Για να περάσω απέναντι

Βρέθηκα στην Πανεπιστημίου από τη λάθος μεριά χθες το πρωί, μόλις άρχιζε η μαθητική παρέλαση. Αδύνατον να περάσω απέναντι, είχαν κλείσει με κορδόνι τα πάντα. Ανέβηκα ώς το Σύνταγμα, χρειάστηκε να κάνω τον γύρο του Εθνικού Κήπου, κλειστός κι αυτός, και να γυρίσω από Ζάππειο για να βγω Αμαλίας. Τρία τέταρτα της ώρας περπάτημα για διάσχιση δρόμου που κρατά έντεκα δευτερόλεπτα.

Θυμόμουν και τον εαυτό μου ως μάνα, είχα πάει κι εγώ να δω παρελάσεις, να χειροκροτήσω τα βλαστάρια μου, δεν είχα πει κουβέντα αμφισβήτησης, μόνο εκείνο το «εσύ κι η Ιταλία η πατρίδα σου η γελοία» είχα προσπαθήσω να αποδομήσω, στο νηπιαγωγείο δε, αλλά γενικά έκανα γαργάρα την κριτική του μιλιταρισμού για να μην πικράνω τα παιδιά στα τρυφερά τους χρόνια. Πόσο καιρό συζητάμε για κατάργηση των παρελάσεων και παθιαζόμαστε για τη σημαία και ποιος την κρατά, κι όλο τα ίδια μάς απασχολούν μέχρι τελικής πτώσεως από πλήξη.

Περνάνε τα χρόνια και δεν αλλάζει τίποτε. Το πιο χαρούμενο πράγμα ήταν η λιακάδα και οι οικογένειες των μεταναστών που καμάρωναν τα παιδάκια τους ντυμένα τα καλά τους, πολλά παιδάκια ξένων γονιών, παιδάκια σε μετάβαση ταυτότητας, σε φροντιστήριο ελληνικότητας, με τους γονείς ανέμελους ωστόσο και μάλλον χαρούμενους για τη συμμετοχή τους. Αθήνα γαρ, κέντρο της πόλης, και στα σχολεία πάνε παιδιά Αφρικανών και Ασιατών και Βαλκανίων, σε ποσοστά που θα ξάφνιαζαν κατοίκους προαστίων, βορείων και νοτίων.

Ισως κάτι να αλλάζει, μπορεί φέτος να μη γίνει φασαρία που θα κρατά Αλβανός τη σημαία ή Ινδός ή Πακιστανός, έχει και λίγο μπερδευτεί το πράγμα, η κλήρωση, η αριστεία, πού το καλό, πού το κακό και πού τ’ ανάμεσό τους. Βγάζει λίγη αγριάδα και πρόκληση το ηχηρό μπράβο του γονιού στο παιδί του καθώς περνά μπροστά μας, αλλά βγάζει και μπόλικη ημεράδα το χαμόγελο των γονιών από τις Φιλιππίνες, από το Πακιστάν, από την Ινδία, από τη Σενεγάλη, από το Μάλι, από την Αλβανία, από τη Γεωργία, από την Ουκρανία, από τη Σρι Λάνκα, που κρατάν αγκαλιά το σημαιοφόρο νήπιό τους, Ελληνάκι πλέον, με ό,τι αυτό σημαίνει για μας και για κείνους, και γυρίζουν σπίτι τους καθώς εγώ περνώ επιτέλους τον δρόμο, αισθανόμενοι, ελπίζω, πρόσθετη συμπάθεια για την κοινή μας πόλη.
https://www.efsyn.gr/stiles/triti-matia/216712_gia-na-peraso-apenanti

Παρελάσεις

Αν τουλάχιστον στις πρόβες παρελάσεων μάθαιναν στα κορίτσια να περπατούν σωστά και με χάρη πάνω στις τακουναρες, να αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία τις άπειρες λακούβες και τα λοφάκια του οδοστρώματος, να μη χάνουν ποτέ την ισορροπία τους, τότε θα έλεγα ότι σε κάτι χρησιμεύουν

