Η μάρτυρας της Ενωμένης Ευρώπης

H Ενωμένη Ευρώπη δεν είχε ανάγκη από μάρτυρες. Αρκούσαν οι νεκροί τόσων πολέμων που έχουν γίνει στο έδαφός της ανάμεσα σε εχθρικά έθνη, εχθρικά δόγματα, εχθρικά κράτη, εχθρικές ηγεσίες, αυτοκρατορίες, θρησκείες και ιδεολογίες. Ηδη τα παιδιά στο σχολείο βασανίζονται να ξεχωρίσουν τον τριακονταετή από τον εκατονταετή πόλεμο, τον Πρώτο από τον Δεύτερο Παγκόσμιο, την Αντιμεταρρύθμιση από την Ιερά Συμμαχία, τις αλλαγές στρατοπέδων, τις αλλαγές συνθηκών, τις αλλαγές συνόρων.
Ενα πράγμα ξέρουν μόνο τα παιδιά, ότι γεννήθηκαν σε εποχή προνομιακή, ότι οι γονείς τους δεν γνώρισαν πόλεμο, ούτε κι οι παππούδες τους. Ως εκεί. Οι προπαππούδες όμως, μερικοί εκ των οποίων ζουν ακόμα, οι άνθρωποι πάνω από 70, αυτοί γνώρισαν τον πόλεμο, οι πάνω από 75 τον θυμούνται, οι ογδοντάρηδες και βάλε μπορούν να τον διηγηθούν.
Μαζί τους είναι ζωντανή ανάμεσά μας η μνήμη του πολέμου. Αυτοί θυμούνται πόσο μικρή ήταν τότε η αξία της ζωής. Τους γνωρίσαμε με τις απώλειές τους, τις κουβάλησαν μαζί τους σε όλη τους τη ζωή.
Οι μάρτυρες της Ενωμένης Ευρώπης είναι οι εκτελεσμένοι θείοι μας, οι γιαγιάδες που πέθαναν από τον καημό τους, οι αιχμάλωτοι που βύθισαν σε τύψεις τους πατεράδες μας, οι εξόριστοι και οι εκτοπισμένοι που δεν μπόρεσαν ποτέ να ξανασυνηθίσουν την καθημερινότητα, οι προσηλωμένοι στο όνειρο της ειρήνης που δεν ήξεραν πώς να την κουμαντάρουν την ειρήνη, όταν ήρθε. Δεν χρειαζόταν άλλος μάρτυρας, άλλος ήρωας, αιώνες χυμένου αίματος στην όντως γηραιά αυτή ήπειρο έφταναν και περίσσευαν για να χτιστεί η ένωσή της.
Και να που στα καλά καθούμενα απέκτησε η Ενωμένη Ευρώπη μια μάρτυρα, μια αθέλητη ηρωίδα, τη Βρετανίδα βουλευτή Τζο Κοξ που είχε ταχθεί μαχητικά υπέρ της παραμονής της χώρας της στην Ενωση, κι είναι ξεκάθαρο ότι δολοφονήθηκε γι' αυτόν τον λόγο. Επειδή τόσα χρόνια μετά την είσοδο της Βρετανίας στην Ε.Ε. μπορεί ακόμα να παίζεται αυτό το πολιτικό παιχνίδι, να προκηρύσσεται δημοψήφισμα αν πρέπει να μείνει ή να φύγει. Να ξαναμπαίνουν όλα στη ζυγαριά, σαν να έχει ξεχαστεί τι είναι η Ενωμένη Ευρώπη, τι επιδιώκει, τι προσπαθεί να κάνει.
Είναι τρομερή η δύναμη που διαθέτουν οι πολιτικοί και η ικανότητά τους να ερεθίζουν με τέτοιο τρόπο τους εθνικισμούς, να εμφανίζουν την Ευρώπη σαν ένα παιχνίδι αναμέτρησης, ή διαπραγμάτευσης όπως τη λένε οι δικοί μας, όπου συμμετέχουν αντιπροσωπεύοντας τον λαό τους και παίζουν για να ρίξουν τους άλλους λαούς και να κερδίσει, λέει, ο δικός τους.
Μπορεί στο τέλος να τα καταφέρουν, να τη διαλύσουν εις τα εξ ων συνετέθη την Ενωση, τόσοι και τόσοι θρηνούν ήδη γι' αυτή τη διάλυση, πιστεύοντας στο βάθος ότι ο θρήνος θα τη φέρει γρηγορότερα και ασφαλέστερα, να δούμε ύστερα τι θα γίνει, θ’ αρχίσουν οι ενδοευρωπαϊκοί πόλεμοι ξανά ή όχι; Θα ζήσουν τα παιδιά αυτό που απέφυγαν οι παππούδες; Ποιος θα σταματήσει την καταστροφή που κάνουν οι οπαδοί του μίσους;
Ας γίνει η μνήμη της Τζο Κοξ, αυτής της ξεχωριστής και θαρραλέας πολιτικού, τροφή συνείδησης για τους πολίτες όχι μόνο της Βρετανίας, όλων των Ευρωπαίων, ας μη χρειαστεί άλλη θυσία, ας μην υπάρξει άλλος μάρτυρας, ας μείνει στην Ευρώπη η Βρετανία, ας προχωρήσουμε επιτέλους στις Ηνωμένες μας Πολιτείες.

Μια βόλτα στην Αγιοπετρούπολη

Από το ταξίδι μας στην Πετρούπολη

Μείνετε μαζί μας!

Πολίτες της Ενωσης, από εδώ παρακαλώ. Πάντα οι ουρές είναι μικρότερες. Εμείς είμαστε αυτοί, προχωράμε με περηφάνια στον διάδρομο κάτω από τον γαλάζιο κύκλο με τα κίτρινα αστέρια.
Βρισκόμαστε σε αεροδρόμιο του Λονδίνου και δεν μπορώ να μη σκέφτομαι ότι όλη αυτή η προνομιακή κατάσταση κινδυνεύει από το δημοψήφισμα για την έξοδο ή την παραμονή της Αγγλίας στην Ευρώπη.
Πώς θα είναι τα ταξίδια αν αποφασίσουν οι Βρετανοί ότι πρέπει να φύγουν; Τέρμα οι μπλε πινακίδες με τ’ αστέρια, οι ξεχωριστές ουρές, το ταξίδι με την ταυτότητα; Τα παιδιά μας, που εργάζονται εδώ ως Ευρωπαίοι πολίτες χωρίς καμιά δυσκολία, τι θα πρέπει να κάνουν;
Θα συμμαζευτούμε στην ήπειρο αποκόβοντας το μεγάλο νησί που πάντα ήθελε να διατηρεί τον μοναδικό νησιωτικό του χαρακτήρα; Τις πένες του, τις ίντσες του, τα μίλια του, την αριστερή του λωρίδα, όλες του τις ιδιαιτερότητες που τις θεωρεί ατόφιο χρυσάφι;
Οι οπαδοί της παραμονής στην Ενωση κάθε μέρα δημοσιεύουν άρθρα με έρευνες, στατιστικές, νούμερα, που αποδεικνύουν ότι οι Βρετανοί είναι ωφελημένοι από την Ε.Ε. Ισως το παρακάνουν με τα νούμερα, παρατηρούν οι Ελληνες Λονδρέζοι μου. Οι άλλοι, οι οπαδοί της αποχώρησης, απευθύνονται στο συναίσθημα με απλό, αδρό τρόπο.
Να, σαν αυτόν τον νεαρό στην παμπ που αυτοπροσκλήθηκε στην παρέα μας να ρωτήσει αν είμαστε με το «μέσα» ή με το «έξω». Με το «μέσα» είμαστε, ρε φίλε, του είπαν οι δικοί μου, κι εκείνος, χωρίς πολύ επιθετικό ύφος, δηλώνει πως είναι με το «έξω» ρε φίλε, γιατί, κοίτα να δεις, ο παππούς μου πολέμησε στην Ευρώπη τους Γερμανούς και δεν μπορεί τώρα να είναι στην ίδια ένωση μαζί τους. Οχι ρε με δαύτους!
Τα ενδιάμεσα είχαν ξεχαστεί για τον ανθενωτικό αυτόν ψηφοφόρο, ο Ψυχρός Πόλεμος, οι αλλαγές των συμμαχιών, οι δύο Γερμανίες κ.λπ. κ.λπ., είχε επιστρέψει στις αντιθέσεις του τελευταίου αληθινού ευρωπαϊκού πολέμου, σαν να ήταν ο μόνος αυτός με το γνήσιο, άφθονο αίμα που μπορούσε να του καθορίσει την ταυτότητα ανεξίτηλα.
Μα ακριβώς γι' αυτό πρέπει να μείνετε, προσπαθώ να σκεφτώ σε σωστά αγγλικά, αλλά γυρίζει την πλάτη και πάει να παρακολουθήσει Γιούρο.
Τι να σου κάνουν οι στατιστικές, οι αριθμοί και τα ποσοστά μπροστά στην ανάγκη να ανήκεις κάπου; Κι αν αυτό το συναίσθημα δεν μπορεί να το προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ενωση, με τόσο ωραία σημαία, τόσο λαμπερά αστεράκια, με τις ωραιότερες νότες που γράφτηκαν ποτέ για ύμνο της (αλλά είναι Γερμανός ο συνθέτης), τότε γλιστράς στη νοσταλγία των κατορθωμάτων του παππού, που ονειρευόταν κατά πάσα πιθανότητα την ειρήνη, αλλά άντε να βρει τον εγγονό να του το πει.
Μια ποδοσφαιρική ομάδα για όλη την Ευρώπη, γιατί δεν σκέφτηκε, τότε που υπήρχε συναίσθημα, να φτιάξει ο Ντελόρ; Μια ομάδα με τους καλύτερους παίκτες όλων των χωρών, που θα αντιμετώπιζε χώρες ισάξιων πληθυσμών πάνω–κάτω, την Κίνα, την Ινδία, τις ΗΠΑ, τον νικητή του Παναφρικανικού Κυπέλλου και τέτοια; Εκεί οι πολεμιστές παππούδες να φέρνουν τις ασπίδες τους κι οι νεαροί παθιασμένοι οπαδοί να κουνούν τις σημαίες με πάθος;
 https://www.efsyn.gr/arthro/meinete-mazi-mas

