Τα πολυβολεία

Έχουν απομείνει στο Λιμάνι Πασά στο Λαύριο, στις δυο εισόδους του κόλπου, δυο παλιά πολυβολεία από τον καιρό της Κατοχής. Το ένα είναι στη στροφή ενός πολυσύχναστου πλέον μονοπατιού, χρήσιμο πολύ στους περιπατητές. Μπορούν να ανεβαίνουν επάνω, να ξεκουράζονται και να αγναντεύουν την ανατολή της Πανσελήνου όταν έχει Πανσέληνο, το ναό του Ποσειδώνα, τη Μακρόνησο και την Κύθνο, ακούγοντας τα κύματα να σκάνε στο βράχο. Κάποιοι έχουν μπει στον κόπο να γράψουν τα δικά τους στο μισογκρεμισμένο εσωτερικό του. Γενικά είναι πολύ πρακτικό για ραντεβού και στάσεις σε μια περιοχή που δεν έχει και πολλά δημόσια σημεία.

Το άλλο, στην απέναντι πλευρά, δεν είναι τόσο προσβάσιμο, χτισμένο ανάμεσα σε δυο μικρές παραλιούλες μοιάζει ακόμα κάτι να προστατεύει επιθετικά, γιατί κάποιος έχει γράψει από την έξω πλευρά, «Γυμνιστές». Κάποια μέρα με συννεφιά που περπάτησα ως εκεί, προσπάθησα να φανταστώ αυτό τον κλειστό κόλπο που τώρα γεμίζει παραθεριστές, την εποχή που τα γερμανικά πολυβολεία προστάτευαν ποιος ξέρει τι στρατιωτικά οχυρά στα μέρη με τις ομπρέλες και τις ξαπλώστρες, όπου μάλιστα ήταν κάποτε το αρχαίο λιμάνι Λαυρίου, κι ακόμα φαίνονται τείχη στη θάλασσα και στη στεριά. Τους στρατιώτες με τα βαριά τους όπλα, τα βαριά τους ρούχα χωμένους στα κτίσματα αυτά, να κοιτάζουν τη θάλασσα ατέλειωτες ώρες, περιμένοντας να δουν καΐκια με φυγάδες για την Αίγυπτο; Άγγλους κατασκόπους;  Ποιος ξέρει τι περίμεναν εκεί μέσα, στην άκρη του ωραίου γιαλού. Να λαχταρούσαν άραγε τη θάλασσα με το κυματάκι που στραφταλίζει τα καλοκαίρια; Να πέταξε κανείς τα ρούχα του για να κολυμπήσει στα δροσερά νερά, να έβγαλε τις μπότες για να περπατήσει ξυπόλητος στα βράχια; Τι παράξενοι που μοιάζουν οι περασμένοι πόλεμοι, τι τρελά τα πολυβολεία τους, και να πεις ότι πέρασαν αιώνες; Η μάνα μου τα έζησα όλ’ αυτά ως έφηβη, ο πατέρας μου στρατευμένος. Κι εμείς με τα ωραία μας λινά να ανεμίζουν βγάζουμε φωτογραφίες ηλιοκαμένοι μέσα στο φθινόπωρο και γκρινιάζουμε για την κακή μας μοίρα. Αρχαίους πολέμους έζησαν οι καημένοι οι γονείς μας.

Κάποτε όλα αυτά τα σιδερικά και τα συστήματα και τα τρομερά και φοβερά και πανάκριβα όπλα που θα πληρώνουμε κολλημένοι σε παλιές νοοτροπίες, για καιρό ακόμα, ακριβότερα απ’ όλους τους Ευρωπαίους, δεν θα γίνουν ίσως ούτε καν βολικά παγκάκια για περιπατητές.