Τις Κυριακές στα Τρίκαλα

Κρύωσε ο καιρός εδώ στο Λονδίνο και καθώς έβγαινα το πρωί και περπατούσα ανάμεσα στα χαμηλά σπιτάκια της γειτονιάς, μου κόλλησε ανεξήγητα στο μυαλό εκείνο το τραγούδι από το Χρονικό του Μαρκόπουλου σε στίχους Μύρη, που τραγουδούσε η Μαρία Δημητριάδη: ‘Τις Κυριακές στα Τρίκαλα, στη Λάρισα, στη Σπάρτη κάποιον κρυφό αρχάγγελο προσμένουν κάθε Μάρτη τα βράδια στον περίπατο κορίτσια και φαντάροι ανεβοκατεβαίνουνε με σκάλες στο φεγγάρι’ Και καθώς έχω πάει παλιότερα σε επαρχιακές πόλεις κυριακάτικα και έχω πάρει μέρος στον περίφημο περίπατο που τον έλεγαν ‘νυφοπάζαρο’ και γελούσαμε, σκέφτηκα πόσο πολύ έχουν αλλάξει όλες αυτές οι πόλεις, και οι υπόλοιπες που δεν είναι στο τραγούδι. Εκείνες οι παγωμένες έρημες Κυριακές, που σε έπιανε μελαγχολία στα πεζοδρόμια με τα κλαδεμένα δέντρα, στα σπίτια που έκλειναν με αμηχανία, δεν έχουν πια ύπαρξη παρά σε αυτό το παράξενο τραγούδι. Στις επαρχίες τα μεν χαμηλά σπίτια εξαφανίστηκαν, στριμώχτηκαν οι πολυκατοικίες στη θέση τους, όμως η ζωή χαμογέλασε, τα κορίτσια απολαμβάνουν μαζί με τα αγόρια στις καφετέριες τις παρέες τους, γελούν ελεύθερα και φλερτάρουν και απολαμβάνουν λιακάδες και παγωνιές, κι η καθημερινότητα δεν έχει καμία σχέση με τη μελαγχολία εκείνη που βασίλευε ως και το 90; Το 80; Δεν είμαι σίγουρη. Πάντως αυτή τη στιγμή μοιάζει πολύ πιο ευχάριστο να μένεις σε επαρχία παρά στην Αθήνα. Κάποιοι πεζόδρομοι αγκαλιάζουν τα λίγα μνημεία που γλίτωσαν από τη μανία κερδοσκοπίας με τις πολυκατοικίες, κι εκεί μπορεί κανείς να συναντήσει και την Ιστορία και το παρόν. Ναι, και η Σπάρτη αξιοποίησε τις πλατείες της, και η Κοζάνη, που είναι παρακάτω στο τραγούδι, αν και χτυπημένη βαριά από την οικιστική ομοιομορφία έχει δημόσιο χώρο για χαλάρωση και συναντήσεις, και βεβαίως η Λάρισα. Καλά, για τα Τρίκαλα δεν το συζητώ, μιλάμε για πρότυπο αξιοποίησης δημόσιων χώρων. Και πού άλλού πήγαμε τελευταία; Στην Τρίπολη, που έχουν και ωραίες πλατείες. Κόσμος και ζωντάνια να ζηλεύουμε οι Αθηναίοι. Στο Ηράκλειο, που ήταν κάποτε από τις πιο άσχημες πόλεις, καμία σχέση με το παρελθόν. Τι να πούμε για τα Χανιά και το Ναύπλιο, είναι και διατηρητέα- διατηρημένα, άλλο επίπεδο. Και η Ξάνθη, και η Κομοτινή. Αντίο μελαγχολία της επαρχίας.

Αέναη μείωση κόστους

Στα σούπερ μάρκετ της Βρετανίας οι ταμίες τείνουν να καταργηθούν. Πρέπει να πηγαίνεις τα ψώνια σου σε αυτόματα μηχανήματα, να τα περνάς μόνος σου ένα- ένα σε σκάνερ, κι αν είναι φρούτα να βρίσκεις μόνος σου πώς ακριβώς λέγονται, να τα μετράς, να μην κάνεις λάθη. Κάθε φορά κάτι κάνω λάθος και περιμένω μπροστά σε μια μηχανή που σφυρίζει ή μουγκρίζει σα δράκος να έρθει κάποιος βιαστικός υπάλληλος να διορθώσει την κατάσταση. Στο μεταξύ, θέλοντας και μη, έχω ενοχές, αισθάνομαι ηλίθια και ταυτοχρόνως θυμώνω, διότι ξέρω πολύ καλά ότι με έχουν βάλει να κάνω δουλειά που ήταν δική τους, μας έχουν βάλει όλους να αντικαθιστούμε τους ταμίες, όπως αντικατέστησαν τους πωλητές. Έχει αρχίσει και στην Αθήνα η μόδα αυτή, την οποία είμαι αποφασισμένη να πολεμήσω συστηματικά, κι ας περιμένω σε μεγάλες ουρές για το κανονικό ταμείο. Φαντάζομαι διάφορους κοστουμαρισμένους μανατζαρέους γύρω σε μεγάλα τραπέζια να υπολογίζουν πόσα κέρδη παραπάνω θα έχουν τα μαγαζιά τους όταν θα καταφέρουν να υποχρεώσουν όλους τους αγοραστές να κάνουν τις δουλειές που θα έπρεπε να κάνουν οι ταμίες, και φουντώνω. Ένας τρόπος να τους αναγκάζεις κάθε φορά να καθυστερούν, αν υποθέσουμε ότι θα καταφέρεις να μην κάνεις λάθος σε τίποτε άλλο, είναι να παίρνεις κάθε φορά κάτι με αλκοόλ, είναι τότε υποχρεωμένοι να έρχονται να διαπιστώσουν αν είσαι πάνω από 18, και τουλάχιστον απολαμβάνεις την αναμονή με λίγο σαδισμό, αντί να σε πνίγουν οι ηλίθιες ενοχές. Έχω αποφασίσει να το κάνω ανελλιπώς. Έγινε αλκοολική πολεμώντας το σύστημα, θα γράψουν στον τάφο μου.

To πεπρωμένο της όπερας

Μου αρέσει η όπερα, πηγαίνω πάντα με λαχτάρα στην αίθουσα της Λυρικής, της παλιάς και της καινούργιας, αφού έχω βγάλει εισιτήρια αμέσως μόλις ανοίγει η προπώληση. Τρέχω, κυριολεκτικά τρέχω στον πεζόδρομο που πάει από το Γκάζι στο Φάληρο, συνδυάζω την έξοδο με γυμναστική σα να λέμε, κάνω τη διαδρομή γεμάτη προσδοκία. Θεωρώ πως τα τελευταία χρόνια το επίπεδο των μουσικών και των τραγουδιστών ανεβαίνει, πάντα άψογος δημιουργείται στις αίθουσες ο ήχος, είμαστε προνομιούχοι που σε σχετικά προσιτές τιμές μπορούμε στην Αθήνα να απολαμβάνουμε το είδος στα καλύτερα του. Ωστόσο, μέσα στην τρεχάλα και την προσδοκία καραδοκεί ένας μικρούλης φόβος, φόβος για τη σκηνοθεσία. Είναι το πεπρωμένο της όπερας ως είδους τα τελευταία χρόνια να υπόκειται σε διάφορες ιδέες σκηνοθετών που κάτι θέλουν να δείξουν βαθύτερο από την πλοκή που η ίδια η όπερα διαθέτει, κάτι πιο διαχρονικό, κάτι πιο βαθύ, κάτι πιο εκτός χρόνου και τόπου, πανανθρώπινο βεβαίως, κάτι που θα μας ευαισθητοποιήσει περισσότερο από την ίδια τη μουσική, την άρια, τη συγκίνηση που μπορεί να προκαλέσει. Κι έτσι βλέπουμε σκηνικά περίεργα και κοστούμια αναχρονιστικά και διάφορες επεμβάσεις εικόνας που τονίζουν το μήνυμα που θέλει να δώσει ο σκηνοθέτης. Ας πούμε στα παραμύθια του Χόφμαν υπήρχε προβολή σε γιγαντοοθόνες σκηνών από κάτι σαν ιδεατό πορνείο (λέω εγώ ιδεατό, γιατί δεν νομίζω ότι υπάρχουν τέτοια πορνεία, αλλά δεν είμαι και ειδική) με γκρο πλαν μελών γυναικείων σωμάτων στολισμένων με τα παραδοσιακά αξεσουάρ, τύπου φτερά στρουθοκαμήλου, μαύρα αποκαλυπτικά εσώρουχα και δεν συμμαζεύεται. Έκλεινα τα μάτια και άκουγα τη μουσική, αλλά όσο νάναι, δυσκολεύτηκα στην παρακολούθηση. Εντάξει, υπάρχει η ιστορία, το παραμύθι μάλλον του Χόφμαν, με την courtisane, αλλά δεν χρειαζόταν να μας περιλούζουν με τόσο γκροπλαν, θεωρώ προσωπικά. Όι σκηνοθέτες όπερας μας επιφυλάσσουν πλέον καταστάσεις μπρεχτικές στις παραστάσεις. Μας χαρίζουν παραξένισμα και δεν αρκούνται σε ένα ή δυο. Στη Μποέμ ήταν πολύ παράξενο που για να ζεσταθούν οι παριζιάνοι καλλιτέχνες στη σοφίτα τους αποφάσισε ο ποιητής να κάψει το χειρόγραφό του πετώντας το κατευθείαν στο πάτωμα. Βέβαια, ανέβηκε το σασπένς, θα πάρει φωτιά το σκηνικό, δεν θα πάρει; Δεν πήρε. Καλή δουλειά είχε κάνει ο σκηνογράφος. Στη δεύτερη πράξη ένα κοτετσόσυρμα όριζε δυο χώρους που στάθηκε αδύνατον να καταλάβω τι ακριβώς ήταν, ή τι συμβόλιζαν, κρίμα. Στη δε τελευταία σκηνή, όταν η Μιμή λίγο πριν πεθάνει ζητάει ένα μανσόν να ζεστάνει τα χεράκια της και αποφασίζει ένας από την παρέα των μποέμ να πουλήσει το παλτό του για να της το αγοράσουν, εμφανίζεται δε σε λίγο με ένα Αγιοβασιλιάτικο σκουφί από αυτά τα απολύτως ψεύτικα, και της το δίνει για μανσόν, εκεί νομίζω το’πιασα το υπονοούμενο: κάτι για τον πληθωρισμό ήθελε να πει, πουλάς παλτό κι αγοράζεις χάρτινο παιδικό σκουφάκι. Η «Δύναμη του πεπρωμένου» με μπέρδεψε ακόμα πιο πολύ. Στην ιστορία υπάρχει ένας πατέρας μ’ ένα γιο και μια κόρη, η πλοκή στηρίζεται σε αυτή τη σχέση. Στο πρόγραμμα πληροφορούμαστε ότι η παράσταση θέλει να περάσει αντιπολεμικό μήνυμα, γι αυτό μεταφέρεται στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, που ήταν χειρότερος από τους άλλους (ή καλύτερος, πάρτε το όπως θέλετε). Εντάξει, αλλά γιατί ο πατέρας από μαρκήσιος γίνεται στην παράσταση καρδινάλιος; Οι καρδινάλιοι δεν τεκνοποιούν, από όσο ξέρω. Και τι ήθελε να πει το βιντεάκι της εισαγωγής, με τη γυναίκα που κρατούσε αγκαλιά ένα μωρό, ύστερα εμφανίστηκε ένα κοριτσάκι, ύστερα ένας επίσκοπος με κάτι καλογέρους την τράβηξαν με απονιά από τα παιδιά, κι έδωσαν το μωρό στο κοριτσάκι; Είχε κάνει εξώγαμα ο καρδινάλιος; Έτσι είχε αποφασίσει να παρέμβει στην πλοκή η σύγχρονη σκηνοθεσία; Και γιατί άραγε; Τι μήνυμα περιείχε αυτό; Έσπαγα το κεφάλι μου σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, αλλά δεν έβγαλα συμπέρασμα. Προσπάθησα να συγκεντρωθώ στη μουσική, αλλά η απορία με έτρωγε. Παραξένισμα και πάλι παραξένισμα. Είναι φαίνεται το πεπρωμένο της όπερας, δεν μπορεί να ανέβει χωρίς το κατιτίς σε παρέμβαση και άποψη του σκηνοθέτη. Ας πιστεύεις εσύ όσο θέλεις ότι μέσα στην εποχή του το έργο είναι πιο αληθινό, η συγκίνηση πιο πειστική, έχεις ξεπεραστεί από τα γεγονότα και τις τάσεις. Να είσαι ευχαριστημένη που η μουσική δεν αλλάζει, που δεν σκέφτηκε κανείς να βάλει μικρόφωνα στη σκηνή, ή καινούργια όργανα στην ορχήστρα, να κλείνεις τα μάτια και να απολαμβάνεις. Αυτό κάνω βέβαια. Εννοείται. Κι όταν ανεβαίνουν παραστάσεις όπως του Αντρέ Σενιέ, με τους όρθιους γιακάδες της περιόδου της γαλλικής επανάστασης, είμαι ευγνώμων. Δεν είναι ότι θέλω να βλέπω τις όπερες σαν διαρκείς ιεροτελεστίες του ίδιου μύθου, αν και υπάρχει κάτι τέτοιο στο βάθος της σύλληψης τους, της ιδέας που δημιούργησε τις όπερες κατ’ αρχήν. Είναι πως η συγκίνηση που προκαλεί η μουσική, η ανθρώπινη φωνή, αυτά τα μέσα από μόνα τους, είναι τόσο ισχυρή που θα περίμενα και οι σκηνοθέτες πριν μας παραξενίσουν με κάποιο άσχετο εύρημα, να την έχουν νιώσει και να την έχουν σεβαστεί κάπως.

