Το πρωί της Κυριακής προσπαθούσα να σκεφτώ ένα τραγούδι για να πούμε το βράδυ, στη συγκέντρωση μνήμης. Τι θα κάναμε, θα καθόμασταν απλώς με το κερί; Ένα τραγούδι θα γλύκαινε την κατάσταση, θα μας ένωνε, θα τιμούσε τους νεκρούς. Ποιο τραγούδι όμως;
Πρώτο μου ήρθε το Μέρα Μαγιού. Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω. Αλλά δεν πήγαινε. Όχι επειδή μιλάει για έναν γιο, αλλά επειδή οι εικόνες ήταν άλλες. Δεν ταιριάζανε, κι επιπλέον η φόρτιση ήταν άλλου είδους. Ο Θεοδωράκης δεν θα κολλούσε. Χατζιδάκη τότε.
Αθήνα. Το μόνο που μου ερχόταν ήταν η Αθήνα. Αλλά πάλι, χαρά της γης και της αυγής; Κάποια βραδιά στην αμμουδιά; Σαν ειρωνεία ακουγόταν. Κάτι πιο απλό, πιο γενικό, κάτι που να λέει για την αληθινή Αθήνα, αυτήν εδώ με τη φασαρία στους δρόμους, γιατί η Αθήνα δεν έγινε αυτό που προσπάθησε ο καημένος ο Χατζιδάκης να την κάνει. Έγινε κάτι άλλο, κάτι που ώρες- ώρες αναρωτιέται κανείς, εδώ στο κέντρο αν είναι αληθινό ή μια οφθαλμαπάτη, έτσι που το πρωί σφύζει από ζωή και ένταση και το βράδυ ερημώνει και σκοτεινιάζει. Μήπως είναι ένα σκηνικό για μια μεγάλη παράσταση που παίζεται κάθε μέρα μέχρι να νυχτώσει κι ύστερα οι άνθρωποι πάνε στα σπίτια τους και το ξεχνάνε.
Άνοιξα τη λίστα με τα τραγούδια του Χατζιδάκη, τα κοιτούσα ένα- ένα. Δεν μου κολλούσε τίποτε. Ίσως θα χρειαζόταν κάτι πιο καινούργιο, κάποιο σουξέ πιθανότατα που θα άρεσε στους ανθρώπους αυτούς, κάτι ερωτικό και νεανικό, κάτι που δεν ξέρω, που θα το ήξεραν οι δικοί τoυς άνθρωποι. Εμείς ήμασταν αναρμόδιοι να το βρούμε.
Το βράδυ οι οργανωτές της συγκέντρωσης είχαν πακέτα με κεριά και τα μοίραζαν, αλλά ούτε κι αυτοί είχαν σκεφτεί τραγούδι. Να πούμε το ‘Μέρα Μαγιού’; πρότεινε και η Ελένη όταν ήμασταν εκεί μπροστά, αλλά πραγματικά δεν κολλούσε. Κι έμοιαζε και ειρωνεία. Είναι τραγούδι ‘αριστερό’, τι τα θες, θα ακουγόταν πολύ περίεργα, σαν καπηλεία. Έλα όμως που δεν είχαμε κι άλλο. Δεν έχει προβλεφθεί τραγούδι γι αυτούς που πεθαίνουν επειδή θέλουν απλώς να περάσουν μια μέρα κανονική στη δουλειά τους. Μάρτυρες της κανονικότητας, είναι νέο είδος. Τώρα πια χρειαζόμαστε λίγο ηρωισμό για να ξεκινήσουμε να κατέβουμε στο κέντρο, να μπούμε στην Τράπεζα, να χαζέψουμε στα μαγαζιά. Δεν είναι κάτι απλό. Είμαστε θιασώτες ενός τρόπου ζωής που πολλοί μισούν και θέλουν να καταστρέψουν. Αυτά που γράφουν στους τοίχους στάζουν μίσος και απειλές. Κι όταν το βράδυ κλείνουν τα μαγαζιά και κατεβάζουν τα ρολά βλέπεις κι άλλες επιγραφές πάνω τους. Έχουμε πόλεμο, έχουν γράψει στην Ομόνοια, και παντού ‘φωτιά στις τράπεζες’ μίσος ταξικό’, ‘κάψτε, καταστρέψτε’ όλο τέτοια… Αν μπορούσαν λοιπόν θα το κατάστρεφαν το κέντρο της πόλης, και τι θα έκαναν; Πρωτόγονη οικονομία, ανταλλαγές, τροκ. Ίσως και οι μεγάλοι δρόμοι τους σοκάρουν, στις γειτονιές οι δρόμοι είναι στενοί, δεν υπάρχουν πλατείες. Φαντάζομαι μια πόλη με στριμωγμένες πολυκατοικίες που ζουν σε καθεστώς προϊστορίας. Δεν είμαστε για κτίρια νεοκλασσικά και τέτοια. Απαράδεκτη, προκλητική σπατάλη. Με το στανιό τα αποκτήσαμε. Σε πρώτη ευκαιρία τα καταστρέφουν τα εξεγερμένα ‘παιδιά μας’
Δεν είπαμε κανένα τραγούδι. Αφήσαμε τα κεριά εκεί και φύγαμε. Έμεινε κόσμος μέχρι αργά, όλη τη μέρα έχει κόσμο. Η Μαρφίν έχει γίνει ένα μέρος για σιωπηλό λαϊκό προσκύνημα και στοχασμό, με την καμένη πόρτα της. Λυπάμαι και το κτίριο, ένα κόσμημα εκλεκτικιστικό, ήταν για καιρό κλειστό, είχε ανακαινιστεί, ποιος ξέρει πόσο θα μείνει έτσι τώρα. Απέναντι η ΖΑΡΑ, το κτίριο αυτό της Κοραή που έμεινε καμιά δεκαριά χρόνια γιαπί μέχρι να αξιωθεί να φτιαχτεί, κι έχει και αρχαία στο υπόγειο και τζάμι από πάνω για να τα βλέπεις, ένα υπέροχο πράγμα, ένας θησαυρός στην πόλη, έχει βάλει τώρα στα μεγάλα παράθυρα κάτι λαμαρίνες και τις έχει κολλήσει γύρω -γύρω με κάτι σαν ταινία κολλητική. Αυτό είναι το νέο λουκ των λίγων ωραίων παλιών κτιρίων που κατάφεραν να σωθούν με τόσες δυσκολίες στο κέντρο.
Ένα νανούρισμα έπρεπε να λέγαμε ίσως, αλλά θα παρέπεμπε στα διάφορα γλυκερά που ακούστηκαν για το έμβρυο της μιας κοπέλας. Ήταν έγκυος η κακομοίρα, αλλά δεν μπορώ να πω ότι θρηνώ το έμβρυο. Τη δική της ζωή, τη ζωή τριών ολόκληρων ανθρώπων, με ό,τι αυτές είχαν δικό τους, έμβρυα ή οτιδήποτε άλλο. Αλλά ίσως χρειαζόμαστε όλοι ένα νανούρισμα, να κοιμόμαστε για να μη βλέπουμε γύρω μας το χάλι μας, που δεν αντέχεται.
Όχι, δεν βρέθηκε τραγούδι, και φύγαμε βουβοί και αμήχανοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου