Καυγάδες με τους ξένους φίλους μου

Τσακώθηκα γλυκά με δυο νέα παιδιά, Γερμανούς, για τις γερμανικές αποζημιώσεις. Για την ακρίβεια, εκείνοι έλεγαν ότι το ελληνικό κράτος δικαιούται να εισπράξει αποζημιώσεις, κι ήταν έτοιμοι να βγάλουν μολύβι και χαρτί να κάνουν ακριβή λογαριασμό, κι εγώ έλεγα ότι δεν πρέπει να γίνεται τέτοια συζήτηση σήμερα. Δεν μπορέσαμε να συμφωνήσουμε, και δεν με άφησαν ούτε να πω το ποίημα μου, την άποψη ότι η Ενωμένη Ευρώπη χτίστηκε- ή προσπαθεί να χτιστεί- ή προσπάθησε τέλος πάντων, πάνω στην απόφαση για κλείσιμο των λογαριασμών του παρελθόντος. Το ξέρανε καλά αυτό το ποίημα, διδάσκεται γενικά στα ευρωπαϊκά σχολεία, αλλά στα γερμανικά μαθαίνουν και το άλλο, των ευθυνών της χώρας τους για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τα αίσχη του. Οπότε, έλεγαν εκείνοι τα δικά τους, έλεγα κι εγώ, τελικά συμφωνήσαμε πως διαφωνούμε.

Αν ήταν στο χέρι τους, αν ήταν διαχειριστές των γερμανικών χρημάτων, σίγουρα θα τα έβγαζαν επιτόπου να τα παραδώσουν, και τότε θα μου απέμενε μόνο το επιχείρημα ότι πρέπει να δώσουν τόσα κι άλλα τόσα στο Ουκρανικό κράτος, το Πολωνικό, το Ρωσικό, κι ούτε ξέρω σε ποια άλλα.

Τι γενναιόδωρα παιδιά ωστόσο. Και δεν είναι τα πρώτα που συναντώ. Μου έχει τύχει πολλές φορές να συζητώ με Γερμανούς, με Άγγλους, Γάλλους, και ναι, ακόμα και Πορτογάλους (όχι όμως Σέρβους, Βούλγαρους, Ρουμάνους, Πολωνούς) έτοιμους να δεχτούν την ευθύνη που τους αναλογεί για κάθε κακό που συμβαίνει στα πέρατα του κόσμου. (Οι Πορτογάλοι ας πούμε δέχονται με σκυμμένο κεφάλι ότι φταίνε για όσα απειλούν τον πλανήτη με την καταστροφή του Αμαζονίου).

Ωστόσο, κατόπιν ωρίμου σκέψεως, θα δεχόμουν μια αποζημίωση σε είδος, σε σειρές μαθημάτων και σεμιναρίων, μάστερ κλας και φάκιουλτις που θα είχαν ως αντικείμενο αυτό ακριβώς: την καλλιέργεια σωστών ενοχών στην εθνική συνείδηση, τον εμπλουτισμό της, ας πούμε, με ενοχές. Μετά από τόσες και τόσες διαφωνίες με Γερμανούς που θέλουν να μας δοθούν πολεμικές αποζημιώσεις, Άγγλους που θέλουν να επιστραφούν τα γλυπτά του Παρθενώνα, Γάλλους που τύπτονται για την Αφροδίτη της Μήλου (η οποία όμως αγοράστηκε και πληρώθηκε κανονικά, τους λέω κάθε φορά για να τους παρηγορήσω, αλλά αντιτείνουν πως η τιμή έχει ανέβει), Ιταλούς που ζητούν συγγνώμη για την καταστροφή του Σύλλα στην Αθήνα το 86 π. Χ. κλπ, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι ενοχές είναι ευγενικό και δημιουργικό συναίσθημα.. Οι Γερμανοί, ας πούμε, που τις καλλιεργούν συστηματικά, κατάφεραν να έχουν την πλουσιότερη χώρα της Ευρώπης και μάλιστα μετά τη δοκιμασία της ένωσης. Κάποιο ρόλο πρέπει να παίζουν οι ενοχές, δεν μπορεί. Στην πραγματικότητα διαθέτουμε όλοι, είναι από τις ιδιότητες που μας κάνουν ανθρώπους, αλλά οι συλλογικές είναι ανώτερες από τις ατομικές. Οι Έλληνες, που έχουμε κυρίως ενοχές απέναντι στα παιδιά μας, και προσπαθούμε να τους εξασφαλίσουμε ζωτικό χώρο προστατευμένο από τις κακίες της κοινωνίας, κατορθώνουμε να χειροτερεύουμε την κοινωνία.

Μακάρι, αντί για άλλη επανόρθωση, να μας βοηθούσαν να μετατοπίζαμε στη σωστή θέση στις ενοχές μας.
https://www.efsyn.gr/stiles/triti-matia/21237_anepanorthotes-katastaseis