχάτο, Φάληρο. Από το σταθμό του Ταύρου και μετά αφήνει ο ποδηλατόδρομος τις γραμμές και ακολουθεί τον Ιλισσό, την τσιμεντένια κοίτη δηλαδή, που νερό δεν έχει, έχει όμως δέντρα ένθεν και ένθεν. Ας μην τα θέλουμε όλα δικά μας. Κρίμα που το ποτάμι με το νερό είναι σκεπασμένο, ο Κηφισός λίγο πιο πέρα, λάθος προγραμματισμός για τις βόλτες των ρομαντικών τύπων που είναι πια στις μέρες μας πολιτικό αίτημα πλειοψηφίας. Τότε που τους διευθετούσαν και τους σκέπαζαν τους ποταμούς, και αποφάσιζαν πού θα τους αφήσουν και πού θα τους κλείσουν, δεν ήταν. Τότε ήταν αίτημα να φύγει η βρώμα των ανοιχτών αγωγών και να ανοιχτούν δρόμοι, ή να δημιουργηθούν δρόμοι που να φεύγουν γρήγορα από τα στενάζοντα στενά. Πάλι καλά που περίσσεψε και λίγος περίπατος για το μέλλον, δηλαδή το δικό μας παρόν.

Φτάσαμε ως τη γέφυρα και μπροστά μας ανοίχτηκε αυτό που ονομάσαμε ‘νέες χώρες’, σε πολύ νεανική κατάσταση. Συναντήσαμε μια ντόπια φίλη δηλαδή, η οποία έφερε τις παιδικές μας αναμνήσεις στα ίσα τους: πράγματι, εκεί κάναμε μπάνιο όταν ήμασταν παιδιά, αλλά μετά μεταφέρθηκαν μπάζα και προσχώσεις, πέρασαν δρόμοι, μεγάλωσε η στεριά μέσα στη θάλασσα, κι έκτοτε ακόμα σχηματίζεται ο τόπος, τώρα δε είναι σε οργασμό με λόφους από χώμα που αλλάζουν σχήμα διαρκώς, αδιαμόρφωτο τοπίο.

Τώρα που το μάθαμε, θα ξαναπάμε μόλις διαμορφωθεί. Προς το παρόν επιστρέφουμε και φτάνουμε ως το τέρμα, μέχρι την επίσημη έναρξη του ποδηλατόδρομου, στο Γκάζι. Τα έξυπνα τηλέφωνά μας, που μετρούν βήματα, μας συγχαίρουν με χρυσά κύπελα και μουσική θριάμβου. Κάναμε ρεκόρ. Ζήτω οι διαδημοτικές μετακινήσεις χωρίς αυτοκίνητο!