Τρίτη 10 Δεκεμβρίου 2013

Το σπίτι και το παράσπιτο

Ισορροπώντας πάνω σε τάβλες και τουρτουρίζοντας από το κρύο είδαμε τις εργασίες αναστήλωσης στο αρχοντικό της Πούλκως, στη συνοικία Γεράνεια της Σιάτιστας. Μεγάλη τύχη να μας στείλουν συστημένους εκεί, σε μία από τις συντηρήτριες. Αμύθητος καλλιτεχνικός πλούτος σε ντουλάπες, τοίχους, πόρτες και παράθυρα, σε τζάκια, ταβάνια, σε κάθε γωνιά που μπορεί να βρεθεί σ” ένα σπίτι. Αργότερα, στην πλατεία, δίπλα στην επιγραφή που έδειχνε τη θέση του αρχοντικού για τους μελλοντικούς επισκέπτες, πρόσεξα άλλη μια με τηλέφωνο, «επισκέψιμο παλιό σπίτι». Πήρα το νούμερο και μας οδήγησαν ξανά στο ίδιο μέρος, από την άλλη πλευρά του αρχοντικού που ανακαινίζεται, εκεί που ήταν το παράσπιτο, για τους υπηρέτες της οικογένειας.

 

Ωστόσο θα μπορούσε να είναι από μόνο του ένα αρχοντικό κι αυτό το παράσπιτο, δίπατο, με πολλά δωμάτια. Το οποίο δεν ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού, το αγόρασε πριν από καιρό ένα ζευγάρι που το ανακαίνισε μόνο του. Μέσα συγκέντρωσε αντικείμενα που συνέλεγε χρόνια -παλιά κρεβάτια, κούνιες, φορεσιές, καθρέφτες, φωτογραφίες, μπακίρια κάθε λογής, έπιπλα και λευκά είδη, προίκες ολόκληρες για πολυτελή ζωή πριν από εκατό χρόνια.

 

Ηταν σαν να συνάντησα εκεί πέρα χαμένα κι απαρνημένα μεράκια μου, κι ακόμα χαμένες αλλά αξέχαστες φίλες. Συλλογές είχα κι εγώ ξεκινήσει στη νεανική μου λαογραφική περίοδο, πάσχοντας από αγιάτρευτη νοσταλγία για τρόπους ζωής που δεν γνώρισα, και που σίγουρα δεν έμοιαζαν τόσο ρομαντικοί παρά επειδή είχαν εξαφανιστεί. Καταλαβαίνω τους συλλέκτες, ειδικά αντικειμένων που συνθέτουν έναν ολοκληρωμένο πίνακα. Θαύμασα και ζήλεψα την Τατιάνα Ντέρου που μας ξενάγησε στο στημένο με τα χεράκια, τα δικά της και του συζύγου της, αυτό «παράσπιτο». Μας διηγήθηκε την ιστορία της προσπάθειάς τους, η οποία περιλάμβανε κι έναν οκταετή αγώνα άγονο να πείσουν το ΥΠΠΟ να αναλάβουν να ανακαινίσουν και να χρησιμοποιήσουν ένα από τα σπίτια που του ανήκουν. Αλίμονο, οι άνθρωποι με μεράκι προφανώς δημιουργούν αμηχανία στα υπουργεία. Αλλες συμπεριφορές εκτιμά απ’ όσο ξέρω. Ας πούμε, ένα αρχοντικό στο χωριό της γιαγιάς μου, τη Δράκεια Πηλίου, έχει ανακαινιστεί με υπουργική επιδότηση για να επιδεικνύεται σαν μουσείο στους επισκέπτες, πλην όμως ουδέποτε οι ιδιοκτήτες του άνοιξαν την πόρτα ή δέχτηκαν να ξεναγήσουν άνθρωπο, προφασιζόμενοι διάφορα, μέχρι να ξεχαστεί και να πάψει να γράφεται στους τουριστικούς οδηγούς η ύπαρξή του.

Φύγαμε με την ευχή, σπίτι και παράσπιτο όταν τελειώσει η ανακαίνιση να καταφέρουν να έρθουν σε επαφή, να μη γυρίζει την πλάτη το αρχοντικό σε κείνο που υπήρξε κάποτε κατοικία των υπηρετών του, να συνεργαστούν σε νέα βάση. Να βρουν τρόπους να ξεπεράσουν τα γραφειοκρατικά εμπόδια και τη δυσπιστία τους οι… υπουργικοί, να αξιοποιήσουν τα σπάνια μεράκια των ανθρώπων, όπου τα συναντούν. Αλλιώς πώς θα επιζήσουν σε όλα τα μέρη όπου συντηρήθηκαν παραδοσιακά σπίτια και κομμάτια πόλεων, αν δεν αναγνωριστεί η αφοσίωση όσων τ” αγαπούν; Την εποχή της ένδειας αυτά τα πράγματα θεωρούνται πολυτέλεια και χωρίς το δικό τους πάθος είναι καταδικασμένα.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Πόσο δύσκολο να γίνει το προσωπικό, πολιτικό.

Τη νύχτα που έφτασε ο Καραμανλής στο Ελληνικό να αναλάβει τα ηνία της χώρας που είχε βρεθεί στο χείλος του γκρεμού, πενήντα χρόνια πριν, δεν...