Μη μου δολοφονείς το χαρακτήρα

 εν έχω καταλάβει ακόμα εντελώς τι σημαίνει ακριβώς αυτή η έκφραση. Η «δολοφονία χαρακτήρων». Εκτός αν δεν θέλω στο βάθος να το καταλάβω, έχω άρνηση να την αποδεχτώ. Ωστόσο πρέπει να προσπαθήσω, γιατί τη συναντώ όλο και συχνότερα σε άρθρα (ευτυχώς όχι ακόμα σε βιβλία, αλλά είναι θέμα χρόνου) σε κείμενα ανθρώπων σπουδαίων και σπουδαγμένων στην Αμερική. Που σημαίνει ότι είναι αγγλικά μεταφρασμένα, κάτι σαν αυτά που κάποτε τα λέγαμε «αγγλισμούς» αλλά τώρα δεν τολμάμε να τα πούμε έτσι. Θα ακουστεί πολύ γραφικό και ξεπερασμένο να λες ότι αγγλισμός είναι και η καλησπέρα από τις 12 το πρωί, και το επίθετο δραματικός, -ή, -ό με την έννοια του θεατρικού δηλαδή του εντυπωσιακού, και η αγκαλιά που έπαψε να είναι το ρήμα «αγκαλιάζω» κι έγινε «κάνω μια αγκαλιά», κι ακόμα κάμποσα που θα αυξάνονται και θα πληθύνονται προϊόντος του χρόνου, κι ούτε ξέρω ακόμα τι άλλο. Πάντως μέσα σ’ αυτό το εντυπωσιακό μπουκέτο η «δολοφονία χαρακτήρων» είναι σίγουρα το πιο εντυπωσιακό λουλούδι. (Μήπως και το πιο δραματικό; Ε, ναι, βέβαια!)

Πιάσε τις λέξεις μια- μία μπας και βγάλεις άκρη. Χαρακτήρας, στα ελληνικά σημαίνει πολλά πράγματα. Σημαίνει το χαρακτήρα του ανθρώπου, αλλά σημαίνει και τους ήρωες μυθοπλασίας, και τα κινέζικα γράμματα, είναι δηλαδή μια λέξη ήδη ασφυκτικά πολυσήμαντη. Η λέξη δολοφονία ξέρουμε πολύ καλά τι σημαίνει, φόνος μετά δόλου, κάτι πολύ ξεκάθαρο και μοναδικό. Χρησιμοποιείται βέβαια και μεταφορικά, αλλά όσο να ’ναι θέλει λίγη προσοχή στις μεταφορές, δολοφονία είναι, δεν είναι απλή σωματική βλάβη εξ αμελείας, λέμε τώρα. Δολοφονία χαρακτήρων άρα, μπορεί να κάνει ας πούμε ένας συγγραφέας που αποφασίζει ότι οι ήρωες του θα πεθάνουν, ή κατά προτίμηση θα δολοφονηθούν, κι ακόμα να γράφει και να μιλάει ελληνικά. Και ο Κινέζος αυτοκράτορας που θα αποφασίσει να καταργήσει κάποιους από τους 3.000 κινέζικους χαρακτήρες, άντε να πεις ότι κάνει δολοφονία, αν έχεις καθίσει να τους μάθεις όλους και ξαφνικά πάει ο κόπος σου χαμένος. Όπως νιώσαμε εμείς οι παλιοί όταν μας κατάργησαν τις δασείες και τις περισπωμένες που είχαμε φτύσει αίμα να μάθουμε για δώδεκα χρόνια στο σχολείο. Ε, το ξεπεράσαμε πάντως σε γενικές γραμμές. Άλλα είναι που δεν ξεπερνάμε, όπως τη σταδιακή κατάργηση των πτώσεων χωρίς προεδρικά διατάγματα και τα παρεμφερή. Δεν πειράζει, θα τα συνηθίσουμε κι αυτά, πού θα πάει. Εξάλλου δεν υπάρχουν πια Κινέζοι αυτοκράτορες. Παίζει μια δραματική αλλαγή εκεί κάτω, στο θέμα των αυτοκρατόρων.

Η προσπάθεια αντίστασης είναι μάταιη. Η δολοφονία χαρακτήρων δολοφονεί πρωτίστως κάτι τύπους σαν εμάς που θυμούνται ακόμα τη νέα ελληνική γλώσσα της σχολικής μεταρρύθμισης Παπανούτσου, πριν το 1967 δηλαδή, είδος εν ανεπαρκεία η οποία συν τω χρόνω αυξάνεται δραματικά. Η ανεπάρκεια. Η οποία από τα βάθη της ψυχής ανασύρεται όταν βλέπει τέτοιες εκφράσεις, και στηρίζει άκουσα την εξάπλωσή τους. Μα κάτι σπουδαίο πρέπει να είναι για να το γράφουν συνέχεια καθηγητάδες από την Αμερική. Εγώ δεν καταλαβαίνω, που σπούδασα μόνο στην Ελλάδα. Και λιγουλάκι σε χώρες παλιές, παρακμιακές, που δεν μπορούν να επιβάλουν το γλωσσάρι τους. Ας πρόσεχα. Είναι σαν τεστ γνώσεων, αν σε ενοχλεί σημαίνει ότι ανήκεις σε παρακατιανούς αποφοίτους ελληνικών σχολών που δεν έκαναν μεταπτυχιακό σε ανθρωπιστικές επιστήμες. Κι ας μη σου φαίνεται ανθρωπιστική η δολοφονία. Έστω και χαρακτήρων.

Ακόμα προσπαθώ να μεταφράσω, τι εννοούν οι ποιητές, συγγνώμη, οι καθηγητές, όταν γράφουν περί δολοφονίας χαρακτήρων; Μήπως ας πούμε, προσβλητικές επιθέσεις; Συκοφαντικές δυσφημήσεις; Σκέτες δυσφημήσεις; Δεν έχω καταλήξει. Καμία ακριβής μετάφραση δεν είναι εξίσου βαρύγδουπη, κι επειδή τα βαρύγδουπα μας αρέσουν, οφείλω να υποχωρήσω. Σκέφτομαι μάλιστα, τι κρίμα να γεννηθώ τόσο νωρίς. Αν ήμουν τώρα έφηβη, θα μπορούσα να πω στους γονείς μου, αν μου έκαναν αυστηρές παρατηρήσεις, σαν εκείνες που συνήθιζαν, «Μη μου δολοφονείς το χαρακτήρα!». Και θα έμεναν άφωνοι, τουλάχιστον για λίγα λεπτά.

https://www.athensvoice.gr/epikairotita/politiki-oikonomia/798309/mi-mou-dolofoneis-to-haraktira/?fbclid=IwAR2a_QgQPehMMo2wrXp1mfEkhqjSHUl-6SundEPPalt2YYi5YYf096Masqc#.ZET3Qul1zcs.facebook