Κινημα της πετσέτας

 Μπαίνω στον πειρασμό να διηγηθώ ένα περιστατικό από τη Βενετία, δέκα χρόνια πριν.

Μείναμε μέρες, κι ήταν καλοκαίρι, αποφάσισα κάποια στιγμή να πάω για κολύμπι στο Λίντο με το βαπορετο. Μικρή πετσέτα, ελαφριά τσάντα κι ένα πλαστικό μπουκάλι άδειο για να το γεμίσω νερό να ξεπλυθώ. Φτάνω σε μια πλαζ γεμάτη κόσμο, τίγκα. Δεν μου άρεσε, προχωρούσα και προχωρούσα, τελικά φτάνω σε κομμάτι της παραλίας εντελώς άδειο, α, λέω, ωραία ειν’ εδώ, στρώνω την πετσετουλα, βουτάω.

Μόλις βγήκα, συνειδητοποίησα ότι βρισκόμουν μπροστά στο Grand Hotel des Bains, ένα από τα πιο όμορφα και ακριβα του κόσμου. Υπήρχαν ξαπλώστρες που μπορούσες να νοικιάσεις σε αστρονομική τιμή, σαν ανοιχτές ψάθινες αχιβάδες, μαζεμένες πίσω, αν τη νοίκιαζες θα τη μετέφεραν, φαντάζομαι. Όλα αυτά πολύ μακριά από το κύμα, γι αυτό δεν τα είχα δει. Εγώ ξεπλύθηκα με το νερό του μπουκαλιού που είχα ήδη γεμίσει, κάθισα λίγο να στεγνωσω, κι ύστερα έφυγα. Εντάξει, είμαι UFO, αλλά ακόμα και τόσα χρόνια πριν, είχα πολύ εντυπωσιαστεί. Βενετία ρε παιδιά. Λίντο! Και μπορούσες να περάσεις από τη λαϊκη πλαζ στη σούπερ πολυτελή και να μην πάρεις χαμπάρι.

Θα μου πειτε, δεν ειναι και Μυκονος

Ας μη ζήσουμε άλλη τέτοια τρέλα

Δυο ευχαριστώ:

Περάσαμε μεγάλη τρέλα, αυτό είναι σίγουρο.

Θυμάμαι ακόμα τη μέρα που κατέβηκα στο Σύνταγμα να δω τι γίνεται με τους Αγανακτισμένους, τρέμοντας και μόνο στην ιδέα της αγανάκτησης, γιατί με το θυμό τι μπορείς να κάνεις παρά να μην ακούς, να μην καταλαβαίνεις, να καταστρέφεις;

Πολλοί ηγέτες ή υποψήφιοι για ηγέτες, ή άλλοι που φαντασιώνονταν ηγεσίες, ρίχνανε λάδι ευχαρίστως στη φωτιά της αγανάκτησης. Πολλές ελπίδες για καταστάσεις που θα αναδείκνυαν ίσως τον πιο φωνακλά, τον πιο θρασύ, τον πιο προκλητικό. Σκηνές φρίκης στο Σύνταγμα, δακρυγόνα, πορείες, συνθηματα καταστροφής. Σπασμένα μαγαζιά, αφίσες με τη Μέρκελ ως Χίτλερ, φωτιές, τρεις νεκροί στη Μαρφίν, μάρμαρα σπασμένα στα σκαλιά και στα κιγκλιδώματα. Η Αθήνα κόλαση.

Και ποιοι δεν ψάρεψαν στην αγανάκτηση εκείνη, ο Σαμαράς πρώτος και καλύτερος, αφού νίκησε κιόλας. Κι άντε μετά να συμμαζέψει το δαυλό του Αρκαδίου. Ο Βενιζέλος ακόμα πληρώνει ότι μπήκε μπροστά να σώσει ο,τι σωζόταν.

Γιατί ακόμα τώρα δεν έχουμε παραδεχτεί τι συνέβη τότε, ακόμα στο δημόσιο λόγο μας πνίγει η μεγαλοστομία, μας φοβίζουν τα κλισέ.