Kαφεδάκι στα ΚΤΕΛ

Στο σταθμό των ΚΤΕΛ, κάθομαι στο καφενείο και φαντάζομαι τους ανθρώπους που τον σχεδίασαν να κοιτάζουν γύρω τους και να μιλούν μεταξύ τους:

-Εδώ πρέπει να βάλουμε τα δυνατά μας για την ασχήμια, ο σταθμός βρίσκεται σε συμπαθητική πόλη, σε ωραίο σημείο, θα δυσκολευτούμε να τον κάνουμε όσο άσχημο χρειάζεται.

-Κοίτα, σε τέτοιες περιπτώσεις σημασία έχει η λεπτομέρεια. Να προσέξουμε τις φορμάικες στα γκισέ, να φαίνεται το νοβοπάν σκασμένο. Χαρτιά κολλημένα παντού με σελοτέιπ, καρέκλες από κείνες τις πλαστικές με τα αλουμινένια πόδια που αναδεικνύουν τη βρώμα του πατώματος...

-Υπάρχουν ακόμα αυτές οι φριχτές καρέκλες;

-Θα δυσκολευτούμε λίγο να βρούμε, αλλά αξίζει ο κόπος, το αποτέλεσμα είναι εγγυημένο.

-Το χρώμα στους τοίχους σκατουλί, οπωσδήποτε!

-Εννοείται, πάνω σ' αυτό έχω κάνει μελέτη, πώς να κάνεις το καφέ χρώμα να μην είναι απλώς καφέ...

-Και στις τουαλέτες θα βάλουμε κουτιά σαπουνιού που θα είναι πάντα άδεια και σπασμένα;

-Φυσικά, και άσπρα πλακάκια που βρωμίζουν αμέσως. Και θήκες χαρτιού πάντα κενές. Και φτηνά καζανάκια που χαλάνε σε δυο μέρες, κι ύστερα στάζουν, φράζουν, κλπ κλπ.

-Να έχει κάτω πάντα λίγη λάσπη, αλλιώς χαλάει το σύνολο.

-Μείνετε ήσυχος.

-Τέλεια. Όμως η αίθουσα αναμονής δεν είναι ακόμα αρκετά χάλια.

-Τι λέτε για επιγραφές με τεράστια κόκκινα γράμματα πάνω από τα γκισέ, στριμωγμένα πάνω από άλλα πράσινα;

-Κάτι γίνεται. Οι πίσω πόρτες όμως, που οδηγούν στα λεωφορεία, εμποδίζουν το καυσαέριο να φτάσει στο καφενείο, κάτι που νομίζω νοθεύει τις παραδόσεις μας...

-Έχετε δίκιο, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε; Οι παραδόσεις μας κινδυνεύουν κάθε στιγμή, ορίστε ο καφετζής θέλει να βάλει ασύρματο ίντερνετ για τους πελάτες, δωρεάν!

-Αίσχος! Θα μπορεί κάθε νεαρός να ξεφεύγει από το υπέροχα σιχαμένο περιβάλλον που με τόσο κόπο δημιουργούμε. Γιατί το επιτρέψατε αυτό;

-Τι να σας πω; Η νεολαία δεν έχει σωτηρία...

-Είναι λυπηρό, πράγματι. Ωστόσο πολλοί νέοι κάνουν ό,τι μπορούν μουτζουρώνοντας τα πάντα, δεν είναι όλοι άχρηστοι.

-Δίκιο έχετε, δε λέω. Όπως στο σιδηροδρομικό σταθμό Πελοποννήσου, αυτή τη ντροπή της ελληνικής σταθμιακής παράδοσης.

-Αφείστε, δεν αντέχω ούτε να τον σκέφτομαι. Τέτοια απαράδεκτη επέμβαση στην αισθητική μας! Ευτυχώς, του φερόμαστε όπως του αξίζει, ρημάζει και βρωμάει. Και παραδέχομαι πως έχετε δίκιο, υπάρχουν και νέοι άξιοι συνεχιστές, το έχουν περιποιηθεί καταλλήλως αυτό το δυτικόφερτο κτίριο. Ας τους αφήσουμε λοιπόν να έχουν ίντερνετ, δεν θα είμαστε δογματικοί!

-Σωστά, ας κρατήσουμε το θρησκευτικό και γλωσσικό μας δόγμα, κι ας είμαστε χαλαροί στο θέμα των σταθμών.

-Τι να κάνουμε; Στη ζωή χρειάζεται να συμβιβάζεται κανείς.

-Έτσι είναι. Να κεράσω ένα νερόπλυμα να πάνε κάτω τα φαρμάκια;

-Με μπαγιάτικο παστέλι παρακαλώ, έχω κι εγώ τις αδυναμίες μου.

Τα πριγκιπόπουλα πάνε σχολείο

Η συζήτηση για βασιλόπουλα και πριγκίπισσες στο Facebook μου θύμισε την αυστηρή σύσταση μιας θείας, όταν ήμουν παιδί. Διάβαζα τότε μετά μανίας τα μικρά Κλασσικά Εικονογραφημένα, που βέβαια ήταν όλα ιστορίες με βασιλιάδες, τα είχε προσέξει και ως φανατική βενιζελική που ήταν, όπως όλη η οικογένεια του πατέρα μου, είχε θεωρήσει χρήσιμο να μου κάνει παρατήρηση: «Όλο για βασιλιάδες διαβάζεις, δεν υπάρχουν άλλα παραμύθια;» Είχα μείνει άφωνη και πληγωμένη, δεν είχα τότε τη δύναμη και τη γνώση να της απαντήσω πως, όχι, δεν υπάρχουν άλλα παραμύθια.
Όλα τα παραμύθια είναι για βασιλιάδες, ή για φτωχόπαιδα που γίνονται βασιλιάδες, γι’ αυτό είναι τόσο απαραίτητα στην ψυχική ανάπτυξη των παιδιών. Βασιλιάς θα γίνει ο μικρός αναγνώστης, το αδύναμο παιδί που διαβάζοντας σιγουρεύεται ότι θα μεγαλώσει, μαθαίνει να ελπίζει και, το κυριότερο, μαθαίνει τους σωστούς τρόπους να αντιμετωπίζει τις δοκιμασίες, την αξία της φιλίας και της συνεργασίας, της ακεραιότητας και της τιμιότητας. Μαθαίνει την εμπιστοσύνη, τη γενναιότητα,  την αφοσίωση, την αγάπη και το σεβασμό σε κάθε πλάσμα. Όλα τα σπουδαία πράγματα που δίνουν αξία στη ζωή. Το πώς θα γίνει δηλαδή ολοκληρωμένος άνθρωπος. Έπρεπε να διαβάσω την «Ψυχανάλυση των παραμυθιών» του Μπετελχάιμ για να μπορέσω να απαντήσω πλήρως στη θεία μου (Όχι ότι το έκανα ποτέ στ’ αλήθεια. Πάντως είχε καταφέρει τότε να μου δηλητηριάσει την ευχαρίστηση του διαβάσματος)
Προφανώς δεν έπαιζε ρόλο αν η οικογένεια ήταν βενιζελική, στη δική μου γενιά τα μικρά παιδιά δεν τα αποκαλούσαν με τίτλους ευγενείας, ούτε καν χαϊδευτικά. Οι γονείς ήταν τότε απαιτητικοί, αυστηροί και δύσπιστοι, πράγμα που θεωρώ χειρότερο από τη νέα διαπαιδαγώγηση.
Προσωπικά ζηλεύω τα σημερινά παιδιά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάθε γενιά μεγαλώνει καλύτερα από την προηγούμενη, κι η αξία της παιδικής ηλικίας δεν είχε ποτέ τόσο μεγάλη αναγνώριση. Πράγμα που συχνά οδηγεί στο άλλο άκρο, πολλές οικογένειες δυσκολεύονται πια να θέσουν όρια στα παιδιά τους, οπότε υποφέρουν μεγάλοι και μικροί. Τα μικρά πριγκιπόπουλα αργούν να καταλάβουν ότι και τα άλλα πριγκιπόπουλα γύρω τους εχουν ίσα πριγκιπικά δικαιώματα, ενίοτε μάλιστα δυσκολεύονται να αντιληφθούν ακόμα και τους κανόνες διαδοχής του βασιλικού θρόνου. Τα εκατομμύρια πριγκιπόπουλα που μεγαλώνουν στον πολιτισμένο κόσμο δεν καταφέρνουν πάντα να γίνουν σωστοί βασιλιάδες, δηλαδή υπεύθυνοι ενήλικες. Οι παλιές μέθοδοι μπερδεύονται με τις νέες και τα παιδιά μπερδεύονται κι αυτά με την έκταση των πριγκιπικών τους προνομίων.
Το σχολείο, το κατεξοχήν μέρος όπου γίνεται η πρώτη σύναξη των υψηλοτήτων, είναι πολύ σημαντικό για την περαιτέρω εξέλιξή τους στο είδος των σύγχρονων βασιλιάδων που χρειάζεται η σημερινή ζωή, πολιτών δηλαδή με σεβασμό στον εαυτό τους και σε ό,τι τους καθιστά πολίτες. Οφείλει να παίξει τεράστιο ρόλο, αλλά πώς θα το κάνει αν δεν αναγνωρίσει τους τίτλους; Τα σημερινά παιδιά-πριγκιπόπουλα πάνε σε σχολεία που συχνά τα υποτιμούν, ακόμα και σαν κτίρια, σαν ωράρια, σαν προγράμματα απασχόλησης. Τους ζητούν να ταξιδέψουν πίσω στο χρόνο, σε μια προηγούμενη, φτωχή εποχή.
Υπάρχει μια σωστή άποψη στις υποδείξεις του υπουργείου, και μια λάθος διατύπωση: κάθε παιδί είναι βασιλόπουλο στην οικογένειά του, και στο σχολείο είναι βασιλόπουλα όλα μαζί. Τα παιδιά δεν γίνονται απλά παιδιά τη μέρα που πάνε σχολείο. Παραμένουν πρίγκιπες, έτοιμα να γνωρίσουν στην αυλή τους συνπρίγκιπες της πολιτείας. Δύσκολη δουλειά για δασκάλους και γονείς πριγκίπων. Βασική προϋπόθεση, τα σχολεία να σέβονται τους μικρούς πρίγκιπες και τους βασιλείς γονείς τους. Να είναι καθαρά και ελκυστικά σαν ανάκτορα, με προδιαγραφές μέλλοντος, με καλούς εκπαιδευτικούς, να λειτουργούν σωστά και πλήρως, να μην κλείνουν για να γίνει γενική συνέλευση των δασκάλων, π.χ. να αναζητούν συνέχεια τρόπους βελτίωσης, να εκσυγχρονίζονται συνέχεια, και άλλα τέτοια παραμυθένια.
Μπορεί οι μεγάλοι αυτής τη χώρας να αλλάζουν, να μιζερεύουν, να σκύβουν το κεφάλι, να κόβουν tα φτερά τους κ.λπ. κ.λπ. όμως τα πριγκιπόπουλα παραμένουν πριγκιπόπουλα.
http://www.athensvoice.gr/article/city-news-voices/%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B7/%CF%84%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%B3%CE%BA%CE%B9%CF%80%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B1-%CF%80%CE%AC%CE%BD%CE%B5-%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%BF  

Όχι άλλα δάκρυα

Ο καθένας με την αισιοδοξία και με την απαισιοδοξία του. Από χτες, πολλοστή νύχτα αγρύπνιας και αγωνίας, αν και πια η αγωνία δεν υπάρχει, κι η αγρύπνια απλώς έχει γίνει κάτι σαν τικ, για την παρακολούθηση μιας ακόμα ψηφοφορίας ενός ακόμη μνημονίου, οι αισιοδοξίες και οι απαισιοδοξίες έχουν μπερδευτεί σαν τουρίστες του Μάη που ήρθαν για μπάνια και έπεσαν σε βροχές. Θρηνούν οι μεν για την εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας, θρηνούν και οι δε. Στις χαρές μαλώναμε, στις λύπες ξαναμαλώνουμε. Για άλλους λόγους. Ή και για τους ίδιους, δεν ξέρω πια.

Υπάρχουν πολλοί ωραίοι θρήνοι στο μελόδραμα, καθώς και προτροπές για θρήνο. Κλάψε κοριτσάκι, λέει ο Ριγολέτος στην κόρη του, όταν αυτή του ομολογεί με δάκρυα ότι αμάρτησε για τον έρωτα. Μου κόλλησε η φράση παρακολουθώντας τους θρήνους, αλλά αν μπορούσα να τραγουδήσω με φωνή βαρύτονου στη Βουλή εκείνη την ώρα θα προέτρεπα τους βουλευτές να μην κλαίνε. Πάλι ιταλικά βεβαίως, με το χαριτωμένο εκείνο τραγουδάκι της Ρίτας Παβόνε που έλεγε: “Μην κλαις, θα γυρίσει σίγουρα!” Που μεταφράζεται απλά, στη συγκεκριμένη περίπτωση, πάλι με 99 χρόνια και ισάριθμους καιρούς, πάλι δικά μας θά' ναι. Μετρημένα ένα- ένα.

Στην πραγματικότητα όμως θα προτιμούσα να γράψω ένα δικό μου τραγούδι που να λέει, μην κλαίτε βρε παιδιά, δεν είπαμε ότι η εθνική κυριαρχία ούτως ή άλλως πρέπει να παραχωρείται σταδιακά στους ευρωπαϊκούς θεσμούς; Ε, ευκαιρία είναι να το δούμε θετικά το πράγμα. Να αρχίσουμε την εξάσκηση στις παραχωρήσεις. Αν με ρωτούσατε θα έλεγα να δώσουμε και λίγη ακόμα, αλλά είναι οι θεσμοί χαλαροί αυτή την εποχή και δεν τη θέλουν, δεν τους νοιάζει, με το μολυβάκι στ' αυτί σαν τους μπακάληδες μετράνε δισ χρεών, το σαλιώνουν και γράφουν νούμερα στις στήλες εσόδων -εξόδων. Οπότε έχεις τους δικούς μας να ολοφύρονται σε δυο κατευθύνσεις. Πάει η εθνική κυριαρχία από τη μία, αλλά πάει και η Ευρώπη από την άλλη, χάνεται, έπεσε στα νύχια της γραφειοκρατίας, διαλύεται εις τα εξ ων συνετέθη, δεν υπάρχει ευρωπαϊκό όραμα. Και με μπερδεύουν περισσότερο, τη θέλετε ή δεν τη θέλετε την Ευρώπη; Αν τη θέλετε, δεν πάει ακόμα, είμαστε εδώ και τη στηρίζουμε. Κι όσο υπάρχω θα υπάρχεις. Αν δεν τη θέλετε, γιατί θρηνείτε που διαλύεται; Χαρείτε, κάθε κράτος θα πάρει ό,τι του ανήκει, θα κλείσει τα σύνορα, θα χρειαζόμαστε διαβατήρια παντού, μπορεί να σκαρώσουμε και καναν πόλεμο εδώ στα Βαλκάνια που τό' χουμε το βίτσιο, θα ξαναγίνει συναρπαστική η ζωή μας.

Όχι άλλα δάκρυα, θα την πατήσουμε σαν την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων που πρώτα έκλαψε λιγάκι πεσμένη στο πάτωμα, κι αργότερα, όταν μίκρυνε πολύ και ξαναβρέθηκε στο ίδιο σημείο, τα δάκρυά της είχαν γίνει λίμνη και κόντεψε να πνιγεί.