Aς βάλω κι εγώ αυτή τη φωτογραφία, επειδή έτσι όπως την είδα να περνάει στο σημερινό χάζεμα σχεδόν ξανάνιωσα εκείνο το γλυκό ξάφνιασμα που είχα νιώσει τότε, πενήντα χρόνια πριν, όταν ανακάλυψα ότι στ' αλήθεια γεννιόταν φοιτητικό κίνημα. Είχα νιώσει τόση μοναξιά τα πρώτα χρόνια της φοιτητικής μου ζωής, με είχε πιάσει τέτοια απελπισία, δεν κατάφερνα, στη Θεσσαλονίκη που είχαμε πάει, εκεί είχαμε περάσει, να πέσω πάνω σε έναν άνθρωπο που να μπορούμε να μιλήσουμε πολιτικά χωρίς φόβο. Ποιος θα ήταν, τι καπνό φουμάριζε, κι αν μας κάρφωνε; Που τι θα κάρφωνε δηλαδή, μόνο τις σκέψεις μας. Κι ύστερα σιγά -σιγά, κάτι άρχισε να γίνεται. Βέβαια ήταν στη Θεσσαλονίκη, όπως και στην Αθήνα, κάπως περίεργο, ξεκίνησε από Συλλόγους επαρχιωτών φοιτητών, Σύλλογος Κρητών ας πούμε. Σύλλογος Αθηναίων δεν υπήρχε, όμως πια ήταν ξεκάθαρο πως δεν ήμασταν μόνοι μας. Αυτά που θέλαμε τα ήθελαν κι άλλοι. Ήμασταν η φοιτητιώσα νεολαία! Και τα φοιτητικά αιτήματα έκρυβαν ελάχιστα το πολιτικό αίτημα: Θέλαμε Δημοκρατία! Τι ευτυχία ήταν εκείνη η αίσθηση, ότι ήμασταν επιτέλους πραγματικοί, όχι φαντασίες απομονωμένων κοριτσιών εκτός πραγματικότητας, αλλά πρωτοπορεία ενός κινήματος. Ακόμα ξαφνιάζομαι που το θυμάμαι και το βλέπω στις φωτογραφίες.

Οδός Σπυρίδωνος Τρικούπη

 Όποτε περνάω από τη Σπυρίδωνος Τρικούπη, κάνοντας σλάλομ από το ένα πεζοδρόμιο στο άλλο, και αναγκαστικά περνώντας από το δρόμο εκεί που το «διατηρητέο» νεοκλασικό ερείπιο έχει στηριχτεί με σκαλωσιά που καταργεί το πεζοδρόμιο, ονειρεύομαι τον ίδιο τον Σπυρίδωνα Τρικούπη, τον πολιτικό της Επανάστασης, να βγαίνει από τον τάφο του και να εμφανίζεται ως πελώριο φάντασμα στο δρόμο που φέρει το όνομα του, να στέκεται στη μέση και να βροντοφωνάζει ότι δεν έκανε την Επανάσταση για να γίνει τέτοιος δρόμος, ότι οι άνθρωποι που αναγκάζονται να κυκλοφορούν έτσι στην πόλη που παριστάνει την πρωτεύουσα του κράτους που έχτισε, αναπτύσσουν χαρακτήρα παθητικό και υποτακτικό, ότι δεν θα ησυχάσει η ψυχή του αν δεν βρουν οι δήμαρχοι τρόπο να κάνουν τα πεζοδρόμια της πόλης άξια των πολιτών. Τέτοια πράγματα.

Μ’ αυτά και μ’ εκείνα, και μέχρι να διατυπώσω τις φράσεις που ακούω στο μυαλό μου, άντε, έφτασα στην πλατεία και κόβω Θεμιστοκλέους, όπου ο επώνυμος στρατηγός δεν μιλάει γιατί έχει φύγει οδοιπόρος για τα Σούσα.

Η πρόεδρος που μας έκανε περήφανες

 Παρακολουθώντας το αποχαιρετιστήριο βίντεο της Κατερίνας Σακελλαροπούλου δεν μπορώ να μη θυμηθώ κάτι που λέγαμε πριν δεκαετίες για τις γυναίκες που θέλουν να αναδειχθούν σε θέσεις παραδοσιακά αντρικές: θα πρέπει να είναι πολύ καλύτερες από τους καλύτερους άντρες για να τις παραδεχτούν, κι όταν συμβεί κάτι τέτοιο  θα έχουν να αντιμετωπίσουν κάθε είδους συγκατάβαση, λες και είναι χειρότερες από τους χειρότερους.

Έτσι ήταν η πρόεδρος μας κι έτσι και χειρότερα αντιμετωπίστηκε. Σε κάθε της δημόσια στιγμή άκουγες τα πιο απίθανα σχόλια, για την εμφάνιση της, τα ρούχα της, το ύψος της, το χτένισμα της, κι όλα τυλιγμένα σε οικειότητα που ποτέ δεν είχε εκφραστεί για κανέναν από τους προηγούμενους προέδρους, όλους άντρες. Υπήρχε  σεβασμός για τη θέση του προέδρου Δημοκρατίας, στο κάτω- κάτω είναι θέση συμβολική, είναι το πολίτευμα μας, και δεν το αποκτήσαμε εύκολα. Πάνω από ενάμιση αιώνα παιδευόμασταν με πίσω- μπρος βασιλείες, δικτατορίες, εκθρονίσεις, κι άντε πάλι απ΄την αρχή, μέχρι να σταθεροποιηθούμε.