Ο Τσίπρας πέρασε την ίδια διαδικασία με το Σαμαρά, μόνος του όμως. Το ίδιο θεατρικό έργο σε νέο ανέβασμα. Θυμάμαι ακόμα τις άυπνες νύχτες που τριγυρίζαμε σαν ζόμπι κι έλεγα, δεν μπορεί, δεν θα μας αφήσουν να φύγουμε, θα μας κρατήσουν οι Ευρωπαίοι, θα μας σώσει η Ακρόπολη. Εκείνο το δημοψήφισμα του τρόμου. Αν οι Έλληνες θέλουν να εγκαταλείψουν την Ευρώπη, τι να μας κάνει κι η Ακρόπολη; Εκείνη την απελπισία.

Κι ύστερα την κωλοτούμπα του Τσίπρα, αυτή που για μένα ήταν η στιγμή του μεγαλείου του. Τον κορόιδευαν από τα δεξιά, τον λοιδωρούσαν από τα αριστερά, γιατί τέτοιο επίπεδο κυριαρχεί δυστυχώς, αλλά εγώ ακόμα και τώρα, σήμερα που αναχωρεί, όπως το έχω ξαναγράψει, το ξαναλέω: Ευχαριστώ για την κωλοτούμπα!

Ευχαριστώ και για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Ας λένε οι μικρόψυχοι πολιτικολογούντες ότι δεν ήταν αρκετά καλή, τριάντα χρόνια δηλητήριο άνευ λόγου έφτανε και περίσσευε.

Ας μη ζήσουμε άλλη τέτοια τρέλα.

Ομπάμα, καταφύγιο και θεραπεια

 Όταν κάθομαι στο μπαλκονάκι στην Κυψέλη, ακούω συχνά από τα άλλα μπαλκόνια φωνές και ομιλίες σε γλώσσες ξένες, ξεσπάσματα θυμού, καμιά φορα κι απελπισίας, καυγάδες, όλα σε γλώσσες που δεν καταλαβαίνω. Υπάρχουν μετανάστες γύρω- γύρω, κι υπάρχουν και φοιτητές ή νεαροί ξένοι. Το πόσο προνόμιο είναι αυτό, το καταλαβαίνω τώρα που ήρθα στο Σούνιο, στο εξοχικό συγκρότημα, πολύ πιο ανεβασμένο περιβάλλον, κι ακούω τους γείτονες και δυστυχως τους καταλαβαίνω και δεν ξέρω τι να κάνω για να μην τους ακούω. Το τι λένε για τους πολιτικούς δεν περιγραφεται, μου έχει σηκωθεί η τρίχα. Βρίζουν απίστευτα, έχουν αρχίσει και λίγο να τσακώνονται, αλλά τα βρίσκουν, είναι κυρίως γυναίκες, και σε λίγο συνεχίζεται η τερατολογία. Τους έχουν βγάλει όλους ανώμαλους, διεστραμμένους, προδότες, πουλημένους, και γράφω τα πιο ελαφριά. Ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Αρχίζω πλέον να έχω σπασμούς στο στομάχι. Δυο μέρες πριν τις εκλογές, δεν παλεύεται αυτό

Βρήκα την ομιλια του Ομπάμα και ακούω τώρα, για να μην ακούσω άλλα.

Για την ημέρα του πατέρα

 Ήθελα από το πρωί να γράψω για το μπαμπά μου. Έψαχνα φωτογραφίες, να βρω την τέλεια. ο μπαμπάς μου ήταν τόσο υπέροχος, και έχει πεθάνει από το 1987 κι ακόμα κλαίω όταν τον σκέφτομαι σα να μην πέρασε μια μέρα.

Καμιά φωτογραφία δεν με ικανοποιούσε. Καμία πρόταση. Να γράψω πάλι που ήρθε προσφυγάκι στην Ελλάδα, δέκα χρονών; Να γράψω για τις φράσεις του που μου καρφώθηκαν στην ψυχή παιδιόθεν, όπως εκείνη για "όλα τα παιδιά γεννιούνται γυμνά κι ολόιδια, όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι", πώς να τον κάνω να ξεχωρίσει στο κύμα αγαπημένων μπαμπάδων που πλημμύρισε το fb;