Βαπτίσεις

Το παιδί της Αλβανίδας γειτόνισσας βαφτίστηκε ορθόδοξος χριστιανός στα έντεκα. Ήταν δική του απόφαση, λέει, την είχε πάρει από τα τρία, όταν γύρισε από τον παιδικό σταθμό και δήλωσε στους  γονείς του «Με λένε Κώστα!» κι όχι Ρομπέρτο, όπως έγραφαν τα χαρτιά του και τον φώναζαν στο σπίτι του. Λίγα χρόνια μετά, στο Δημοτικό, όλη η τάξη πήγε στην εκκλησία. Συζητάμε πολύ αν οι βουλευτές ορκίζονται στο Ευαγγέλιο, δεν μας απασχολεί τι περνάνε τα παιδιά. Εκεί ο παπάς δήλωσε ότι θα μπούνε μόνο τα βαφτισμένα παιδιά. Ο δάσκαλος δεν επέτρεψε την είσοδο στον Κώστα που δεν ήταν βαφτισμένος. Γύρισε μούσκεμα στο κλάμα σπίτι του, βαφτίστηκε αλά ελληνικά με την πρώτη ευκαιρία. Με το βρακάκι του βεβαίως και όλο το απαραίτητο σπρώξιμο, αλλά οικειοθελώς. Με πάθος.

Πόσο να βαφτιστεί κανείς και σε τι κολυμπήθρα, αν είναι Αλβανός και φοβίζει τους Γάλλους; Ο φιλελεύθερος Μακρόν σηκώνει τη σημαία του βέτο στην Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, που τόσο θέλουν να γίνουν μέλη της Ένωσης, ή που ήθελαν. Πρέπει να φανεί αδιάλλακτος στους εθνικιστές του. Να προλάβει την κακία της ΛεΠέν με μια δική του. Ας βαφτίζεται όσο θέλει ο Κωστάκης πρώην Ρομπέρτο, ας βαφτίζεται όσο θέλει και η Βόρεια Μακεδονία, πρώτη ΠΓΔΜ, πρώην Σκόπια για τους φίλους, κοιτάζει στα δόντια ο Μακρόν και βλέπει τη βαλκανική τερηδόνα πίσω από τον αγώνα των μικρών και αδυνάτων για συμβιβασμό και συμμόρφωση, πίσω από τις προσπάθειες των πολιτικών να ανατρέψουν λαϊκιστικές κατακτήσεις και δεκαετιών ορχήσεις.

Κι έτσι έχεις τους Βρετανούς που σέρνοντας μπήκαν στην ομάδα και μετά από μερικές δεκαετίες γκρίνιας αποφάσισαν να βγουν, κι έχεις και τους δικούς μας γείτονες που προσπαθούν χρόνια να μπουν και τους κλείνουν την πόρτα. Δεν φοβούνται οι ισχυροί να ταπεινώσουν τους λιγότερο ισχυρούς, δεν τους περνά από το μυαλό να σεβαστούν τη δύσκολη στιγμή που βάζει ο αιτών συμπερίληψη τον εγωισμό στην άκρη, κι είτε με πειθώ, είτε με χίλιες τσιριμόνιες, σκύβει το κεφάλι. Ο Βαλκάνιος με τη φήμη του σκληρού. Ο ατίθασος Αλβανός, ο πεισματάρης Βορειομακεδόνας. Λόγια μεγάλα όλ’ αυτά, αλλού ήταν οι τσαμπουκάδες.

Δεν βγάζουν το καπέλο οι ηγέτες της ΕΕ στην ιερή αυτή στιγμή της υποχώρησης, έχουν μούτρα για βέτο. Ντρέπομαι πολύ ως Ευρωπαία.

Γεμίσαμε...

Τρόλεϊ τίγκα, αλλά εγώ καθιστή σε κείνα τα ψηλά καθίσματα, με την πανοραμική θέα. Ξαφνικά φωνές, "Το πορτοφόλι μου!" Σταματά ο οδηγός, προσπαθεί να συνενοηθεί, δεν βγάζει άκρη. Ξένες γυναίκες, δεν καταλαβαίνει. Εμφανίζεται μια ελληνίδα, "μιλάτε αραβικά;" τους λέει, αρχίζει η μετάφραση. Κι ενώ παρακολουθούμε πάντα αφ'υψηλού τη σκηνή η διπλανή μου κι εγώ, που έχουμε ήδη κοιταχτεί και χαμογελάσει, οι μπροστινοί, υπέρβαροι μάνα και γιος που έχουν κλείσει το διάδρομο με τον όγκο τους, αν και καθιστοί, αρχίζουν τη γκρίνια δυνατά: "Πω πω, γεμίσαμε από δαύτους! Κάθε καρυδιάς καρύδι εδώ πέρα! Μας έχουν μπασταρδέψει!"

Θέλεις να είσαι πολιτικά κορέκτ και δεν σε αφήνουν. Γυρίζει η διπλανή μου, σχεδόν κλαίει απο κρατημένα γέλια, "Μπασταρδεύτηκαν και μπορεί να αδυνατίσουν" μου λέει.

(Αν τα δεις στο σινεμά αυτά, λες ότι είναι υπερβολές.) 

Μήπως φταίνε οι Καρυάτιδες;

Πριν λίγες μέρες πήρα το παραλιακό τραμ από τον τερματικό σταθμό «Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας ΣΕΦ» και  στα πλαίσια του εσωτερικού τουρισμού με στοιχεία πατριδογνωσίας που προσπαθώ συχνά να κάνω, έφτασα ως το άλλο τέρμα, το «Ασκληπείο Βούλας». Aνακάλυψα την πλαζ Α Βούλας, φτηνή είσοδος, ωραία θάλασσα, αρκετές ξαπλώστρες, κάποια  παρατημένα κτίρια στο βάθος, ατμόσφαιρα δεκαετίας του 60, που ακούγεται ρομαντικό μέχρι να πιαστεί το ρούχο σου σε κάποιο ξεκολλημένο σύρτη. Κόσμο πολύ δεν είχε,  προφανώς δεν την ξέρουν πολλοί. Θα μπορούσε στο τραμ να υπάρχει χάρτης με τις δημόσιες παραλίες, αλλά όχι, και εδώ όπως και σε όλη την πόλη, αν δεν ξέρεις ή δεν είσαι αποφασισμένος να μπεις στην περιπέτεια να μάθεις, απλούστατα δεν έρχεσαι ποτέ. Η περίφημη Αθηναϊκή Ριβιέρα είναι υπόθεση μυημένων.

Η διαδρομή διαρκεί 45 λεπτά, και μπορεί κανείς να απολαύσει πραγματικά με άλλους ρυθμούς το τοπίο της παραλιακής, να το δει όπως δεν το βλέπει όταν είναι σε αυτοκίνητο, ακόμα και σε λεωφορείο. Θα δει ανάμεσα σε κομμάτια προσεγμένα, πράσινα, καθαρά και ελκυστικά, άλλα παρατημένα, χορταριασμένα, μουτζουρωμένα, βρωμερά κι ελεεινά, με κάτι μυστήρια μισοτελειωμένα γιαπιά που δεν καταλαβαίνεις τι θέλησαν να γίνουν, κάτι ξεκοιλιασμένες κατασκευές, τιμωρημένα ίχνη λαμπρών σχεδίων. Καλά, τουλάχιστον το Ελληνικό θα φτιαχτεί, σκεφτόμουν καθώς το διασχίζαμε με το εξωτικό διαστημικό όχημα που λέγεται τραμ. Την άλλη μέρα είδα τα σχέδια για το Καζίνο, εμπνευσμένα λέει από τις Καρυάτιδες, και με όλη μου την εκσυγχρονιστική διάθεση και το θετικό μου πνεύμα, ένα ψιλοσόκ το έπαθα. Απ’ όλους τους ουρανοξύστες που μπορεί κανείς να σχεδιάσει, με όλη την ελευθερία που έχουμε συνηθίσει να θαυμάζουμε σε τέτοιου είδους κτίρια, που μπορούν να είναι τολμηρά, ευφάνταστα, να υψώνουν το βλέμμα και την ανθρώπινη αντίληψη μαζί τους, για την έρμη την «Αθηναϊκή Ριβιέρα» προτείναν αυτό το άχαρο πράγμα; Μήπως φταίνε οι Καρυάτιδες τελικά, η καταπίεση καλά και σώνει να ξεκινάς από κάτι αρχαίο; Δεν το έχουν όλοι, χρόνια και χρόνια τόσο κιτς, μόνο η Σοφία Κοκοσαλάκη, η ταλαντούχα σχεδιάστρια που πέθανε τόσο νέα μπόρεσε να το αποφύγει.

Φαίνεται ότι σε ουρανοξύστη δεν κολλάει η κορμοστασιά των κοριτσιών που στηρίζουν στέγη. Ίσως είναι κι η εποχή μας τέτοια, το κιονόκρανο στο γυναικείο κεφάλι χαλά το τοπίο γενικότερα.

Βόρειες παραλίες

Νοτιάς επίμονος, φθινοπωρινός. Πήγα σε παραλία βορινή για να αποφύγω το κύμα, κι ήταν πραγματικά γαλήνια, με το χάδι του ανάποδου αέρα ίσα να τη ρυτιδώνει. Θαύμα. Ολομόναχη κολύμπησα σε διάφανα ήσυχα νερά, κι ύστερα βγήκα να στεγνώσω σιγομουρμουρίζοντας το στίχο «σε παραλίες σκουπιδοτόπους με κασετόφωνα κι εγώ…» Κασετόφωνο δεν είχα, αλλά όπως σε όλες τις βόρειες παραλίες είχε μαζευτεί στην αμμουδιά περιφερειακά το σκουπίδι που βγάζει ο βοριάς από τη θάλασσα. Γύρισα την πλάτη μου αποφασισμένη να κοιτάζω το μακρινό γαλάζιο, έκλεισα τα μάτια, κι αμέσως τινάχτηκα, σαν κάποιος να ερχόταν πίσω μου και να ετοιμάζεται να με πιάσει από τους ώμους. Όχι, δεν ήταν τίποτε, ο νοτιάς κουνούσε τρυφερά τα πλαστικά ράκη ανάμεσα σε ξύλινα απομεινάρια κατασκευών ποιος ξέρει τι, και ακουγόταν έτσι. Ξανάκλεισα τα μάτια, άκουσα πλήθη να πλησιάζουν, ήταν άλλος συνδυασμός ήχων από τα πλαστικά που σάλευαν και σκουντιόνταν αναμεταξύ τους.

Πώς να τα αποφύγω; Κεσέδες γιαουρτιού κατρακυλούσαν ως τα πόδια μου, σαν παραπονεμένα πλάσματα που ζητούν δικαίωση, διαφανή ποτήρια καφέ με το καπάκι τους μου έκαναν νόημα ανάμεσα σε καφάσια και σακούλες φθαρμένες που έμοιαζαν ήδη με μέδουσες στη στεριά. Αδύνατον να ηρεμήσει άνθρωπος εκεί. Δεν τραγουδούσαν Σαββόπουλο πια, σφυροκοπούσαν αφορισμούς, κάθε πλαστικό μιας χρήσης μένει για πάντα μαζί μας, τέτοια. Και πώς να πιω καφέ ρε παιδιά, πώς να πάρω χυμό, πώς να αγοράσω φρούτα; Τι νόημα έχει να ενοχοποιείς τον καταναλωτή όταν δεν έχει άλλες επιλογές; Άντε, κουβαλάω μια τσάντα για ψώνια μαζί μου, αλλά τα λαχανικά πού να τα βάλω για ζύγισμα; Άσε κι εκείνα που τα πουλάνε τυλιγμένα, πώς να ζήσει το μπρόκολο γυμνό από το μποστάνι στον πάγκο;

Τα μάζεψα κι έφυγα σαν κυνηγημένη. Μέχρι να λυθεί το μέγα θέμα παραγωγής ενέργειας για όλο και μεγαλύτερες ανάγκες, εμείς δεν θα έχουμε λύσει καν το μικρούτσικο των απορριμμάτων μας, κι όσο κουβεντιάζουμε για τα μεγάλα τόσο τα μικρά θα παίρνουν το δικό τους δρόμο ανέμελα για βόρειες παραλίες να παίζουν με τους ήχους και να μη μας αφήνουν σε ησυχία. Γιατί όταν συζητάμε για τη σωτηρία του πλανήτη, είμαστε πολύ σοβαρά απασχολημένοι, σιγά μην καθόμαστε να μαζεύουμε τα σκουπίδια μας.

Οικολογικό σχολικό φθινόπωρο

Μεσημεράκι στις 12 Σεπτεμβρίου, δεύτερη μέρα που είχαν ανοίξει τα σχολεία, ένας δάσκαλος έφτασε για μπάνιο στην παραλία. «Δεν ξεκινήσατε μαθήματα;», ρώτησαν οι γνωστοί του. «Οχι, μοιράσαμε απλώς βιβλία κι ύστερα τα διώξαμε τα παιδιά». Την προηγούμενη μέρα είχαν κάνει αγιασμό, ύστερα έδιωξαν τα παιδιά.

Δυο μέρες κέρδισε για μπάνια, καταλάβαινα την ικανοποίησή του. Τι πιο δελεαστικό από τα φθινοπωρινά μπάνια στην αττική θαλασσίτσα; Θα ήταν καλή ιδέα να καθιερώνονταν και στο σχολείο. Πρώτη μέρα: αγιασμός κι ύστερα μπάνιο. Δεύτερη μέρα: αγιασμός κι ύστερα μπάνιο.

Επίσης για τις Παρασκευές, που στο εξής θα γίνονται διαδηλώσεις για οικολογική διαμαρτυρία, θα μπορούσε να καθιερωθεί για Σεπτέμβριο και Οκτώβριο διαμαρτυρία με μπάνιο ως εξής: συγκέντρωση στο Σύνταγμα και πορεία ώς το Φάληρο όπου και το μπάνιο. Εννοείται χωρίς αυτοκίνητα, άντε κανένα τραμ, αλλιώς τι οικολογία κάνουμε;

Αναρωτιέμαι αν θα διατηρηθεί αυτή η οικολογική Παρασκευή αργότερα, όταν ο καιρός θα κρυώσει, να προτείνω βόλτες στα βουνά. Εκτός από τα μπάνια υπάρχει και το περπάτημα στη φύση, εξίσου απολαυστικό και χρήσιμο.

Καλύτερες και πιο τακτικές οι οικολογικές Παρασκευές από το να χάνονται μαθήματα μόνο με τις γενικές συνελεύσεις των δασκάλων. Ξέρετε ότι οι γενικές συνελεύσεις γίνονται σχολικές ώρες και κλείνουν τα σχολεία όπως σταματούν τα τρόλεϊ και τα λεωφορεία; Ω ναι, αλλά δεν αφορά παρά τους μαθητές των δημόσιων σχολείων, οπότε δεν χάλασε ο κόσμος. Οι οποίοι αυτή την εποχή χάνουν και κάμποσα μαθήματα για τις πρόβες της παρέλασης, ύστερα έχουν τη 17 Νοέμβρη και ούτω καθεξής.

Εχουμε ξεπεράσει την εποχή που αγχώνονταν μαθητές και δάσκαλοι για τη σχολική ύλη που δεν προλάβαινε να παραδοθεί. Ζούμε στην εποχή των θεμάτων SOS. Ισα που προλαβαίνουν τα παιδιά να αρπάζουν λίγη εθνική συνείδηση, λίγη ταξική συνείδηση, λίγη ελληνορθόδοξη κατήχηση, τα βασικά δηλαδή που χρειάζονται για να πορευτούν στον ευλογημένο τόπο, για να μπορούν να ανήκουν κάπου, να γίνονται πιστοί οπαδοί. Σαν πιόνια ριγμένα στα ταλέντα των ηγετών, όποιος τα κερδίσει, πατρίς, θρησκεία, ιδεολογία, τώρα πλέον και Οικολογία.

Κανείς δεν πήγε χαμένος επειδή δεν ήξερε Φυσική ή Κοσμογραφία ή Γραμματική. Ενώ αν μάθεις να μαθαίνεις, να σκέφτεσαι, να ερευνάς, να δημιουργείς, να αλλάζεις, κάνεις τη ζωή σου δύσκολη, και στο ελληνικό σύστημα κινδυνεύεις να χάσεις τις υπέροχες αναμνήσεις οικολογικών, ταξικών, εθνικών, θρησκευτικών και δεν ξέρω τι άλλων ενθουσιασμών.

https://www.efsyn.gr/stiles/triti-matia/213043_oikologiko-sholiko-fthinoporo

Αποφάσεις του Φθινοπώρου

Η καινούργια χρονιά αρχίζει τώρα, έστω κι αν τυπικά είμαστε στον μήνα τον ένατο που λέγεται έβδομος. Ως ένατος εγκυμονεί πάντα τη νέα αρχή, τώρα που ανοίγουν τα σχολεία ξεκινάμε κι οι μεγάλοι τα νέα μας προγράμματα, τις νέες αποφάσεις μας για περισσότερη γυμναστική, πιο υγιεινή διατροφή, εργατικότητα, λιγότερες αναβολές, τάξη και πειθαρχία και στόχους για δημιουργία. Ή αλλαγές στην καθημερινότητα, αντιμετώπιση αναγκών, υποσχέσεις αναζήτησης, οργάνωση κι αγώνα.

Υποσχέσεις: Θα κάνουμε συζητήσεις πρωτότυπες, δεν θα μας παρασύρουν τα δολώματα της επανάληψης στην εύκολη ηδονή των αντιπαραθέσεων για τα ίδια και τα ίδια. Δεν θα τσακωθούμε για τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής και αν χρειάζεται υπεράσπιση, εξάλλου τι σχέση έχουμε εμείς με δαύτον;

Δεν θα τσακωθούμε για το αν έπρεπε να αναγράφεται το θρήσκευμα στα απολυτήρια, ούτε καν με τον ταξιτζή που ήθελε τόσο πολύ να τσακωθεί και έμεινε με την όρεξη. Οχι κύριε, δεν θα αθετήσω εγώ τις υποσχέσεις στον εαυτό μου επειδή εσύ πλήττεις όλη μέρα στο τιμόνι και ξύνεις τα νυχάκια σου.

Ούτε στην αλλαγή ονόματος των σταθμών μετρό που δεν θα γίνει θα τσιμπήσουμε, ούτε στη εθνική συνείδηση που πρέπει να διαμορφώνει το μάθημα της Ιστορίας, ήμουνα νια και γέρασα, προώρως μπορώ να σου πω, σαν τις ελεύθερες ρίζες αυτές οι συζητήσεις, φθείρουν τους ιστούς. Οχι, είναι ανθυγιεινά θέματα και θα τα αποφεύγουμε όπως τα ζωικά λίπη.

Φέτος όλα θ’ αλλάξουν. Φέτος θα εμβαθύνουμε, θα πρωτοτυπήσουμε και θα ξεκινήσουμε μια καινούργια ξένη γλώσσα. Δεν θα ασχοληθούμε με το μάθημα των Θρησκευτικών κι αν το Συμβούλιο της Επικρατείας είπε ότι πρέπει να γίνει κατήχηση, ξέρουμε ότι αν δεν σε κατηχεί το σπίτι σου ας χτυπιέται το σχολείο, δεν κατηχείσαι με τίποτε, αλλά ας αποφύγουμε για λίγο ακόμα να συνειδητοποιήσουμε πόσο βαρετές είναι όλες οι συζητήσεις γύρω μας και με πόση ευκολία ετοιμαζόμαστε να παθιαστούμε να τις ξανακάνουμε ενώ στέγνωσε πια κι η λιμνούλα με το πάθος, η λίστα με τα επιχειρήματα, η δεξαμενή με τις λέξεις.

Ξηρασία απειλεί τον δημόσιο λόγο, κάθε συζήτηση σαν τελετή επιβεβαίωσης ίδιων και παμπάλαιων θέσεων, σαν χορός χωρίς κινήσεις, από γέρους χορευτές με λουμπάγκο.

Οχι, κύριοι. Θα γραφτούμε σε μαθήματα αληθινού χορού και θα διατηρήσουμε το καλοκαιρινό μαύρισμα με κάθε θυσία.

https://www.efsyn.gr/stiles/212065_apofaseis-toy-fthinoporoy