Σε κάποιους δεν άρεσε που η πρόεδρος δεν παρενέβη να σταματήσει το νόμο για τον γάμο ομοφυλοφίλων, λες και ήταν αρχιεπίσκοπος, σε άλλους που φωτογραφήθηκε μπροστά στον φράχτη του Έβρου. Ο φράχτης στον Έβρο κι εμένα δεν μου αρέσει, και έχω πολλές ιδέες να προτείνω για την υποδοχή των μεταναστών αλλά δεν είμαι πρόεδρος της Δημοκρατίας, οπότε προσπαθώ να καταλάβω γιατί είχε συμβολικό βάρος η στήριξη μιας επιλογής του κράτους πάνω στα σύνορα του, έστω κι αν εγώ διαφωνώ. Σε κάθε της άλλη εμφάνιση πάντως που έτυχε να δω, είτε όταν επιθεωρούσε φρουρές, τόσο αλλιώτικο σώμα μπροστά στους ένστολους, είτε όταν δεχόταν προσφυγάκια στο προεδρικό Μέγαρο, είτε όταν επισκεπτόταν χωριά και πόλεις και ιδρύματα, κάθε της λόγος ήταν πλούσιος σε πληροφορίες, σε σημασίες, σε ουσία, και είχε βάρος συμβολικό, ακριβώς όπως πρέπει. Γιατί ήταν σημαντικό να μνημονεύσει κάποιον σπουδαίο καλλιτέχνη που πέθανε, γιατί ήταν σημαντικό να εμψυχώσει τους φαντάρους, τους υπαλλήλους διαφόρων ιδρυμάτων, τους κατοίκους μακρινών νησιών, γιατί ήταν σημαντικό να δεξιωθεί την αριστούχο μικρή Αρμένισσα, γιατί ήταν σημαντικό να ανοίξει τον κήπο του μεγάρου. Κάθε της φράση ήταν πλούτος και συμπάθεια. Μάθαμε και καταλάβαμε, και αγκαλιάσαμε μαζί της όψεις και θεσμούς και αξίες της Ελλάδας, καταστάλαξαν μέσα μας οι σημασίες τους. Είχε βρει τον τρόπο να ζυγίζει και να αποδίδει στα πράγματα που απαρτίζουν την πολιτική και κοινωνική μας ζωή το σωστό τους βάρος. Μας έκανε να το συναισθανθούμε. Κανένας πριν από αυτήν δεν το είχε κατορθώσει αυτό, δεν το είχε καν επιχειρήσει, όσο συμπαθής, όσο σημαντικός και σωστός κι αν υπήρξε στη θητεία του.

Δεν ήταν πολιτικός να ξέρει να γίνεται ευχάριστη, ήταν δικαστής, ήταν αυστηρή, ήξερε τους θεσμούς και τη σημασία τους και μια δεύτερη θητεία θα ήταν ιδανική για να τους μάθουμε κι εμείς οι πολίτες συνεχίζοντας να παρακολουθούμε κάθε της κίνηση. Το όνομα της δεν μπαίνει όμως καν στη λίστα των υποψηφίων και αισθάνομαι σα να κλείνει μια πόρτα πολιτικής συνειδητοποίησης για τον απλό πολίτη, όπως είμαι εγώ, και πολλοί ακόμα με τους οποίους συνομιλώ αυτές τις μέρες.

