Ερντογάν νικητής

Οθωμανικό μαντζούνι στην παραλία της Σμύρνης

Πριν πάω στην Τουρκία έλεγα ότι δεν μπορείς να ξέρεις αν ο Ερντογάν εγγυάται στ’ αλήθεια την ελευθερία των γυναικών. Την ισότητα που έχει καθιερώσει το κεμαλικό κράτος τέλος πάντων. Η μανία με τις μαντίλες με τρόμαζε, η ιδέα του ισλαμισμού που εξαπλώνεται αυθόρμητα επίσης.

Μετά τα δυο ταξίδια που έκανα στην Τουρκία κατάλαβα ότι δεν υπάρχει φόβος για τις ελευθερίες των γυναικών. Οι μαντίλες όντως έχουν μεγάλη διάδοση, αλλά είναι μια κατάφαση ταυτότητας για τις γυναίκες που τις επιλέγουν, και τήρηση μιας παράδοσης για τις άλλες, που τις συνήθιζαν πάντα. Κατάλαβα ακόμα ότι η δική μου αποστροφή στη θέα μιας μαντίλας είχε ρίζες σε προκαταλήψεις και στερεότυπα, τα οποία ανεπαίσθητα ξεπεράστηκαν τις μέρες που ήμουν εκεί. Το δυτικό μίσος για τον ισλαμισμό μπορεί να είναι καμιά φορά χειρότερο από το ανατολίτικο κόμπλεξ απέναντι στη Δύση, και να περιλαμβάνει όλους τους μουσουλμάνους συλλήβδην, αγνοώντας τις τεράστιες διαφορές που έχουν οι φανατικοί της Σαουδικής Αραβίας π.χ από τους μετριοπαθείς Τούρκους.

Φαίνεται ότι κάθε αίσθηση ισλαμιστικού κινδύνου ξεπεράστηκε και στην Τουρκία, μετά τις αραβικές εξεγέρσεις, και ο Ερντογάν σάρωσε στις εκλογές. Είναι ο ηγέτης που βοήθησε τη χώρα του να χειραφετηθεί πολιτικά κρατώντας ισορροπίες, λειαίνοντας τις αντιθέσεις που την καταδίκαζαν στο περιθώριο, επιτρέποντας να εκφραστούν οι καταπιεσμένες φωνές, να ακουστούν πράγματα που ήταν απαγορευμένα. Ειπώθηκαν αλήθειες για τις καταπιεσμένες μειονότητες, για τους Αρμένιους, τους Ρωμιούς, τους Κούρδους, και η Τουρκία δεν εξερράγη απ’ αυτές, όπως φοβόντουσαν επί χρόνια οι Κεμαλιστές. Έγιναν προτάσεις μείωσης εξοπλισμών προς την Ελλάδα (η Ελλάδα βεβαίως δεν είχε το σθένος να τις δεχτεί) και το κύρος της Τουρκίας δεν έπαθε τίποτε, μάλλον ενισχύθηκε κιόλας. Χώρια η οικονομική ανάπτυξη, η χειραφέτηση από το ΔΝΤ. Η Τουρκία δεν έχει πια ανάγκη την Ευρώπη. Σε λίγο η Ευρώπη θα την παρακαλάει να μπει κι εκείνη δεν θα θέλει, που λέει ο λόγος.

Αν είχαμε κι εμείς έναν τέτοιον ηγέτη σε δύσκολους καιρούς, τι καλά θα ήταν, ε; Αλλά εμείς σα να έχουμε εμβολιαστεί ενάντια στην πιθανότητα να αποκτήσουμε ένα τέτοιο νέο δυναμικό πρόσωπο. Στηριχτήκαμε στα ονόματα, στους γιους, τους εγγονούς, τους ανιψιούς και τις κόρες, προτιμώντας μια φαντασιακή συνέχεια κάποιας εξίσου φαντασιακής φεουδαρχίας από το ρίσκο των αγνώστων. Απέναντι στους επιγόνους αναδεικνύονται μόνο λαϊκιστές, οπότε οι επίγονοι είναι μια εγγύηση σοβαρότητας. Και σαν μέτριοι που είναι, μαζεύουν γύρω τους ακόμα μετριότερους για να μπορούν να τους ελέγχουν. Μόνο που δεν μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση που διαμορφώθηκε, δεν έχουν στόχο άλλο πέρα από τη συντήρηση των φαντασιώσεων, αφού κι οι ίδιοι είναι φαντασίωση, και μόλις πάει κάποιος να αναδειχτεί, κάποιος που δεν είναι φτηνός και κραυγαλέος λαϊκιστής, πέφτουν όλοι να τον φάνε.

Άρα Ερντογάν δεν βλέπω στον ελληνικό ορίζοντα. Ας ατενίσουμε τον τούρκικο τουλάχιστον, μπας και καταλάβουμε τι συμβαίνει γύρω μας.