Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2012

Η κινέζικη γλαστρούλα


Η κινέζικη γλαστρούλα που έχω στη βάση μιας ψευτοπαλιακής ανθοστήλης έπεσε κι έσπασε. Τη μάζεψα και την κόλλησα προσεχτικά. Ο γιος μου παραξενεύτηκε, ποτέ δεν με είχε ξαναδεί να κολλάω κάτι σπασμένο. Συνήθως ό,τι σπάει το πετάω απευθείας στα σκουπίδια, ας είναι και σουβενίρ απο την άκρη του κόσμου.
Δεν μπορώ όμως να πετάξω αυτή τη μικρή γλάστρα. Την κουβάλησα από την Κίνα, την είχα αγοράσει τη μέρα που είχαμε επισκεφτεί το Μουσείο της Σανγκάης. Ήταν το μόνο μέρος σε όλο το ταξίδι όπου μπορέσαμε να δούμε κάποια παλιά αντικείμενα. Η απαγορευμένη πόλη στο Πεκίνο, η αυτοκρατορική κατοικία, ήταν άδεια από αντικείμενα. Όποιος ναός, ανακαινισμένος ή παλιός, είχαμε δει, άδειος κι αυτός. Και τα προσπέκτους στο μουσείο εξηγούσαν πως τα παλιά αντικείμενα της Κίνας είχαν κατά μεγάλο μέρος καταστραφεί στην Πολιτιστική Επανάσταση.
Η Πολιτιστική Επανάσταση, δεν αρκέστηκε στο αίμα, ήθελε και πορσελάνη. Κι εμείς δεν είχαμε ιδέα, εμείς στη Δύση εννοώ. Δεν είχαμε ιδέα για την πορσελάνη, ούτε για το αίμα. Στα πανεπιστήμια επί χούντας, και μετά τη χούντα, είχαμε μια ποικιλία κινεζόφιλων παρατάξεων. Υποθέτω ότι δεν ήξεραν τι σήμαινε για την Κίνα η πολιτιστική επανάσταση, αλλά στα αμφιθέατρα ήταν πολύ μαχητικοί και κατέβαζαν περίπλοκα σκεπτικά γεμάτα αφορισμούς. Πόσες ώρες περάσαμε σε κείνες τις μαζώξεις πριν το Πολυτεχνείο, μέσα στην αγωνία, και κυρίως μετά τη χούντα, να ακούμε αυτή την ασυνάρτητη ρητορεία, ψάχνοντας νόημα εκεί που δεν υπήρχε, και πόσο λίγο έως ελάχιστα έως καθόλου συζητήσαμε μετά, όταν αρχίσαμε να μαθαίνουμε επιτέλους, τι ακριβώς ήταν η πολιτιστική επανάσταση, πώς την είχε χρησιμοποιήσει ο Μάο για να εξοντώσει τους αντιπάλους του, πώς είχε επιτρέψει να ξεχυθούν σε όλη τη χώρα φανατισμένοι, αφιονισμένοι νέοι και να καταστρέφουν έργα τέχνης να βασανίζουν, να διαπομπεύουν και να σκοτώνουν ανθρώπους . Πολύ αργότερα, κυρίως από το μυθιστόρημα "Οι αγριόκυκνοι' μάθαμε λεπτομέρειες για τη βαρβαρότητα, την ασύλληπτη βία που επέβαλε εκείνη η επανάσταση, κι απο τις ταινίες.. Τότε που δεν είχαμε πια την ευκαιρία να βρισκόμαστε σε αμφιθέατρα και να ακούμε μεγάλες κουβέντες θαμπωμένοι. 
Δεν συζητήσαμε ποτέ γι αυτό, δεν ξέρω καν αν όλοι εκείνοι οι τότε κινεζόφιλοι συνειδητοποίησαν ποτέ τι ακριβώς είχαν υπερασπιστεί. Μιλάμε πολύ, αλλά κάτι τέτοιες λεπτομέρειες τις αποφεύγουμε. Θα μας πίκραιναν, ποιος δεν ονειρεύτηκε στα επιπόλαια του νιάτα μια ‘πολιτιστική επανάσταση’ όπου θα επέβαλε απλώς τον πολιτισμό που εκείνος προτιμούσε και όλοι γύρω του θα τον δέχονταν ασμένως;
Μιλάμε πολύ, αλλά καμιά φορά είναι σα να λέμε τα ίδια και τα ίδια, σαν τα λόγια μας να είναι ιερουργίες, τελετουργίες, αποκομμένες από τη σκέψη και την ανάγκη για γνώση και ενημέρωση.

3 σχόλια:

Δημήτρης Ψυχογιός είπε...

Αυτή η γλάστρα είναι αντίκα, ή απομιμηση;

Παναγιώτης Μ. είπε...

Για να ακριβολογούμε, πολλά από τα ωραιότερα αντικείμενα της Απαγορευμένης Πόλης είχαν μεταφερθεί από τον Τσιανγκ Κάι Σεκ στην Ταϊβάν και μπορεί κάποιος να τα θαυμάσει σήμερα στο National Palace Museum στην Ταϊπέι.

Anna Damianidi είπε...

Eπίσης πολλά αντικείμενα απο τα θερινά ανάκτορα λεηλατήθηκαν τον 19ο αιώνα στον πόλεμο του οπίου από τους Αγγλογάλλους, αλλά το προσπέκτους του μουσείου μιλούσε και για αντικείμενα πολύ πιο καθημερινά που δεν ανήκαν μόνο σε αυτοκράτορες και καταστράφηκαν άνευ λόγου, δεν τα έκλεψαν κάν.

Poor old things

Μου αρέσει που μιλάμε με πάθος για το   Poor things,  ταινία που βασίζεται σε ιδιοφυές βιβλίο. Η     ιδέα του Άλασταιρ Γκραίυ με την μεταμόσ...