Νύχτωσε κι ακόμα δεν είχα βρει φωτογραφία, κι είδα την είδηση για την Αναστάζια, την πανέμορφη Πολωνή που βρέθηκε νεκρή στην Κω, φαίνεται πως ένας από το Μπαγκλαντές τη σκότωσε, και θυμήθηκα κάτι από το μπαμπά μου που θέλω να ξεχάσω, μια νύχτα που με χτύπησε, πρώτη φορά στη ζωή του μου έριξε ένα χαστούκι, ή ίσως δεύτερη, πάντως τρίτη δεν υπήρξε. Είχα γυρίσει με το χείλι πρησμένο, ένας άντρας με είχε πάρει από πίσω, κι όπως περνούσα από το πάρκο βρήκε ευκαιρία στα σκοτεινά και με άρπαξε, μου ρούφηξε το χείλι, πάλεψα και έφυγα τρέχοντας. Ο μπαμπάς δεν με πίστεψε πως δεν έφταιγα γι αυτό που είχα πάθει. Πικρή, άδικη ενοχή, πικρή, άδικη τιμωρία για την ηλικία μου μόνο, για το θάρρος μου να θέλω να γυρίσω με τα πόδια από το Παγκράτι.

Αυτό ήταν μόνο, δεν έπαθα τίποτε περισσότερο. Πρέπει να είμαι ευτυχής για τόσες φορές που γλίτωσα έξυπνα ή και χαζά τις επιθέσεις, που ζω και γέρασα γερή. Κι άλλες φορές οι επιθέσεις, οι παρέες υπήρξαν επικίνδυνες, κι επιστράτευα τη φαντασία, την πονηριά, τέχνες γυναικείες πάντα αδέξιες. Κάθε φορά με το φόβο στο στομάχι. Στην κόψη του ξυραφιου τόσο συχνά τα νιάτα μας. Κι οι μπαμπάδες μας αυστηροί χωρίς εξηγήσεις. Δεν μπορούσαν να μας προστατεύσουν όσο ήθελαν. Τόσοι μπαμπάδες που θα γίνονταν για τις κόρες τους Κέρβεροι, αλλά δεν δίνεται η ευκαιρία.

Μόνο για τους γιους μπορούν οι μπαμπάδες να κάνουν κάτι. Δεν ξέρω ποιος θα ήταν ο σωστός τρόπος, βέβαια. Σίγουρα ο δικός μου μπαμπάς έκανε έναν γιο πιο τρυφερό κι από τον ίδιο. Αλλά για τη συνταγή, δεν έχω ιδέα.

Μετά το ναυάγιο

Οι άνθρωποι δεν στοιβάζονται στα σαπιοκάραβα επειδή το θέλουν οι «δουλέμποροι» και οι διακινητές. Καταφεύγουν στους διακινητές διότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να έρθουν στην Ευρώπη. Οι πολιτικοί στην Ευρώπη μπορεί και να ξερουν ότι χρειάζονται οι μετανάστες, για τις δουλειές, για το μέλλον, αλλά φοβούνται ότι αν λανσάρουν τέτοιες ιδέες θα την πάθουν όπως η Μερκελ όταν είχε πει ότι η Ευρώπη οφείλει να δεχτεί πρόσφυγες από τη Συρια. Η Γερμανία δέχτηκε τότε ενάμιση εκατομμύριο επισήμως, αν θυμάμαι καλά, και η Μερκελ πήρε την κάτω βόλτα δημοσκοπικά. Η Γερμανία πρέπει να ωφελήθηκε από τους πρόσφυγες εκείνους, αλλά άντε βρες έρευνες και στατιστικές που να στηρίξουν πολιτικη πρόταση μιας ελάχιστης έστω αποδοχής της ανάγκης, έστω και με πολύ αυστηρή διαδικασία. Και μιλάω μόνο για την ανάγκη μας, όχι για τον ανθρωπισμό μας. Ας μιλήσουμε για ανθρωπισμό όταν δεχτούμε όλους τους μετανάστες που χρειαζόμαστε.

Ειμαστε πιασμένοι στο δόκανο των ίδιων των ιδεών μας

 Να αναφερθώ ξανά σε κάτι που είχα γράψει όταν ταξιδέψαμε στη Σικελία πριν τρία χρόνια, σχετικά με την υποδοχή των μεταναστών. Στη Σικελία φτάνουν χιλιάδες μετανάστες, είναι γνωστό αυτό.

Συναντήσαμε έναν Πακιστανό να δουλεύει σε πιτσαρία με μεγάλη πελατεία, σε ένα ορεινό χωριό, μερικούς Αφρικανούς να είναι προσωπικό σε ένα πανέμορφο εξοχικό ξενοδοχείο, αρκετούς μετανάστες γενικά σε θέσεις εργασίας σχετικές με τον τουρισμό. Μιλήσαμε με ανθρώπους, ευτυχώς η Βαρβάρα είναι γεννημένη δημοσιογράφος, και μας εξήγησαν ότι είχαν εφαρμοστεί κάποια προγράμματα εκπαίδευσης κυρίως για ανηλίκους. Γενικά, οι μετανάστες που βλέπαμε παντού, και είναι πάρα πολλοί στη Σικελία, όπως ξέρετε, έμοιαζαν λιγότερο αγχωμένοι από αυτούς που βλέπουμε στην Κυψέλη.

Αυτή ήταν μια πολιτική που θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε μερικά νησιά, ή θα ξεσήκωνε θύελλες διαμαρτυρίες για την αλλοίωση του πληθυσμού, τη φροντίδα σε ξένους κι όχι σε δικούς, κλπ κλπ; Θα έφερνε κάποιο κέρδος σε έλληνες πολιτικούς που θα έπαιρναν το ρίσκο να τη βάλουν μπροστά; Σε δημάρχους, περιφερειάρχες, αξιωματούχους ακόμα και σε μέρη που λείπουν πάρα πολύ οι εργαζόμενοι στον τουρισμό;

All reaction

Αντίο στον Γιάννη Μαρκόπουλο

 Αποχαιρετισμός στο Γιάννη Μαρκόπουλο με έναν δίσκο που είχα κάποτε. Ήλιος ο πρώτος. Ξέρω ακόμα απέξω τα λόγια, όπως και του Χρονικού, των Ριζίτικων, κι όλων των τραγουδιών και των κύκλων τραγουδιών της εποχής εκείνης, που πιστεύαμε ότι δεν είχαμε χορτάσει σε βάθος την Ελλάδα, εξιδανικεύαμε, αφοσιωνόμασταν με πάθος σε κάθε ανακάλυψη και κάθε αποκάλυψη. Ο δρόμος εκείνος είχε κινδύνους, που ο καθένας τους αντιμετώπισε όπως μπορούσε. Αργότερα μπορεί να χαμογελάσαμε με τα τραγούδια, με τους στίχους, με την ανάγκη του απόλυτου που έχουν τα νιάτα. Αλλά ακόμα τα τραγούδια μπορώ να τα τραγουδήσω χωρις λάθη, κυρίως εκείνα τα δύσκολα, τα παιχνιδιάρικα, της Μαργαρίτας τ' αλωνάκι, ας πούμε. Αν και ποτέ δεν έμαθα τι ακριβώς σημαίνει "χρυσά νταριά"

Ημερολόγιο οδοστρωματος

 Πλησιάζοντας την Τοσίτσα έβλεπα έναν σκύλο- σύνοδο να οδηγεί τυφλό συμπολίτη, πρώτη φορά στην Αθήνα, και θαύμαζα πόσο προσεχτικά προχωρούσαν ανάμεσα σε διαφορα εμπόδια, ως τη στιγμη που γλίστρησε ο άνθρωπος στη λακκούβα και κόντεψε να πέσει. Ευτυχώς κατάφερε να μείνει όρθιος. Για την Αθήνα πώς να εκπαιδεύσεις τους σκύλους; Δεν πέφτουν κιόλας, πώς να καταλάβουν το δράμα των διπόδων;

Λεωφορείο ο φόβος

 Παίρνω λεωφορείο όσο πιο σπάνια μπορώ, αλλά μερικές φορές δεν γίνεται να το αποφύγω. Ποια, εγώ που υπήρξα φανατική των δημοσίων συγκοινωνιών. Αλλά έχει πια καταντήσει επικίνδυνο σπορ. Οι οδηγοί φέρονται σα να κουβαλούν πατάτες σε φορτηγά, φρενάρουν απότομα, τρέχουν τρελά τη νύχτα, ανοιγοκλείνουν τις πόρτες χωρίς να προσέχουν αν περισσεύει χέρι, πόδι, τσάντα ή μαντίλι. Αν δεν είσαι νέος με καλά αντανακλαστικά και γερά κόκκαλα, καλύτερα να μην το ρισκάρεις.

Η δε αδιαφορία των νέων να δώσουν τη θέση τους σε ηλικιωμένους, έγκυες, αναπήρους, δεν αντέχεται. Βυθισμένοι στις οθονίτσες τους ή τις κουβέντες τους, κάνουν ότι δεν βλέπουν. Βλέπεις στωικούς γέρους και γριές να κρατιούνται από τις χειρολαβές και τρέμεις πότε θα σωριαστούν στο πάτωμα με τα απότομα φρεναρίσματα.

Αν βέβαια χρειάζεσαι μια εμπειρία που θα σε πείσει για την απόλυτη αναισθησία της κοινωνίας μας, για την άχρηστη σκληρότητα της, τον παθολογικό εγωισμό που έχει εγκατασταθεί στην καθημερινότητά μας τυραννικά, τότε είναι χρήσιμο να το χρησιμοποιεί κανείς πότε -πότε

Εχουμε μιλιταριστική κουλτούρα

  Γιατί ανεβαίνει η ακροδεξιά; 

Τα ακροδεξιά κομματίδια βρίσκουν εύκολο υλικό από την εκπαίδευση. Τα σχολεία είναι σαν να προετοιμάζουν πολίτες γι’ αυτά. Δεν υπάρχουν μαθήματα πολιτικής αγωγής αντάξια της μιλιταριστικής αγωγής που παίρνουν τα παιδιά από τα τρία τους, από τα προνήπια. Οι παρελάσεις, για δεκαπέντε χρόνια που μένουν στο σχολείο, είναι η πιο σταθερή συνήθεια, το μοτίβο που τα μαζεύει και τα ξαναμαζεύει κάθε χρόνο.

Εμβατήρια, βήμα στρατιωτικό, σημαιοφορίες, και στο βάθος η απολύτως ελληνοκεντρική Ιστορία που διδάσκονται επί τρία, αρχίζοντας από τα δέκα και φτάνοντας στα δεκαοχτώ. Καθημερινότητα με προσευχές και εκκλησιασμούς ως δραστηριότητες εκτός μαθημάτων, άντε και λίγο αθλητισμό. Μπορεί να μην είναι όλοι καλοί μαθητές, στο τέλος του Λυκείου όμως έχουν αφομοιώσει ότι η Ελλάδα είναι μια αδικημένη χώρα σε έναν κόσμο που η ίδια φώτισε και ευεργέτησε. Το αίσθημα της αδικίας θυμίζω ότι είναι αυτό που δυνάμωσε τον Χίτλερ.

Στη σχολική ζωή δεν υπάρχουν αντίβαρα σε αυτό το κλίμα, παρά μόνο όσα καταφέρουν να φτιάξουν οι ίδιοι οι καθηγητές ή οι ίδιοι οι μαθητές. Κάποιες θεατρικές παραστάσεις, μουσικές ομάδες, εφημεριδούλες, πρωταθλήματα, όλα αυτά είναι έξω από την επίσημη ύλη και τις εδραιωμένες συνήθειες. Δεν βρίσκουν οι μαθητές ομάδες να εκφραστούν και να αγαπηθούν, να εκτιμηθούν, να δεθούν σε ένα κοινό αντικείμενο.

Όταν πήγαινα σχολείο στη δεκαετία του ’60, στην Αηδονοπούλου –για την οποία πολλοί μιλάνε συχνά–, είχαμε ομάδες που τις λέγαμε επιτροπές: Περιοδικού, Εφημερίδας, Αλληλεγγύης, Μουσικής, Θεάτρου, Αθλητισμού, Σκακιού και μερικές ακόμα. Το πρώτο πράγμα που είχε κάνει η Χούντα ήταν να τις απαγορεύσει, η πρώτη αντιστασιακή κίνηση του σχολείου μας ήταν να τις ξαναφτιάξει με άλλους κανονισμούς. Μπαίναμε σε ομάδες με αντικείμενα που θα γίνονταν επαγγέλματα, χόμπι, πάθη, γνωριζόμασταν, εκφραζόμασταν και ανταγωνιζόμασταν με άλλους τρόπους από τους βαθμούς, με άλλα μέσα από τις παρελάσεις και τις γιορτές για επετείους, τους μόνους που έχουν κρατήσει τα σχολεία για έκφραση και διάκριση.

Αυτόν το μιλιταρισμό και τη φτώχεια του σχολείου τον πληρώνουμε πολύ ακριβά, διαχρονικά. Για να αντισταθεί κανείς στο πνεύμα του χρειάζεται προσπάθεια, από το σπίτι και την οικογένεια, από τις παρέες, από τα άτομα. Το εύκολο είναι να ακολουθήσεις κάποιο κήρυγμα που ταιριάζει με αυτά που έχεις ήδη εμπεδώσει στο σχολείο.

Δεν είναι εύκολο πια ούτε να ζητάμε να καταργηθούν οι παρελάσεις και οι εκκλησιασμοί, ούτε να αλλάξει το μάθημα της Ιστορίας. Μόνο αν μπορούσαν να εμπλουτιστούν τα σχολεία με δραστηριότητες που θα πρόσφεραν εναλλακτικές εικόνες του κόσμου και δυνατότητες για το μέλλον των μαθητών, σταδιακά και διακριτικά, διότι πλέον η παραμικρή αλλαγή ξεσηκώνει τους πάντες, θα μπορούσαμε να πάψουμε να μετράμε τη σχολική ζωή στις περιόδους που προσφέρουν οπαδούς σε κόμματα αντιδημοκρατικά. Κι αυτό δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα γινόταν.

https://www.athensvoice.gr/epikairotita/ellada/806867/militaristiki-koultoura-sta-sholeia-akrodexia-kommata-sti-vouli/?fbclid=IwAR1w872TH-TCbaL53vuSz2AF-BiAWHpNMQL0zQxDCrdaz1ZW9sR7ecbSNyw 

Βράδυ εκλογών

 Χτες επιστρέφοντας σπίτι μετά τα μεσάνυχτα, πέσαμε σε τρομερή κίνηση στη Μουστοξύδη και στην Ευελπίδων γινόταν χαμός. Είδαμε ανθρώπους να ανηφορίζουν με μεγάλες σακούλες και καταλάβαμε ότι ήταν οι δικαστικοί αντιπρόσωποι που παρέδιδαν τα ψηφοδέλτια. Κι εκεί ένιωσα μια ανατριχίλα ηδονής να με διαπερνά, γιατί κι εγώ, σαν έφηβη της χούντας που υπήρξα, δεν τη χορταίνω τη Δημοκρατία. Όταν μιλάτε για χούντα σήμερα, ή για νοθεία, μας βρίζετε όπως έβριζαν τους γονείς μας εκείνοι που μιλούσαν το 2012 για Κατοχή…

Αναμνήσεις εκλογών

 Πήγαινα πάντα τη μαμά μου να ψηφίζει. Κόρη δεξιού αξιωματικού, βασιλόφρονα, σύζυγος αριστερού δικηγόρου, δεν μας έλεγε ποτέ τι ψήφιζε. Μπορεί να το είχε ρίξει κάποτε και ΚΚΕεσωτερικού για χάρη μας, αλλά δεν το ξέραμε. Σιχαινόταν τις πολιτικές συζητήσεις στην οικογένεια που γύριζαν σε καυγάδες. Είχε δίκιο. Χαίρομαι που συνειδητοποιώ ότι κατάφεραν να ζήσουν μαζί δυο άνθρωποι με διαφορετικές πολιτικές απόψεις, έστω κι αν εκείνη θα ήταν που χρειάστηκε ν' ανεχτεί συχνά το πάθος του μπαμπά, και ίσως να αλλάξει. Η οικογένεια μας ήταν η ζωντανή εθνική συμφιλίωση. Ας αποφασίζαμε να ζήσουμε όλοι μας έτσι πολιτισμένα, να ξεπεράσουμε την ανάγκη για ξέδωμα μέσα από τις πολιτικές αντιπαραθέσεις. Αφού το βασικό θέμα έχει λυθεί, είμαστε αστική δημοκρατία, δεν κινδυνεύουμε από πραξικοπήματα, τι χρειάζεται η τόση αφόρητα συγκρουσιακή ατμόσφαιρα, η τοξική αντιπαράθεση, πέρα από το να συσκοτίζει διαρκώς τα αληθινά προβλήματα;