Πριν μερικά χρόνια η φίλη μου Σάντρα Βρέττα συνεργαζόταν με την κυρία Αικατερίνη Κουμαριανού για την εικονογράφηση του βιβλίου της «Αθήνα, η πόλη, οι άνθρωποι- αφηγήσεις και μαρτυρίες 12ος- 19ος αιώνας», ένα μεγάλο λεύκωμα που βγήκε στις εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ. Ήταν μια δουλειά πολύ ενδιαφέρουσα, έπρεπε να αναζητά στις βιβλιοθήκες και στα μουσεία πίνακες σχετικούς με τα κείμενα των αφηγητών. Τριγυρνούσε στο Μουσείο Μπενάκη, στη Γεννάδειο, στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, στον Παρνασσό, καμιά φορά στο σπίτι της Κουμαριανού, η οποία πλησίαζε τότε τα ενενήντα, και ήταν αεικίνητη, πολυάσχολη, πολυγραφότατη, γεμάτη σχέδια. Παρόλη την ηλικία της, έδινε διαλέξεις, παρέδιδε μαθήματα, έτρεχε παντού όπου τη φώναζαν να μιλήσει.
Για όσο καιρό κράτησε εκείνη η συνεργασία την παρακολουθούσα μέσα από τα στιγμιότυπα που μου διηγόταν η Σάντρα συχνά, εντυπωσιασμένη από το σφρίγος και την πνευματική εγρήγορση της καθηγήτριας. Μικρόσωμη, λεπτή, ευκίνητη, έδειχνε πολύ νεώτερη από την ηλικία της. Το μυστικό μου, της είχε πει κάποτε, είναι ότι κάνω παρέα με νέους. Όταν συναναστρέφεσαι με νέους δεν γερνάς ποτέ.
Όλ’ αυτά τα καταγράφαμε φυσικά ως μυστικά της μακροζωίας σε διάφορες συζητήσεις. Νιάτα λοιπόν για παρέα, όσο μπορεί κανείς, αλλά και ενδιαφέροντα, εργασία και χαρά, αυτά είχαμε καταλήξει ότι ήταν το μυστικό της μακροζωίας. Το λεπτό σώμα επιπλέον βοηθάει. Οι μετακινήσεις στην πόλη δεν αντιμετωπίζονταν με το συνήθη φοβισμένο τρόπο. Η κα Κουμαριανού πήγαινε και βόλτες με τη μηχανή του εγγονού της καμιά φορά, να τη φυσάει το αεράκι.
Την αγάπησα ένα βράδυ μερικά χρόνια πριν, που ήρθε στη γιορτή του Σχολείου μας, της Αγοράς, εκεί που κάνουμε εθελοντικά μαθήματα ελληνικών στους μετανάστες. Πολύ το εκτίμησα, ξέροντας ότι έχει μελετήσει τον ελληνικό διαφωτισμό ένιωσα ότι μετείχαμε κι εμείς κατά κάποιον τρόπο σε κάτι σαν διαφωτιστικό κίνημα.
Ήμουνα σίγουρη ότι θα έφτανε τα 100. Θα παρακολουθούσε τον Κριαρά που είναι 104, θα βοηθούσε να φτιάξουμε μια θεωρία για τη μακροζωία που στηρίζεται στη μελέτη του διαφωτισμού, καθώς και στη διαφωτιστική δράση. Κάπως στο μυαλό μου ήθελα μια επιβεβαίωση θεωριών όχι μόνο για την υπεροχή των λεπτών και μικρόσωμων ανθρώπων στο θέμα της μακροζωίας, αλλά και για τη συμβολή της καλλιέργειας του πνεύματος. Δυστυχώς πέθανε πριν προλάβει να τα κλείσει. Είχε γεννηθεί το 1919, της έλειπε ολόκληρη επταετία.
Έψαξα στα παλιά σιντί να βρω τις φωτογραφίες από εκείνη τη γιορτή στην Αγορά και ξετρύπωσα μια. Δεν είναι σπουδαία, αλλά τη δημοσιεύω για την ιστορία. Διαβάστε λεπτομέρειες για το έργο της Αικατερίνης Κουμαριανού στη Βικιπαίδεια, μπορεί να έχει κι άλλα μυστικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου