Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο θέλουμε να τα βλέπουμε. Με την πρώτη ματιά δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας λόγος να εξεγερθεί ένας νεαρός καλής οικογένειας, ωστόσο αν το καλοσκεφτείτε οι νεαροί που εξεγείρονται είναι συνήθως καλής οικογένειας. Οι άνθρωποι που έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τη στάση της ζωής τους και συχνά νιώθουν υπεύθυνοι για τη γενιά τους, για τον κόσμο και για το μέλλον. Οι άνθρωποι που είναι εν δυνάμει ηγέτες. Ενδιαφέρονται για την πολιτική επειδή αισθανονται ότι πρέπει να ασχοληθούν μαζί της. Κανονικά θα μπορούσαν να γίνουν πολιτικοί, φιλόσοφοι ή καλλιτέχνες.
Το θέμα είναι αν υπάρχει λόγος εξέγερσης. Ζούμε σε δημοκρατία που θα θέλαμε να λειτουργεί καλύτερα, να μην υπάρχει διαφθορά, να υπάρχει σεβασμός και να μην έχει καταστραφεί οικονομικά το κράτος βέβαια. Αυτές οι επιθυμίες είναι πολύ περίπλοκες στην καθημερινή τους αντιμετώπιση από τους νέους. Πώς να οργανώσεις τη σκέψη σου μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση όταν ανυπομονείς να δοκιμαστείς, να ζήσεις και να αναγνωριστείς;
Προχτές στη Χαλκίδα παρουσιάζαμε σε ένα βιβλιοπωλείο ένα παραμύθι που έχω γράψει με βασιλιάδες και βασιλόπουλα το οποίο τελειώνει χιουμοριστικά, ο βασιλιάς προκηρύσσει εκλογές για πρόεδρο δημοκρατίας. Εκεί που γελούσαν τα παιδιά και ζητωκραύγαζαν στη μικρή παράσταση, πετιέται ένα και λέει: "Ναι, αλλά τώρα δεν έχουμε Δημοκρατία!"
Μιλάμε για παιδιά τριών με δέκα χρονών. Παιδιά που ακούν στο σπίτι τους τέτοιες βαριές κουβέντες και τις μεταφέρουν σαν πληροφορίες στους ανίδεους, τις κρατούν κυρίως στο μυαλό τους.
Τι ακούνε λοιπόν τα παιδιά; Κουβέντες απαξίωσης, απόρριψης, κατεδάφισης των πάντων γύρω τους. Ειρωνεία για τους θεσμούς, τους ανθρώπους που τους εκπροσωπούν, δυσπιστία και διάθεση απάτης.
Ψάχνουμε να αναλύσουμε το ψυχολογικό βάθος της φράσης "Είμαι αιχμάλωτος πολέμου". Δεν έχουμε ακούσει στη Βουλή, στην τηλεόραση, δεν έχουμε δει γραμμένη σε πανό, σε αφίσες, τη φράση "Εχουμε πόλεμο"; Το ΚΚΕ δεν κηρύσσει ανυπακοή εδώ και δεκαετίες και λέμε πως είναι μια χαρά θεσμικό κόμμα; Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς από τέτοια μεγάλα ανατρεπτικά λόγια;
Δεν μπορούμε να λέμε ψέματα στα παιδιά, ότι ζούμε σε μια τέλεια Δημοκρατία όπου όλα λειτουργούν θαυμάσια. Δεν μπορούμε να τα κοροϊδεύουμε. Αλλά αν κάνουμε κριτική στο καθεστώς και στο σύστημα, έχει σημασία από ποια πλευρά την κάνουμε. Εχουμε ξεκαθαρίσει ότι εκτιμούμε ένα σύστημα δικαιότερο, που σέβεται τους πολίτες, αξιοκρατικό, που όμως τυπικά δεν θα διαφέρει από το σημερινό, θα είναι δηλαδή Δημοκρατία πάνω -κάτω σαν αυτή που έχουμε αλλά πιο πιστή στον εαυτό της; Ή απλώς δηλώνουμε πως δεν έχουμε Δημοκρατία κι ο καθένας μας κοιτάζει τον εαυτό του, να δουν κι αυτά, τα παιδιά μας, πώς θα τη βγάλουν καθαρή κοροϊδεύοντας, ξεγλιστρώντας, απατώντας, περιφρονώντας τους θεσμούς και τον υπόλοιπο κόσμο;
Φοβάμαι πως οι περισσότεροι γονείς, θέλοντας να προστατέψουμε τα παιδιά, μην πιστεύοντας ότι προλαβαίνει στη γενιά τους να αλλάξει η Ελλάδα, δεν τα βάζουμε στα δύσκολα. Εδώ εμείς καλά- καλά δεν το πιστεύουμε ότι αξίζει τον κόπο να είμαστε σωστοί πολίτες απέναντι σε ένα κράτος που δεν μας σέβεται.
