Σπασμένες βιτρίνες

Ο ήλιος του μεσονυχτίου στην Κίρουνα

Εδώ, στη μακρινή Κίρουνα, πάνω από τον βόρειο πολικό κύκλο, όπου ο ήλιος δεν δύει το καλοκαίρι και δεν ανατέλλει το χειμώνα, κάνοντας μια βόλτα στα λίγα μαγαζιά είδα δυο βιτρίνες σπασμένες αλά ελληνικά. Σαν κάποιος να πέταξε πέτρα.

Λέτε να έφτασε κι εδώ η μόδα, να σπάνε βιτρίνες σε ένδειξη επανάστασης, αγανάκτησης, μίσους στην καταναλωτική κοινωνία; Να γίνονται κι εδώ συλλαλητήρια, να κατεβαίνουν οι νέοι στα κέντρο και να μάχονται με ΜΑΤ; Να γίναμε τοιουτοτρόπως πρωτοπορία μιας επανάστασης, όπως έλεγε ο Μαζάουερ, που όσο και να τον θαυμάζω δεν κατάλαβα τι εννοούσε με κείνο που έγραψε τελευταία για την Ελλάδα; Να ήταν αυτό;

Εδώ στη μακρινή Κίρουνα θα μπορούσε, ίσως. Είναι πόλη μεταλλείων, τον ήλιο του μεσονυχτίου κρύβει ένας λόφος από όπου βγάζουν σίδηρο πάνω από 100 χρόνια τώρα. Ο πατέρας του Ρόλαντ σκοτώθηκε στις στοές δουλεύοντας, πριν 25 χρόνια. Ο Ρόλαντ είναι που μας υποδέχτηκε εδώ, σε ένα ευρύχωρο και φωτεινό ξύλινο σπίτι, γεμάτο αντικείμενα σουηδικού ντιζάιν. Νομίζω όλα τα σπίτια έχουν αντικείμενα σουηδικού ντιζάιν, πολύ ψαγμένα πράγματα, μελετημένα για ομορφιά και χρηστικότητα στην καθημερινή ζωή. Ο Ρόλαντ έχει 4 παιδιά, 3 σκύλους για να σέρνουν το έλκηθρό του το χειμώνα, ένα πιάνο, ένα τεράστιο αυτοκίνητο με το οποίο μας παρέλαβε από το σταθμό, με 7 άνετα καθίσματα μέσα, ποδήλατα και ένα εργαστήριο ξυλουργικής. Ζωή πολύ βελτιωμένη σε σχέση με τον πατέρα του, υποθέτω. Μας κέρασε ομελέτα με ψιλοκομμένα λαχανικά για πρωινό- μεσημεριανό, μαζί με καφέ και κεκάκια, καταρρίπτοντας το κλισέ για τους τυπικούς και τσιγκούνηδες Σουηδούς με την καλημέρα. Ρωτούσε κι αυτός για την Ελλάδα, κι ήταν εξίσου δύσκολο να εξηγήσουμε, όπως κάθε φορά…

Η εκκλησία της Κίρουνας σε σχήμα σκηνής αυτοχθόνων Σάμι

Παραμένει το μυστήριο με τις σπασμένες βιτρίνες. Μπορεί απλώς κάποιοι πιωμένοι να πετάνε πέτρες τη νύχτα, να μην είναι ούτε εργάτες, ούτε οι αυτόχθονες Σάμι που έχουν εδώ το Κοινοβούλιο τους. Στο ίντερνετ κυκλοφορούν όλο και καινούργιες εικόνες από την Αθήνα που καταστρέφεται, δρόμοι με τόνους πέτρες στο οδόστρωμα, κομμάτια διαλυμένων προσόψεων, νεαροί με εξαιρετικά επιθετική στάση και καλυμμένα πρόσωπα, άρθρα που προσπαθούν να βυθομετρήσουν την ελληνική ψυχή και να καταλάβουν γιατί εκδηλώνεται στην Ελλάδα τόση βία.

Την τελευταία φορά που κατέβηκα στο Σύνταγμα, είδα σε ένα από τα ξενοδοχεία να έχουν σκεπάσει με στρατσόχαρτο τη φαγωμένη πρόσοψη. Θα ξαναβάλουν άραγε μάρμαρο, ή θα τα παρατήσουν; Θα αφήσουν το στρατσόχαρτο, θα πάρουν αλλού την έδρα τους και των ομματιών τους;

Αναρωτιέμαι από τον περίφημο Δεκέμβρη και μετά, βλέποντας το καλύτερο κομμάτι της πόλης να καταστρέφεται, τι σκέφτονται αυτοί που βάζουν τόση δύναμη για να ξεκολλήσουν κομμάτια μάρμαρο από μια πρόσοψη, να σπάσουν τα σκαλοπάτια του Άγιου Διονύση, του Οφθαλμιατρείου, τι αισθάνονται ότι κάνουν; Καταλύουν τον καπιταλισμό, την αστική δημοκρατία, τι ακριβώς; Αισθάνονται ότι βιώνουν μια επανάσταση, που είναι και λίγο πολιτιστική, άρα δεν χρειάζονται αυτές οι μαρμάρινες προσόψεις και τα σκαλιά; Τους ενοχλεί η πολυτέλεια; Μισούν συμβολικά ή πραγματικά; Έκαναν ποτέ βόλτα στην Αθήνα, θέλησαν ποτέ να φέρουν την κοπέλα τους περίπατο στο κέντρο;

Μάλλον όχι. Το κέντρο αυτό δεν τους ανήκει, γι αυτό δεν το πονάνε. Δεν επιθύμησαν ποτέ κάτι από δαύτο, να το απολαύσουν, ή να το κατακτήσουν, τίποτε. Δεν είναι πόλη αυτή, δεν λειτουργεί σαν χώρος ζωής, σαν αναφορά, σαν επιθυμία. Σαν τίποτε δεν λειτουργεί.  Νιώθουν αποξενωμένοι φαίνεται αυτοί οι τύποι, δεν τους νοιάζει. Θέλουν να γκρεμίσουν για να ξαναχτίσουν. Τι θα χτίσουν άραγε;

Στη Στοκχόλμη βλέπεις παντού καροτσάκια με μωρά. Στους δρόμους, στα πάρκα, παντού παιδιά, και δεν είναι περισσότερα από τα δικά μας. Η πόλη είναι για να ζουν οι άνθρωποι, να βγάζουν βόλτα τα παιδιά τους, να συναντιούνται, να τη δείχνουν στα παιδιά τους, να τους τη μεταβιβάζουν. Εμείς δεν μεταβιβάζουμε την πόλη. Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας κλεισμένα σε κέλυφος πανικού, δεν τα κυκλοφορούμε στην πόλη. Αποκλεισμένα, φυγαδευμένα σε ιδιωτικούς χώρους, διαμερίσματα, αυτοκίνητα, οικογενειακό περιβάλλον και τίποτε άλλο. Ο κόσμος εκεί έξω είναι κακός και παραμονεύει να σου αρπάξει κομμάτια, τέτοια τους μαθαίνουμε. Βγες κι άρπαξε εσύ κομμάτια από τον άλλον. Μην είσαι κορόιδο! Μην είσαι κορόιδο! Μην είσαι κορόιδο!

Εδώ αυτοί που σπάνε τις βιτρίνες δεν βάζουν αφίσες με ποιητικές εξυμνήσεις των πράξεων τους. Δεν βρίσκουν δικαιολογία, ίσως ούτε εντός τους. Υποθέτω ότι οι άλλοι άνθρωποι γύρω τους θέλουν τις βιτρίνες, την ειρήνη που φρόντισαν να τηρήσουν στην πολιτική τους, τη θέλουν και στην καθημερνή τους ζωή. Εκτιμούν ό,τι έχουν, κι είναι έτοιμοι να μας εξηγήσουν τα πλεονεκτήματα της ουδετερότητας που κράτησαν στους δυο παγκόσμιους πολέμους.
Εμείς είμαστε πολεμοχαρείς, νοσταλγούμε συγκρούσεις, δεν εκτιμούμε τους ειρηνικούς καιρούς, την ουδετερότητα, Καημένη Αθήνα, καημένα παιδιά της Αθήνας που μεγαλώνετε μ’ αυτόν τον άγριο τρόπο, καημένα κι όσα επιλέγετε να βγάλετε την αγριάδα από μέσα σας καταστρέφοντας, καημένοι κι εμείς που δεν επιτρέπεται να αγαπήσουμε την πόλη μας, να τη ζήσουμε για δική μας…