Η θέση του προέδρου της Δημοκρατίας είναι στην Ελλάδα κυρίως συμβολική. Συχνά η Δημοκρατία συμβολίζεται στην τέχνη από γυναίκα, όπως κι η ελευθερία. Σκέπτομαι ας πούμε την Ελευθερία του Ντελακρουά που οδηγεί το λαό, ψηλή, σαρκώδη, επιβλητική, ή το μπούστο της Μαριάννας της Δημοκρατίας με το φρυγικό σκούφο, που κάθε τόσο τα χαρακτηριστικά της άλλαζαν για να γίνει ακόμα πιο όμορφη. Καμία σχέση με την Κατερίνα Σακελλαροπούλου, μια αληθινή γυναίκα, που όπως όλες μας πάλεψε στη ζωή της με τα χαρακτηριστικά που της έδωσε η φύση και με τα στερεότυπα που μας περίμεναν στη γωνία άμα τη εμφανίσει της εφηβείας μας, και κατάφερε να ανέβει τα σκαλοπάτια της καριέρας της ως γυναίκα, με δουλειά και σοβαρότητα. Όταν την έβλεπα στις φωτογραφίες των επισήμων και ανεπισήμων δράσεων της μου φαινόταν πιο δυνατό σύμβολο από τη Μαριάννα, την ελευθερία του Ντελακρουά κι όλες τις ωραίες προσωποποιήσεις του θεσμού. Γιατί η Δημοκρατία είναι έτσι, παλεύει με αυτά που έχει και αντιμετωπίζει συνεχώς τα στερεότυπα. Με έκανε περήφανη η κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Λυπάμαι πολύ που θα χάσω τη συγκίνηση και τη μαθητεία.

Αντίο κύριε Κώστα

 Πρώτη φορά στη ζωή μου κλαίω για θάνατο πολιτικού. Μα μήπως κλαίω για κάτι άλλο, εκείνη την ελπίδα που είχαμε με το Σημίτη πρωθυπουργό ότι θα γινόταν εκσυγχρονισμός, θα γινόμασταν σοβαρή χώρα, μπήκαμε και στο ευρώ, μας περίμεναν τα καλύτερα, τη σιγουριά εκείνη την αφελή, που χάθηκε; 

Μα από την πρώτη στιγμή, από τις πρώτες μέρες που είχε εκλεγεί είχαν αρχίσει τα όργανα, τα Ιμια πρώτα και καλύτερα, θυμάμαι να οδηγώ και να ακούω ότι ευχαριστούσε τους Αμερικάνους για την παρέμβαση τους και να σκέφτομαι τι έχει να ακούσει τώρα γι αυτή την ειλικρινή πρόταση από όλους τους νταήδες που κυκλοφορούσαν στην πολιτική.. 

Ήταν ακριβώς το αντίθετο από τους πολιτικούς που λατρεύονται καλλιεργώντας την εικόνα τους, που αναπτύσσουν τη «σχέση αγάπης με το λαό» εκείνος σεβόταν τους πολίτες και ήθελε να σεβόμαστε τον εαυτό μας. Δεν έμοιαζε καθόλου με τον Παπανδρέου, κι όμως κατέφερε να εκλεγεί δυο φορές πρωθυπουργός, που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μπορούσαν να τον εκτιμήσουν. 

Ήμουν κι εγώ από αυτούς που αμέσως μόλις εξελέγη στο ΠΑΣΟΚ άρχισα να το ψηφίζω ,ήμασταν πολλοί εξ αριστερών που το κάναμε.  Ξέρω πως ήμασταν πολλοί που χαρήκαμε τότε, και στραφήκαμε τότε, και ελπίσαμε πολλά, και συμπαρασταθήκαμε με όποιον τρόπο μπορούσαμε, που εκτιμήσαμε κάθε στιγμή της μεγάλης προσπάθειας που έκανε, ενάντια και σε στελέχη του κόμματος του ακόμα. 

Ναι, για όλα αυτά και την κατηφόρα που πήραμε ύστερα, τα θυμάμαι και δεν μπορώ να σταματήσω να κλαίω, αλλά και για τον ίδιο τον κύριο Κώστα, λες και είχαμε γίνει φίλοι. Τον αγάπησα πολύ. Αυτή την ήσυχη, σοβαρή παρουσία που αξιωθήκαμε. 

Κάποτε είχαμε ανακαλύψει με τον Δημήτρη ότι ο πατέρας του, μάλλον ο παππούς του, ήταν από τη Δράκεια, το χωριό της γιαγιάς μου στο Πήλιο. Ήμασταν και πατριωτάκια λοιπόν.