Και το σχολείο τι μαθήματα δίνει; Πόσο μαθαίνει στα παιδιά την πολεμική αρετή, πόσο προχωρημένο είναι σ' αυτήν και πόσο καθυστερημένο στην άλλη, την ειρηνική αρετή; Οπως όλη η κουλτούρα μας δηλαδή, κουλτούρα του τσαμπουκά, της μαγκιάς και του Όχι. Βγαίνοντας από το σχολείο μας με μέτριους βαθμούς, τα παιδιά με δεξιό εθνικιστικό μπαγκράουντ θα γίνουν εύκολα ακροδεξιά και τα υπόλοιπα ακροαριστερά.
Μα τι να λέμε στα παιδιά, να σκύβουν το κεφάλι; θα πείτε. Μα αν δεν πιστεύουμε στην αξία της κοινωνίας, της συνύπαρξης, αν το μόνο που θέλουμε είναι άγρια ξεσπάσματα και καταστροφή, αν δεν θεωρούμε ότι έχει νόημα η προσπάθεια να καταστέλουμε τα ένστικτα, αν στ' αλήθεια πιστεύουμε ότι ο πολιτισμός είναι σκέτη καταπίεση και καμία χαρά δεν μπορεί να προσφέρει, δεν γίνεται τα παιδιά να το σκεφτούν αυτό μόνα τους. Σε κείνα οι ορμές για ξέσπασμα είναι πολύ δυνατότερες. Τα καταπιέζει ήδη αφόρητα η ανυπομονησία της νιότης. Από κάπου πρέπει να ακούσουν μερικές φορές στη ζωή τους ότι εκτός από την εξέγερση υπάρχουν και οι χοροί, εκτός από την επανάσταση υπάρχει η φιλοσοφία, εκτός απο το αθάνατο κρασί του 21 υπάρχει και το κρασί το σκέτο. Εξαιρετικές ποικιλίες μάλιστα που αξίζει κανείς να τριγυρίσει τον κόσμο και να τις δοκιμάσει. Κάποια εκτίμηση πρέπει να εισπράξουν για την καθημερινή ζωή, κάποια ελπίδα για ικανοποίηση και ευτυχία στην κατανόηση και στην ανακάλυψη της. Κάποιος πρέπει να τους μιλήσει για την ανθρώπινη ιστορία, το πώς οι άνθρωποι αγωνίστηκαν αιώνες να ζουν ειρηνικά, και πόσο αργά και κοπιαστικά το καταφέρνουν. Να τους δείξει λίγο τον υπόλοιπο κόσμο, την Ευρώπη και την ιστορία της, την πρόοδο του αισθήματος του πολίτη.
Κι αυτή η δουλειά, να πείσεις τα παιδιά ότι αξίζει τον κόπο να ζήσουν σεβόμενα τους ανθρώπους γύρω τους χωρίς να χάσουν το σεβασμό στον εαυτό τους, δεν είναι καθόλου εύκολη. Και σίγουρα δεν τη βοηθά η περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Αν άρχιζαν όλοι οι φιλάρεσκοι κήρυκες κατεδάφισης να σκέφτονται λίγο αυτά που λένε, θα ήταν πολύ σπουδαίο. Εστω μερικοί. Αυτοί που έχουν παιδιά, και υποτίθεται ότι οι σιγουριές τους πάσχουν. Είναι αμήχανοι, δεν ξέρουν τι να παίξουν στα παιδιά. Αλλά τα παιδιά δεν τα ξέρουν όλα. Στην πραγματικότητα δεν ξέρουν τίποτε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου