Ήξερα τη Φανή Ζιώζια από χρόνια, αν την έβλεπες δεν μπορούσες να την ξεχάσεις, με τη χαρακτηριστική λευκή τούφα στα μαλλιά που την ξεχώριζε και της έδινε έναν αέρα μοναδικό. Την έβλεπα σε φεμινιστικές ομάδες, την έβλεπα σε καλλιτεχνικές παρέες, ήθελα κάθε φορά να τη γνωρίσω περισσότερο, είχε κάτι που μαγνήτιζε. Όταν τελικά τη γνώρισα αρκετά καλά, έξι χρόνια πριν στην Αγορά της Κυψέλης, κατάλαβα ότι η γοητεία της βρισκόταν πέρα απο την έλξη που ασκούσε η εμφάνιση, στο κέφι που είχε για περιγραφή του κόσμου με γλαφυρότητα και χιούμορ ασύγκριτα.
Τη χάσαμε τη Φανή ξαφνικά, αν και ξέραμε για τον καρκίνο εδώ και κάτι μήνες. Πιστεύαμε για καιρό πως θα το ξεπερνούσε, ήταν απο τους ιάσιμους, πώς έγινε και ξέφυγε αυτό το ύπουλο καβούρι και την τσάκισε ολόκληρη; Μέχρι και την άνοιξη που βγήκαμε βόλτα στη Φωκίωνος και έλεγε τα αστεία της και τις ιστορίες της απο τον ελληνικό κινηματογράφο; Ήταν μοντέζ, θα πρέπει το όνομά της να υπάρχει στα περισσότερα 'γράμματα' των ελληνικών ταινιών, επίσης ήταν ένα είδος θησαυρού ανεκδότων και περιγραφών στιγμών και ανθρώπων απο τα γυρίσματα και την καθημερινότητα των ανθρώπων και της δουλειάς του σινεμά, μια σειρά απο τόμους που αν γράφονταν θα μετέφεραν πολύτιμα ντοκουμέντα, θα γίνονταν υλικό μελέτης της κινηματογραφικής ιστορίας. Ανέκδοτα και ιστορίες της άρεσε να λέει, κι αυτό το κάνουν πολλοί που έχουν την τύχη να ζουν συμμετέχοντας σε δημιουργικές διαδικασίες, αλλά εκείνη είχε έναν τρόπο τόσο χαριτωμένο και ζωντανό, τόσο γενναιόδωρο απέναντι στους ανθρώπους, τόσο γεμάτο βαθύτερη κατανόηση που δεν τον συναντάς συχνά. Αυτό το ταλέντο δεν απαθανατίζεται, δεν περνάει σε έργα, είναι μια απόλαυση που την συναντάς κάποια στιγμή ανύποπτος, κι αν μπορείς την εκτιμάς και προσπαθείς κάπως να την αποθησαυρίσεις μέσα σου.
Ανεκτίμητη συντροφιά, αστείρευτη ενέργεια. Συνεργαστήκαμε εκεί στην Αγορά της Κυψέλης κάνοντας μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες, πόση χαρά μας έδωσε αυτή η δουλειά, κι ανάμεσα στ' άλλα η καλή -επιτέλους- γνωριμία μαζί της. Σκέφτομαι καμιά φορά ότι ωφεληθήκαμε πολύ περισσότερο απ' όσο ωφελήσαμε τους μετανάστες, ας το ομολογήσω εδώ μπροστά στη φριχτή είδηση του θανάτου της, υπήρξαμε τυχερές να γνωριστούμε, να βρούμε ανθρώπους που σκέφτονταν πέρα απο τα αντιδραστικά στερεότυπα, που δεν εθελοτυφλούν, που βρίσκουν κάτι πρακτικό, κάτι απλό κι όχι μόνο μεγαλόστομα ανθρωπιστικό να κάνουν απέναντι στην περιρέουσα σιωπή και αδράνεια. Ναι, υπήρξαμε τυχερές τελικά που δεν είχαμε μετακομίσει απο την Κυψέλη, που ζήσαμε αυτά τα έξι χρόνια τη δυνατότητα να ξεφύγουμε απο τα κουτάκια της αυτάρκειας, να μάθουμε όλ' αυτά που μάθαμε για τα ελληνικά και για τους ξένους, τέλος να γνωρίσουμε τη Φανή. Οι βραδιές που περάσαμε πίνοντας μια μπύρα μετά την ένταση και την προσπάθεια του μαθήματος, οι ιστορίες της, τα σχέδια μας, όλ' αυτά μας ξανάκαναν στα πενήντα μας και βάλε μικρά παιδιά ξανά. Έτσι σχεδιάσαμε και κάναμε ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, τέσσερις απο μας, αξέχαστο, και λέγαμε θα κάνουμε κι άλλα. Σχέδια μέχρι το τέλος.
Δεν θα ξαναπεράσω ποτέ τη Φωκίωνος Νέγρη χωρίς να περιμένω να τη δω απο μια μεριά να υπόσχεται με το χαμόγελό της μια μοναδική ιστορία, αποκαλυπτική του ανθρώπινου χαρακτήρα, ένα μικρό προφορικό έργο τέχνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου