Ο κόσμος του Ουγκώ

 Διαβάζω αυτές τις μέρες ένα βιβλιαράκι του Μισέλ Βινόκ για τον Βικτόρ Ουγκώ και τους πολιτικούς του αγώνες. Είχε αλλάξει θέσεις ο Ουγκώ πολιτικά, μένοντας αμετακίνητος στις αρχές του, και συγκρούστηκε σε πολλές ευκαιρίες, κι αν είχε ευκαιρίες ο αιώνας του, με ισχυρούς και μη, με ανθρώπους που είχε εκτιμήσει και συνεργαστεί. Για όλα έγραφε ποιήματα, και τα ποιήματα του κυκλοφορούσαν όπως τώρα τα τραγούδια, ήταν ινφλουένσερ πρώτης γραμμής. Έγραψε εναντίον της θανατικής ποινής ξανά και ξανά, υπερασπίστηκε το δικαίωμα στη ζωή ακόμα και στυγνών εγκληματιών στον καιρό του, σοκάροντας το σύμπαν. Έτρεξε, έγραψε, προσπάθησε πολύ να δοθεί αμνηστία στους συλληφθέντες της Κομμούνας, να βοηθήσει τη Λουίζ Μισέλ, να γλιτώσει γυναίκες από το απόσπασμα. Τα κατάφερε για μερικές, αλλά τις περισσότερες φορές δεν ακουγόταν. Κάποια στιγμή έβαλαν φωτιά στο σπίτι του στο νησί της Μάγχης όπου είχε ζήσει εκτοπισμένος, επειδή τον θεώρησαν συνεργάτη των Κομμουνάριων κι επιπλέον πράκτορα των Γερμανών που είχαν συντρίψει τη Γαλλία. «Να αλλάξει γλώσσα ο κος Ουγκώ, δεν είναι πια Γάλλος» έγραφαν σοβαροί κριτικοί. Ήταν τότε πολύ δυσκολότερο να ακολουθεις τις αρχες σου. Μια νύχτα του επιτέθηκαν στο Παρισι, μέσα στο σπίτι του, με πετρες, ομαδες που τον θεωρούσαν πάλι κομμουναριο.

Απαντούσε πάντα με πλούσια, πληθωρικά ποιήματα. Ακούραστος, ακαταμάχητος, επίμονος, σε κάθε περίπτωση με την επιείκεια, με την καταλλαγή, με την συμφιλίωση, ειρηνιστής, πατριώτης αλλά και οραματιστής της Ενωμένης Ευρώπης, μιας Ευρώπης χωρίς σύνορα, των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης.

Τον λάτρεψα ξανά, όπως όταν διάβαζα μικρή τους Αθλίους και την Παναγία των Παρισίων. Μέσα στην ενίοτε κουραστική αφθονία των φράσεων του πάντα έβρισκε το μέτρο τελικά, σε ποιήματα και πεζά, ακριβώς επειδή είχε αυτό τον βαθύ ανθρωπισμό, που τα διόρθωνε όλα όσα μπορεί να είχαν ανάγκη διόρθωσης.

Στο τέλος της ζωής του είχε χάσει όλους τους συγγενείς, γυναίκα, παιδιά, ερωμένη, η κόρη του Αντέλ στο άσυλο, και είχε μόνο τα εγγόνια να φροντίζει. Έγραψε και γι αυτά μια συλλογή ποιημάτων.

Πηγαίνω στο σπίτι του όταν βρίσκομαι στο Παρίσι, να λατρέψω τα πραγματάκια και τα πορτραίτα του. Καλύτερα να λατρεύεις τέτοιους ανθρώπους παρά θεούς.