Μα τι ήθελαν να κάνουν οι ναζί με τις εικόνες αυτές που είχαν κινηματογραφήσει στο γκέτο της Βαρσοβίας το Μάιο του 1942; Μπορεί κανείς να υποθέσει πολλά βλέποντας την ταινία "A Film Unfinished ” που γύρισε η Yael Hersonski το 2010 χρησιμοποιώντας τις μπομπίνες που είχαν βρεθεί στην Ανατολική Γερμανία μετά το τέλος του πολέμου.
Ήθελαν να δείξουν πόσο καλά περνάνε οι Εβραίοι στο γκέτο δείχνοντας σκηνοθετημένες σκηνές απο καλοβαλμένα σπιτικά, καλοντυμένες κυρίες, εστιατόρια και θέατρα; Όχι, γιατί γύρισαν και πολλές σκηνές με σκελετωμένα παιδιά και γυναίκες και άνδρες, με πτώματα στους δρόμους, με βρώμικες αυλές, με κουρελιασμένους ζητιάνους. Αλλά να δείξουν ότι οι 'πλούσιοι' δεν ενδιαφέρονταν για τους φτωχούς; Πολύ πιθανόν, γιατί στόχευαν με την κάμερα ακραίες αντιθέσεις.
Και τα πλάνα που έχουν βγάλει, σκελετωμένα πρόσωπα τα οποία η κάμερα τριγυρίζει αργά, σταματώντας στα μάτια, στα ζυγωματικά που έχουν πεταχτεί απο την ασιτία; Αυτά μπορεί να ήταν ανθρωπομετρικές καταγραφές, δείτε πώς είναι οι Εβραίοι, τι σχήμα προσώπου έχουν. Κάτι τέτοιο. Και σήμερα βλέποντας αυτά τα πρόσωπα μόνο και τίποτε άλλο ο θεατής συγκλονίζεται περισσότερο από όσο μπορεί να τον συγκλονίσει κάθε εικόνα μυθοπλασίας που έχει δει στο σινεμά.
Και το εξαγνιστικό λουτρό των λιμοκτονούντων ανθρώπων που τους υποχρέωσαν να πάρουν κάτω απο την κάμερα, τι σκοπό είχε άραγε; Και οι ραβίνοι πάνω από την Τορά; Να δείξει ότι η εβραϊκή θρησκεία έχει απαρχαιωμένες συνήθειες; Αδύνατον να καταλάβουμε σήμερα τι χρήση είχε φανταστεί να κάνει η ναζιστική προπαγάνδα αυτού του υλικού. Εκείνο που εμείς βλέπουμε είναι η έσχατη ταπείνωση των ανθρώπων από άλλους ανθρώπους, η αθλιότητα και η ένδεια, η απαντοχή και η αντοχή, κι όλα αυτά κάτω απο το βλέμμα ενός απίστευτου σαδισμού ή μιας εξίσου απίστευτης απάθειας που εξασφάλιζαν φαίνεται οι ιδέες του εθνικοσοσιαλισμού. Οι μεγάλες ιδέες για την ανωτερότητα της φυλής, όλη αυτή η τρέλα που έστησε τις μηχανές εξόντωσης.
Το υλικό αυτό δεν είχε ήχο. Βλέποντας το ακούγαμε τα ημερολόγια του υπευθύνου του Γκέτο, ο οποίος είχε καταγράψει τη ζωή εκεί μέχρι τη μέρα που αυτοκτόνησε παίρνοντας την κάψουλα υδροκυάνιου που φύλαγε για την περίσταση, έχοντας καταλάβει τι τους περιμένει κι έτοιμος απο καιρό. Δεν ήταν ο μόνος που το έκανε, πολλοί άνθρωποι έγραφαν χρονικά της ζωής τους στο γκέτο, διανοούμενοι και μή, για να μάθει ο κόσμος τι συνέβη όταν όλα θα είχαν τελειώσει. Έτσι τώρα ξέρουμε ότι οι σκηνές της κανονικής ζωής ήταν σκηνοθετημένες, ενώ για την κινηματογράφηση των λιμοκτονούντων δεν υπήρχε καμιά δυσκολία.
Είδαμε ακόμα την προβολή αυτού του υλικού σε επιζώντες του γκέτο, τέσσερις ανθρώπους που δέχτηκαν πριν δυο χρόνια να το δουν και να μιλήσουν για τις αναμνήσεις και τις σκέψεις τους. Γέροι άνθρωποι σήμερα που ζουν στο Ισραήλ, γνώριζαν μέρη και περιστατικά, παρακολουθούσαν με άφατη έκφραση, κλείνοντας τα μάτια όπως κι εμείς καμιά φορά, οι τωρινοί θεατές, μπροστά στην άφατη φρίκη, κι εξήγησαν, προσπάθησαν να εξηγήσουν την επιθυμία που είχαν να ζήσουν, την ελπίδα πέρα απο κάθε λογική.
Η ταινία θα παιχτεί ξανά μια φορά, την Κυριακή στις 15.30 στο Δαναό. Η 27η Ιανουαρίου έχει οριστεί ημέρα μνήμης για το Ολοκαύτωμα, είναι η ημερομηνία απελευθέρωσης του Άουσβιτς. Μία μόνο προβολή είναι πολύ λίγο. Όσο αβάσταχτο κι αν είναι να βλέπει κανείς τα ανθρώπινα όρια με τον τρόπο αυτό, πιστεύω ότι θα ήταν χρήσιμο ακόμα και για ανθρώπους που έχουν δει και ξέρουν πολλά απο την νεώτερη Ιστορία να την έβλεπαν. Πρέπει να ξέρουμε. Ο πειρασμός της γνώσης να μας έλκει όπως ο κάθε πειρασμός απολαύσεων.
http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.8emata&id=21643
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου