Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2012

Mε ποιους θα πήγαινε ο Γαβριάς;

Αν ήταν εδώ ο Γαβριάς, θα πήγαινε με τους κουκουλοφόρους, δήλωσε ο Αλαβάνος, όχι με τα μπλοκ των κομματικών νεολαιών. Ο μέγας  διαστρεβλωτής δεν αρκείται να ξεφτιλίζει τις ιδεολογίες, ανέλαβε να τσακίσει  και τους λογοτεχνικούς μύθους. Βέβαια, είναι πιο ανυπεράσπιστοι. Τι ξέρουμε για τον Γαβριά;  Μόνο μια εικόνα μπορεί να έχει μείνει στο μυαλό μας.
Ο Γαβριάς των Αθλίων του Ουγκώ ήταν παιδί των άθλιων Θεναρδιέρων. Ο πατέρας του ανήκε στον υπόκοσμο, η μάνα του ήταν  μέγαιρα, οι αδερφές του πόρνες, ο ίδιος αλητάκι. Δεδομένα άθλια λοιπόν, αλλά το παιδί ήταν ένα κεφάτο σπουργίτι, τριγυρνούσε και τραγουδούσε, ζούσε όπου έβρισκε, όπως μπορούσε. Κάποια στιγμή περιμάζεψε δυο παιδάκια χαμένα στην πόλη κι έγινε προστάτης τους. Ήταν τα μικρά αδέρφια του, αλλά δεν το ήξερε. Μιλάμε για μυθιστόρημα. Στο οδόφραγμα του 1830 όπου πήγε μαζί με τους επαναστάτες φίλους του, σκοτώθηκε τραγουδώντας. Ήταν δηλαδή ένα παιδί- υπόδειγμα για τον Ουγκώ της τάξης των εξαθλιωμένων που αποκτά συνείδηση και διεκδικεί πολιτικά καλύτερη θέση και δικαιώματα. Αυτό το παιδί θα πήγαινε λέει να κάψει την Αθήνα. Ε όχι, δεν θα πήγαινε. Γιατί έτσι θα ξαναγυρνούσε στον υπόκοσμο από όπου προερχόταν, κι αυτό δεν ενδιέφερε ούτε το Γαβριά, ούτε τον Ουγκώ. Ο Γαβριάς πάλευε να γίνει καλύτερος ο ίδιος, εκτιμούσε τα καλά πράγματα που συναντούσε στη ζωή του και στην πόλη του. Στο βιβλίο υπάρχουν άλλα πρόσωπα  που δεν ενδιαφέρονται να ξεφύγουν απο τη μοίρα τους, πρόσωπα που έχουν ξεχαστεί. Ο Γαβριάς δεν ήταν τέτοιος ήρωας, γι αυτό τον θυμόμαστε. 
Με ανθρώπους σαν αυτούς που περιγράφει ο Αλαβάνος ο Ουγκώ δεν θα είχε γράψει μυθιστόρημα ή θα ήταν κάποιο της σειράς. Οι ήρωες του αγαπήθηκαν επειδή είχαν προσωπικότητα και δεν αφέθηκαν στη μοίρα του στερεότυπου της τάξης τους. Ο κατεργίτης Γιάννης Αγιάννης ο αδικημένος συνάντησε έναν επίσκοπο, ναι επίσκοπο, ο οποίος τον άλλαξε. Τον έκανε να μετανιώσει και να παλέψει σε όλη του τη ζωή να εξαγοράσει τις μικρές κλοπές του. Έγινε ευεργέτης, αλλά η κοινωνία στο πρόσωπο του Ιαβέρη συνέχισε να τον κυνηγά, μέχρι που ο Ιαβέρης συνειδητοποίησε ποιον κυνηγούσε και αυτοκτόνησε. 
Οι ήρωες του Ουγκώ δεν είναι τα ταξικά στερεότυπα που προσπαθεί να δείξει ο Αλαβάνος. Είναι πρόσωπα που παλεύουν με τη μοίρα τους, προσπαθούν να την αλλάξουν. Ο Ουγκώ καταγγέλει τις αδικίες, αλλά μέσα απο πρόσωπα που περνάνε κρίσεις συνείδησης και μεταμορφώνονται.Σ' αυτό πίστευε ο Ουγκώ, στη δυνατότητα των ανθρώπων να αλλάζουν, και ζητούσε ίσες ευκαιρίες. Δεν ζητά επιείκια για τον μικροεγκληματία Γιάννη Αγιάννη αλλά επανένταξη, αποδοχή, ανθρωπιστικούς νόμους και καλύτερο σωφρονιστικό σύστημα. 

Ξέρετε τι θα του έλεγε ο Γαβριάς του Αλαβάνου;
Η Αθήνα χάλια μέρος
Σ' αυτό φταίει ο Βολταίρος
Δεν θα βρεις τον Ιλισό
Γράψε λάθος του Ρουσώ
Ο Αλαβάνος είναι γέρος
Σ' αυτό φταίει ο Βολταίρος
Παριστάνει τον μικρό
Γράψε λάθος του Ρουσώ


Σημ. Το τραγουδάκι του Γαβριά στο οδόφραγμα λίγο πριν σκοτωθεί, σε μετάφραση Μανώλη Σκουλούδη
Αν δεν έγινα νοταίρος
σ’ αυτό φταίει ο Βολταίρος
ειμ’ ένα στρουθί μικρό
γράψε λάθος του Ρουσώ

Τραγουδώ χειμώνα-θέρος
Σ’ αυτό φταίει ο Βολταίρος
φτώχεια έχω για προικιό
γράψε λάθος του Ρουσσώ


Χάμου αν στρώθηκα τα υστέρου
γράψε λάθος του Βολταίρου
λάσπη τώρα κι αν μασώ
γράψε λάθος του Ρου…











Poor old things

Μου αρέσει που μιλάμε με πάθος για το   Poor things,  ταινία που βασίζεται σε ιδιοφυές βιβλίο. Η     ιδέα του Άλασταιρ Γκραίυ με την μεταμόσ...